*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Πώς συνδέονται τα ταξίδια του γεωγράφου Στράβωνα με το κλίμα και το έργο των ανθρώπων της εποχής του αλλά και της δικής μας;
Η Νικολέτα Φιλόσογλου στο πλαίσιο του προγράμματος 2023 του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού, ψάχνοντας υλικό για μια παράσταση εμπνευσμένη από την κλιματική αλλαγή, συνάντησε κείμενα του Στράβωνα που γράφτηκαν από την επίσκεψή του στην Βεργίνα και στη Βόρεια Ελλάδα. Όπως εξήγησε σε τηλεφωνική μας συνομιλία η δημιουργός και σκηνοθέτης της θεατρικής παράστασης «Ένα ταξίδι με τον Στράβωνα» που θα φιλοξενηθεί στις 4 και 5 Αυγούστου 2023 στον Αρχαιολογικό Χώρο Αιγών με τη δύση του ηλίου στις 20.00: «Η πρόσκληση του ΥΠΠΟ καλούσε καλλιτέχνες να εμπνευστούν από την κλιματική αλλαγή. Εγώ κατάγομαι από τη Βέροια και θέλαμε να κάνουμε κάτι στον αρχαιολογικό χώρο Βεργίνας. Στην βιβλιογραφία από την οποία άντλησα την ιδέα, είδα πως ο Στράβωνας είχε έρθει στον τόπο μας και είχε καταγράψει κάποια στοιχεία για το κλίμα και τα σύνορα, τον κόσμο. Με αυτό ως αφορμή και με βιώματα του παρόντος δύο ηθοποιοί και ένας μουσικός επί σκηνής συνομιλούν, τραγουδούν και αυτοσχεδιάζουν. Ένας υπερευαίσθητος πολίτης με ιδιαίτερες οικολογικές ανησυχίες είναι ο μοναδικός που δηλώνει συμμετοχή στο πρόγραμμα επιμόρφωσης “Δια βίου μάθηση Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και Υγεία”. Μία έγκριτη πανεπιστημιακός αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της εκπαίδευσής του με εντυπωσιακά επακόλουθα. Οι αφηγητές μας φτάνουν μέχρι και το σήμερα και αποτυπώνουν τις αλλαγές στο κλίμα. Πόσο αυτό πχ έχει αλλάξει με την ανθρώπινη παρέμβαση και τις φυσικές ενέργειες. Δυστυχώς από όσα συμβαίνουν γύρω μας βλέπουμε ότι δεν είναι αισιόδοξη η κατάσταση. Από τη στιγμή που μιλάμε για κλιματικές αλλαγές ατμόσφαιρας και υδάτων, πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτό επηρεάζει και την βιοποικιλότητα. Εμείς το αποτυπώνουμε στο έργο μας και μέσα από τη συνεργασία μας τον καθηγητή ΑΠΘ κ. Θανάση Τσίκληρα που είναι ιχθυολόγος που καταγράφει τις αλλαγές στο Θερμαϊκό κόλπο. Σκεφτείτε μόνο ότι 10.000 χρόνια πριν ο Θερμαϊκός έφτανε στο νομό Ημαθίας και πλέον τα νερά του έχουν υποχωρήσει».
Η κ. Φιλοσόγλου ανέφερε παραδείγματα όπου πλέον αποδεικνύεται ότι ζούμε περίοδο κλιματικής αλλαγής. «Έχουμε όχι μόνο μεγαλύτερες θερμοκρασίες, αλλά και αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων. Λόγω αυτού έχουν έρθει και τοπικοί εισβολείς. Ψάρια τροπικά που είναι επικίνδυνα. Πέρυσι είχαμε τις μωβ τσούχτρες στις θάλασσες. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας των υδάτων. Έχουμε ψάρια επικίνδυνα που επιτίθονται στα δικά μας. Την ίδια ώρα οι Επιστήμονες ενημερώνουν τους ψαράδες λέγοντας τους αν πρέπει να τα ψαρεύουν και να ξεχωρίζουν ποια είναι τοξικά και ποια όχι ώστε να τα εντάξουμε στο μενού μας. Βλέπετε πως εφαρμογές τις κλιματικής αλλαγής υπάρχουν στην καθημερινότητά μας όμως δεν τις προσέχουμε. Πχ το ότι μπορούμε να τρώμε ένα τροπικό ψάρι, πριν 20 χρόνια δεν θα έλεγε κάποιος ότι είναι απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Ένα χρόνο νωρίτερα από τις μπλε τσούχτρες είχαμε και θέμα με τις μυδοκαλλιέργιες στον Θερμαϊκό. Όμως από αυτές τροφοδοτούνταν όλη η νότια Ελλάδα. Αυτά όλα είναι αλληλένδετα. Και η δράση μας για να βελτιώσουμε την κατάσταση πρέπει να είναι οικουμενική. Γιατί η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Θα πρέπει να συνεννοηθούν οι άνθρωποι μεταξύ τους σε όλο τον πλανήτη και να λάβουν μέτρα».
Σε ερώτησή μας για τη μορφή της παράστασης η σκηνοθέτης ανέφερε στο «ΤyposThes» ότι στηρίχτηκε αρκετά στο κομμάτι των αυτοσχεδιασμών. «Επινοήσαμε μια καθηγήτρια που κάνει μάθημα σε έναν υπερευαίσθητο μαθητή και με αφορμή το μάθημα έχουμε ανοιχτό και διαδραστικό διάλογο με το κοινό. Σαν ένα παιχνίδι με εκπλήξεις. Και είναι ιδιαίτερη χαρά για μένα προσωπικά που η παράσταση ανεβαίνει στην Βεργίνα, ένα κομμάτι του νομού Ημαθίας το οποίο ο Στράβωνας το περιγράφει γλαφυρά. Σκέφτομαι πως ίσως μελλοντικά κάτι να μείνει από την δουλειά μας και τα όσα θίγουμε για το σήμερα, με αφορμή το κείμενο του σημαντικού αυτού γεωγράφου».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σύλληψη: Βασίλης Παπαβασιλείου, Κείμενο παράστασης: Νικολέτα Φιλόσογλου & ο θίασος, Σκηνοθεσία: Νικολέτα Φιλόσογλου , Σκηνικά, κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη, Μουσική σύνθεση: Λευτέρης Βενιάδης, Επιμέλεια κίνησης: Μαρίζα Τσίγκα, Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Μπούρας, Φωτογραφίες, video, σχεδιασμός αφίσας: Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Επιστημονικός συνεργάτης : Αθανάσιος Τσίκληρας, Καθηγητής Ιχθυολογίας – Αλιευτικής Βιολογίας στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ, Οργάνωση, εκτέλεση παραγωγής: N.B AMKE. Με την ευγενική παραχώρηση της άδειας για τη χρήση των στίχων του τραγουδιού «Ο Κάμπος» του Γιώργου Χατζηπιερή.
Επί σκηνής (αλφαβητικά): Άνδρη Θεοδότου, Άγγελος Μπούρας και ο μουσικός Γιώργος Μπουκαούρης (πλήκτρα, κρουστά)
Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2023 του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού, με την υποστήριξη του ΔΗΠΕΘΕ ΒΕΡΟΙΑΣ και του Δήμου Καισαριανής.
H εκδήλωση προσφέρεται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Αναλυτικές πληροφορίες και προκρατήσεις θέσεων:
digitalculture.gov.gr
nationalopera.gr.
