Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Έπειτα από τρεις επιτυχημένες χρονιές στην Αθήνα, η «Ποντικοπαγίδα» ήρθε στη Θεσσαλονίκη και στο Θέατρο Κολοσσαίον.
Το γνωστό έργο της Αγκάθα Κρίστι ανεβαίνει με τη σκηνοθετική ματιά της Κίρκης Καραλή. Η τοποθεσία αλλάζει, όπως και η εποχή. Και το δυνατό καστ υπόσχεται να μας παρασύρει σε έναν κόσμο μυστηρίου.
«Η επιλογή της εποχής έγινε με βάση το πότε αρχίσαμε στην Ελλάδα να χρησιμοποιούμε κινητά τηλέφωνα (μέσα προς τέλη δεκαετίας '90). Ένα κινητό θα "έκαιγε" την πλοκή», σημείωσε μεταξύ άλλων η σκηνοθέτης στο TyposThes και συμπλήρωσε «Η μετατόπιση στα ελληνικά δεδομένα, φέρνει αμέσως το χιούμορ - που έτσι κι αλλιώς έχει η Αγκάθα Κρίστι - στην επιφάνεια, χωρίς να έχουμε επέμβει στη δράση και τους χαρακτήρες».
Η κυρία Καραλή αναφέρθηκε στις παιδικές αναμνήσεις που θίγονται μέσα στο έργο, σχολιάζοντας πως είναι ένα κομμάτι της ζωής που μας απασχολεί όλους μας. Εξήγησε πώς άλλαξε η άποψή της για την Αγκάθα Κρίστι, ενώ τέλος εκμυστηρεύτηκε ότι μικρή ήθελε να γίνει εγκληματολόγος και ότι βλέπει φανατικά Αγγελική Νικολούλη.
- Γιατί επιλέξατε να σκηνοθετήσετε την «Ποντικοπαγίδα»;
-Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται για δική μου επιλογή. Το 2020, μετά το πρώτο κύμα του Covid, ο παραγωγός μας, Δημήτρης Αρχιμανδρίτης, επέμεινε πάρα πολύ για το συγκεκριμένο έργο και παρόλο που έφερα πολλές προτάσεις για να του αλλάξω γνώμη, δεν τα κατάφερα. Του ζήτησα να κάνουμε κάποιες επιφανειακές αλλαγές στο κείμενο, ώστε να έρθει στην ελληνική πραγματικότητα, χωρίς να απειληθούν πλοκή και χαρακτήρες, δέχτηκε και - όπως φάνηκε - δικαιώθηκε ύστερα από τρεις επιτυχημένες χρονιές στην Αθήνα. Είναι ένα έργο που νιώθω πως έχω σκηνοθετήσει τέσσερις φορές, γιατί με κάθε διαφορετικό θίασο, αλλάζει και δείχνει άλλες του πτυχές. Η δράση της παράστασης απλώνεται σ' όλο το χώρο της θεατρικής αίθουσας, οπότε, τώρα, στη Θεσσαλονίκη, αλλάζει, μεταξύ άλλων, και αυτό.
- Τι αλλάζει με την δραματουργική σας επεξεργασία; Πόσο το πιο επίκαιρο στοιχείο «κουμπώνει» στο σήμερα;
-Αλλάζει μόνο το ότι ο χρόνος και ο χώρος βρίσκονται σε μια εποχή και σε μια τοποθεσία πιο κοντινή σ' εμάς, απ' ότι μια αγγλική επαρχία των φίφτις. Είμαστε στις αρχές της δεκαετίας του '90, σε ένα χωριό στους πρόποδες του Κιθαιρώνα. Η επιλογή της εποχής έγινε με βάση το πότε αρχίσαμε στην Ελλάδα να χρησιμοποιούμε κινητά τηλέφωνα (μέσα προς τέλη δεκαετίας '90). Ένα κινητό θα "έκαιγε" την πλοκή. Η μετατόπιση στα ελληνικά δεδομένα, φέρνει αμέσως το χιούμορ - που έτσι κι αλλιώς έχει η Αγκάθα Κρίστι - στην επιφάνεια, χωρίς να έχουμε επέμβει στη δράση και τους χαρακτήρες. Επίσης, απ' το να εφεύρω κάποια τυχαία ελληνικά ονόματα ρόλων, επιλέγω τα πραγματικά τους, κι έτσι το παιχνίδι μεταξύ αλήθειας και ψέματος - που φυσικά είναι στυλοβάτης του έργου - τονίζεται, νομίζω, ακόμη περισσότερο μέσα από την πραγματική σχέση σκηνής και θεατών.
