Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Η «Εντολή», το έργο που έγραψε η Διδώ Σωτηρίου το οποίο βασίζεται σε αυτοβιογραφικό υλικό και έχει ως κεντρικό θέμα τη σύλληψη, τις δύο δίκες και την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη με την κατηγορία της κατασκοπείας, μεταφέρεται στη σκηνή του Metropolitan The Urban Theater (Αλ. Φλέμινγκ 2, Θεσσαλονίκη) από τις 25 έως τις 27 Απριλίου σε σκηνοθεσία και θεατρική διασκευή της Νάντιας Δαλκυριάδου.
Πρόκειται για μια παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου ΚΑΡΑΚ.
H ιστορία ξεκινά όταν η Διδώ Σωτηρίου μέσα σε συνθήκες παρανομίας έρχεται σε επαφή με τον Μπελογιάννη, με τον οποίο διατηρεί σχέση η αδερφή της Έλλη Παππά. Γρήγορα όμως η συγγραφέας παραμερίζει τη μυθιστορηματική αφήγηση και προχωράει στην δημοσιογραφική κάλυψη της δίκης, με πρακτικά, επιστολές και άρθρα εφημερίδων της εποχής.
Στην παράσταση που θα δούμε, έξι αυτόπτες μάρτυρες της ιστορίας μας μεταφέρουν από τις ανέμελες κουβέντες και τις πολιτικές διαφωνίες ως τις υπόγειες φυλακές, τους δρόμους της Αθήνας, τις αίθουσες δικαστηρίων και τις εκτελέσεις.
«Ο τρόπος που αφηγούμαστε αυτή την ιστορία, μας επιτρέπει να “μπαίνουμε” και να “βγαίνουμε” σε ρόλους» ανέφερε ο ηθοποιός Σταύρος Μοσχής στο «ΤyposThes». Μιλώντας για τον Νίκο Μπελογιάννη είπε πως «Το σύμβολο που αντιπροσωπεύει, ακόμη και τώρα, παραμένει φως που δε σβήνει».
Κατά τον ίδιο «Το θέατρο διαθέτει μια σπουδαία ικανότητα να μετατρέπει την ιστορία ή την αφήγηση σε ζωή και να δημιουργεί ερωτήματα», ενώ εστιάζοντας στο πολιτικό θέατρο είπε πως «επιστρέφει στον βαθύ του πυρήνα και λειτουργεί ως πράξη αντίστασης».
-Τι γνωρίζατε για τον Μπελογιάννη πριν την παράσταση; Νιώθετε πως μάθατε περισσότερο την ιστορία του μέσα από την παράσταση;
-Η πρώτη μου «γνωριμία» με τον Νίκο Μπελογιάννη έγινε στα δεκαοχτώ μου, όπου έπεσε στα χέρια μου η «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου. Μέσα από την ανάγνωση, η ιστορία άρχισε να αποκτά μορφή, πέρα από ημερομηνίες, πληροφορίες και γεγονότα. Αποκτούσε, όσο προχωρούσα, πρόσωπο. Θυμάμαι να νιώθω θαυμασμό και συχνά λύπη, όσο μου ανοιγόταν αυτή η ανθρώπινη εμπειρία μέσα από τις λέξεις της Σωτηρίου. Συνεπώς, η παράσταση, ίσως δε μου έμαθε κάτι καινούριο με τη στενή έννοια της πληροφόρησης, αλλά μου άνοιξε έναν δρόμο πιο εσωτερικό. Με οδήγησε να δω τον Νίκο Μπελογιάννη και τους συντρόφους του, όχι μόνο ως πολιτικά σύμβολα, αλλά και ως ανθρώπους με πάθος, με ρωγμές, με επιμονή και ακλόνητη πίστη στα ιδανικά τους. Μ’ έναν τρόπο, παρακολούθησα την ιστορία, ξανά, από μέσα, όσο μπόρεσα, κι αυτές οι ίδιες αξίες, που συναντήθηκα τότε, με άγγιξαν με την ίδια ένταση.
-Πώς μπορεί να βοηθήσει το θέατρο για να μάθουμε ή να ψάξουμε καλύτερα την ιστορία μας;
-Το θέατρο διαθέτει μια σπουδαία – κατά τη γνώμη μου – ικανότητα να μετατρέπει την ιστορία ή την αφήγηση σε ζωή και να δημιουργεί ερωτήματα. Ενώ όλα ξεκινούν με τα γεγονότα μια ιστορίας ή της Ιστορίας να κείτονται γραπτά, το θέατρο τους δίνει φωνή, σώματα και σιωπές, κι αυτό κάνει τα ιστορικά πρόσωπα να στέκονται μπροστά μας κι εμείς, τελικά, να συναντιόμαστε με αυτά. Τα παρακολουθούμε να αναπνέουν, να αμφιβάλλουν, να προχωρούν και να αισθάνονται, κι αυτή η «ζωή» τους, που εκτυλίσσεται μπροστά μας, λειτουργεί ως όχημα, πολύ συχνά, για να εξερευνήσουμε ή να μελετήσουμε κι άλλο την Ιστορία και την αλήθεια, αν δεν τη μαθαίνουμε, πρώτη φορά, τότε, που αποκαλύπτεται μπροστά μας.
-Πού εστιάζει η παράσταση; Ποιες αλλαγές έγιναν στην διασκευή;
-Η θεατρική διασκευή της Νάντιας (Δαλκυριάδου), η οποία υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, στέκεται στο κέντρο της Ιστορίας και της αφήγησης του βιβλίου. Παρακολουθούμε την αφήγηση από την αρχή, εκεί όπου τα πρόσωπα, ζώντας στην παρανομία, χρησιμοποιούν ψευδώνυμα για την ασφάλειά τους, τα ακολουθούμε ως τις πρώτες αποκαλύψεις, τις πρώτες συλλήψεις και φτάνουμε στα περιβόητα δικαστήρια. Πέρα, όμως, από την επιλογή των καίριων σημείων της συνολικής αφήγησης, υπάρχουν στιγμές και κείμενα που έχουν επιλεγεί από το βιβλίο, που εστιάζουν στην εσωτερική αλήθεια των ανθρώπων που έζησαν αυτά τα γεγονότα: που έπασχαν, που ονειρεύονταν τον καλύτερο κόσμο, που στάθηκαν ανυποχώρητοι, που ενέπνευσαν ο ένας τον άλλο, αλλά και άλλες γενιές αργότερα.
-Γιατί η ιστορία του Μπελογιάννη συγκινεί ακόμα;
-Πιστεύω, πως η ιστορία αυτή, δεν έχει στον πυρήνα της μόνο την πολιτική. Έχει και την πίστη. Η πίστη που κάνει τους ανθρώπους αυτής της ιστορίας να στέκονται ακέραιοι στα ιδανικά τους, με τίμημα τη ζωή τους. Αυτό που συγκινεί εμένα προσωπικά, και νομίζω και περισσότερο κόσμο, έξω από μένα, είναι αυτό: σε έναν ασταμάτητα μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου οι αξίες, η ηθική, και οι ανθρώπινες σχέσεις, μοιάζουν ρευστά, μετακινούμενα και συχνά ακατάληπτα, το σύμβολο που αντιπροσωπεύει ο Νίκος Μπελογιάννης, ακόμη και τώρα, παραμένει φως που δε σβήνει. Κι αυτή ακριβώς η αντίστιξη, μας κάνει να μετακινηθούμε και να αναρωτηθούμε, εμείς τι θα κάναμε ή τι κάνουμε.
-Μιλήστε μας για τον ρόλο σας..
-Ο τρόπος που αφηγούμαστε αυτή την ιστορία, μας επιτρέπει να «μπαίνουμε» και να «βγαίνουμε» σε ρόλους. Στη διάρκεια, «υπερασπιζόμαστε» διαφορετικά πρόσωπα, έχοντας πάντα ο καθένας κάποιο σταθερό πιο συχνά. Προσωπικά, έχω την τύχη να περνάω από διάφορες στιγμές: από κάποιο πρόσωπο, όπως ο Νικήτας που έρχεται σε σύγκρουση με την Διδώ Σωτηρίου, αλλά και της στέκεται, μέχρι και πιο αφαιρετικές στιγμές, που αφορούν και στην Έλλη Παππά.
-Ζούμε σε μια εποχή που το πολιτικό θέατρο καταλαμβάνει περισσότερο χώρο. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
-Η εποχή μας είναι γεμάτη αντιφάσεις: ανισότητες, καθημερινές μάχες, φωνές που προσπαθούν να ακουστούν και τις εμποδίζει ένα καλά εδραιωμένο σύστημα, αλήθειες που αλλάζουν θέση, άνθρωποι που αλλάζουν θέση από τη μια στιγμή στην άλλη. Και μέσα σε αυτή την εποχή, το θέατρο επιστρέφει στον βαθύ του πυρήνα και λειτουργεί ως πράξη αντίστασης. Κουρασμένοι, πια, από το ρόλο μας ως θεατές ενός κοινωνικού χάους, και μιας ρευστοποιημένης πραγματικότητας, ίσως να έχουμε την ανάγκη να γίνουμε θεατές του εαυτού μας, να παλεύει και να αμφισβητεί, να αντιστέκεται και να σηκώνει το βλέμμα του ψηλά. Το πολιτικό θέατρο ανοίγει την πόρτα σε αυτή μας την ανάγκη και φυτρώνει ερωτήματα που μας θυμίζουν πως πρέπει να σκεφτούμε, και όχι τι να σκεφτούμε.
Πληροφορίες
Παίζεται: Παρασκευή 25 & Σάββατο 26 Απριλίου στις 21.15, Κυριακή 27 Απριλίου στις 20:00. Πληροφορίες - Κρατήσεις: 231 128 4773.
Τιμές εισιτηρίων: 16€ κανονικό, 12€ early bird, 12€ μειωμένο (φοιτητικό, ανέργων, ΑμεΑ, άνω των 65), 10€ ομαδικό (8+ άτομα), 5€ θεατρική ατέλεια μόνο στο ταμείο του θεάτρου, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις.
Ηλεκτρονική προπώληση: More.com και στο ταμείο του θεάτρου.