- Τι ρόλο έχει το χιούμορ στην παράστασή σας;
-Πολύ μεγάλο, γιατί έτσι είναι από γραφής το έργο. Δεν είναι δική μας προσθήκη, απλώς είναι προφανές πως δύσκολα γελάμε με αστεία αγγλικής αναφοράς 70 χρόνων πριν. Αυτό το επίπεδο του έργου γίνεται, τώρα, πιο οικείο και άμεσο. Νομίζω πως η πρόθεση της Κρίστι ήταν να ισχυροποιήσει το δραματικό και αγχωτικό στοιχείο, περιτριγυρίζοντάς το από παράδοξες φιγούρες και αστείες στιγμές. Υποθέτω ότι είχε την πεποίθηση ότι έτσι, το κοντράστ και το ενδιαφέρον του θεατή θα μεγεθυνόταν. Το ότι είναι το μακροβιότερο έργο της πάνω στη σκηνή - κι ίσως και του παγκόσμιου ρεπερτορίου - μάλλον επαληθεύει την πεποίθησή της.
- Η Αγκάθα Κρίστι έλεγε ότι υπάρχει «κάτι» στο κείμενο που αφορά κάθε θεατή προσωπικά. Τι θεωρείτε πως έκανε το κοινό να αγαπήσει αυτό το έργο και να παραμένει το μακροβιότερο θεατρικό στο West End;
-Αυτό το "κάτι" ίσως έχει να κάνει με το κεντρικό ζήτημα του έργου, που είναι οι αναμνήσεις των παιδικών χρόνων που καταχωνιάζουμε στα βάθη του μυαλού μας και δεν έχουμε καμία όρεξη να ξεθάψουμε. Είτε περιλαμβάνουν πίκρες είτε ενοχές, απωθούνται προς όφελος της τωρινής μας ζωής. Σίγουρα, όμως, ακόμη και ασυνείδητα, αν δεν τις διαχειριστούμε, θα μας βασανίζουν επ' άπειρον.
Τραύματα, ενοχές, μυστικά, ψέματα. Όλοι φέρουμε κάτι απ' αυτά και ως "θύτες" και ως "θύματα". Αδύνατον να μη βρεις κάτι δικό σου μέσα στο έργο. Όλοι οι χαρακτήρες μοιάζουν να φέρουν και κάτι διαφορετικό απ' τα πρόσωπα της κοινωνίας. Επίσης, η "ζωή" τους πάνω στη σκηνή έχει το κωμικοτραγικό που έχουν κι οι δικές μας ζωές μέσα στην καθημερινότητα.
- Τι ξεχωρίζετε στο έργο της Αγκάθα Κρίστι;
-Το ότι δεν ήμουν φαν της και τελικά μου ανέτρεψε όσα πίστευα για εκείνη. Ένιωθα πάντα ότι πρόκειται για "κλισέ". Η αντιμετώπιση των έργων της και οι προσδοκίες των θεατών, επιβάλλουν την ομίχλη, την παύση, τον φόβο, την ψυχρότητα... Ωραία όλα αυτά, αλλά δεν είμαι η γενιά που μπορεί να παρακολουθήσει, να διαβάσει, να βιώσει κάτι μονότονο. Θέλω το συναίσθημα να μην προκύπτει βεβιασμένα και να αλλάζει ο ρυθμός συχνά. Νόμιζα πως η Κρίστι, μέσα απ' το κείμενό της, επέβαλε ένα συναίσθημα και έναν ρυθμό. Διαβάζοντάς την, κατάλαβα ότι έκανε ακριβώς το αντίθετο. Αλλάζει συναισθήματα και ρυθμούς ακατάπαυστα. Αποφάσισα να την ακολουθήσω πιστά.
- Όταν ξεκινάτε μια νέα συνεργασία τι σας κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον και ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι;
-Το τι με κεντρίζει είναι κάθε φορά διαφορετικό και έχει να κάνει με το έργο πρώτα απ' όλα, με το βασικό αντικείμενο, δηλαδή, της δουλειάς μας. Με την ιστορία. Έχει τύχει να πιστεύω τρομερά στην ιστορία, να σκέφτομαι ότι πρέπει να ακουστεί εδώ και τώρα. Όπως συνέβη με την "Γκάμπυ" το 2015 (είχαμε έρθει στη Καλαμαριά το 2016), με το "Αυτή η νύχτα μένει" (ξεκινήσαμε από την Θεσσαλονίκη το 2016) και με την "Απολογία της Μαρί Κιουρί" με την Τρικαλιώτη και την Ευσταθία (που παίχτηκε στο Αμαλία το 2020). Έχει τύχει, όμως, να είμαι και υπερβολικά αρνητική με έργα, όπως για παράδειγμα με τα "Οργισμένα Νιάτα" (που τα φέραμε στο Αυλαία το 2018) και με την "Ποντικοπαγίδα" (που παίζεται τώρα στο Κολοσσαίο). Τα δύο αυτά ήταν στη "λίστα" μου το προτελευταίο και το τελευταίο που θα ήθελα να κάνω στη ζωή μου! (γέλια) Όχι γιατί δεν τα πιστεύω, φυσικά, ως κείμενα! Αλλά γιατί έχουν παιχτεί πολύ. Το πολύ ισχυρό κίνητρο, λοιπόν, ήταν "πρέπει να κάνω κάτι για να τα αγαπήσω πραγματικά". Στο μέσο αυτής της "λίστας", δεν αισθάνομαι κάποια ιδιαίτερη δυναμική που να με κεντρίζει αρκετά. Το πιο εύκολο και συγχρόνως δύσκολο κομμάτι έχει να κάνει με τους ηθοποιούς. Αν σου πετύχει ο ηθοποιός, τύφλα να 'χει η σκηνοθεσία! (γέλια) Έχω δει στο ίδιο έργο και στην ίδια σκηνοθεσία, διαφορετικούς ηθοποιούς να απογειώνουν και να καταποντίζουν μια παράσταση. Ηθοποιούς που δεν θέλουν να ακούσουν τι τους λες και ηθοποιούς που κάνουν αυτό που τους λες, ακόμη κι αν διαφωνούν. Η εμπιστοσύνη. Αν υπάρχει, όλα είναι πανεύκολα. Αν δεν υπάρχει, όλα είναι τρομερά δύσκολα.
- Ποιο το δικό σας αγαπημένο αστυνομικό μυθιστόρημα και γιατί;
-Ακριβώς επειδή στα αστυνομικά, ο στόχος είναι συνήθως να βρεις "ποιος σκότωσε;" και η πλοκή μοιάζει μονοδιάστατη, παρόλο που μικρή ήθελα να γίνω εγκληματολόγος, ομολογώ πως δεν τα προτιμώ για ανάγνωση και δεν τα παρακολουθώ στο θέατρο και στο σινεμά. Βλέπω, όμως, Αγγελική Νικολούλη φανατικά. Έχει όντως αληθινές ιστορίες, βλέπω πρόσωπα και αντιδράσεις, ακούω κατηγορίες και απολογίες, που δεν είναι σχηματισμένες από σκηνοθέτη, αλλά βγαλμένες πηγαία από ζωντανούς οργανισμούς. Το να παρακολουθώ, ας πούμε, τον φονιά του πατέρα του, να προσπαθεί να με πείσει ότι ψάχνει τον ένοχο, είναι απείρως ισχυρότερο απ' το να διαβάζεις την είδηση σε ένα site. Βλέπεις την εξωλεκτική του επικοινωνία, την ακινησία ή την υπερκινητικότητά του, την ίριδα του ματιού του. Χρυσάφι για την υποκριτική! Παρόλα αυτά, για να επανέλθω στην ερώτηση, το καλοκαίρι διάβασα τα "Αρσέν Λουπέν - Η γυναίκα με τα δύο χαμόγελα" του Μορίς Λεμπλάν και "Έγκλημα στο Κολωνάκι" του Γιάννη Μαρή. Όχι, όμως, για να βρω "ποιος σκότωσε;". Αλλά για το χιούμορ τους και για την ηθογραφία που παρουσιάζουν με υπέροχη ακρίβεια στο φόντο της ιστορίας τους, ο ένας στο Παρίσι κι ο άλλος στην Αθήνα.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Αγκάθα Κρίστι,Σκηνοθεσία- Δραματουργική Επεξεργασία: Κίρκη Καραλή, θεατρική Απόδοση: Αντώνης Γαλέος, Πρωτότυπη Μουσική Σύνθεση:
Αντώνης Παπακωνσταντίνου, Σκηνικά/Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου, φωτισμοί Κίρκη Καραλή - Τρύφων Κεχαγιάς, Φωτογραφία / Trailer: Πάτροκλος Σκαφίδας, Γραφιστική Επιμέλεια: Μάριος Γαμπιεράκης (Μαύρα Γίδια), Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Πεντέα, Διεύθυνση Παραγωγής: Ιωάννης Παντελίδης, Προβολή/Επικοινωνία: Νταίζη Λεμπέση (τηλ. 690-8502631 / email: [email protected])
Οι συντελεστές ευχαριστούν θερμά τους Λιάνα Κανέλλη, Πάνο Σόμπολο και Σεμίνα Διγενή που "δάνεισαν" τις φωνές τους για τις ανάγκες της παράστασης
Παραγωγή: Happy Productions
Πρεμιέρα: Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023
Παραστάσεις:
Παρασκευή 21:00
Σάββατο 19:00 & 21:30
Κυριακή 19:00
Διάρκεια Παράστασης: 95 λεπτά χωρίς διάλειμμα
Τιμές Εισιτηρίων:
Ζώνη Α: 25€, Ζώνη Β: 20€, Ζώνη Γ: 15€
Άνεργοι – Πολύτεκνοι – Νέοι έως 23 χρονών: Ζώνη Α: 20€, Ζώνη Β: 15€, Ζώνη Γ: 10€
Ειδικές τιμές για ομαδικές κρατήσεις (τηλ. 210 0080900 & email [email protected])
Τηλέφωνo Επικοινωνίας: 210 0080900.
