Σαν μια ευρηματική κωμωδία «τσέπης» θα παρουσιάσουν τις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη στις 14, 15 και 17/7 στο Φεστιβάλ Επταπυργίου οι σκηνοθέτιδες Εύη Σαρμή και Ελευθερία Τέτουλα.
Το έργο αυτό γράφτηκε πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Σε μια Αθήνα ταλαιπωρημένη από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, οι γυναίκες, αποκλεισμένες από την εξουσία αλλά όχι και από τη σκέψη, αποφασίζουν να δράσουν. Μαζεύονται στη γιορτή των Θεσμοφορίων για να συζητήσουν… πώς θα εκδικηθούν τον Ευριπίδη, τον τραγικό ποιητή, που συνεχώς τις συκοφαντεί στα έργα του. Ο ίδιος, φοβισμένος, στέλνει έναν συγγενή του – τον Μνησίλοχο – ντυμένο γυναίκα, να τις κατασκοπεύσει και να παρακολουθεί τις αποφάσεις τους. Και κάπου εκεί ξεκινά ένα ξεκαρδιστικό πανηγύρι παρεξηγήσεων, μεταμφιέσεων, θεατρικών αναφορών και παραδοξολογιών.
«Μας εντυπωσίασε το πόσο επίκαιρο παραμένει το έργο κάθε φορά που ανεβαίνει» δήλωσε στο «ΤyposThes» η Ελευθερία Τέτουλα, ενώ πρόσθεσε πως η προσέγγιση που έκαναν ήταν συλλογική με την συμβολή όλων των συντελεστών της παράστασης.
Η Εύη Σαρμή εξήγησε γιατί επέλεξαν να τοποθετήσουν το έργο σε ένα άχρονο σήμερα.
Για τον ρόλο του κακού που υποδύεται μίλησε ο Διογένης Δασκάλου ενώ ο Στάθης Παχίδης αναφέρθηκε στην σύνθεση της πρωτότυπης μουσικής και στην μουσική εμμετροποίηση του κειμένου.
-Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο και πώς το προσεγγίσατε; Επηρεαστήκατε από τον τόπο και τον θεσμό που θα ανεβεί η παράσταση;
-Ελευθερία Τέτουλα: «Οι "Θεσμοφοριάζουσες" του Αριστοφάνη μας μάγεψαν από την πρώτη στιγμή.
Είχαμε την πολυτέλεια του χρόνου, καθώς ξεκινήσαμε την προετοιμασία αρκετούς μήνες πριν από τις πρόβες.
Μελετώντας τις διασκευές που έχουν παρουσιαστεί έως σήμερα, μας εντυπωσίασε το πόσο επίκαιρο παραμένει αυτό το έργο — κάθε φορά που ανεβαίνει, συνομιλεί εκ νέου με το «τώρα». Παρότι γράφτηκε πριν από 2.500 χρόνια, εξακολουθεί να προκαλεί γέλιο, προβληματισμό, αλλά και την ανάγκη για σκέψη και έρευνα.
Η προσέγγισή μας ήταν συλλογική, με τη δημιουργική συμβολή όλων των συντελεστών.
Τοποθετήσαμε στον άξονα της παράστασης τη δυναμική της γυναίκας, και εστιάσαμε στο πώς η φωνή της αποκτά χώρο, δύναμη, θέση — και χιούμορ.
Προσεγγίσαμε το έργο με τόλμη και φαντασία:
το μεταφέραμε σε ένα πολύχρωμο σκηνικό σύμπαν, όπου το χθες συνομιλεί με το σήμερα.
Μας απασχόλησε ιδιαίτερα το «θέατρο μέσα στο θέατρο» και το πώς, στα χέρια του Αριστοφάνη, μετατρέπεται σε εκρηκτική και ανατρεπτική κωμωδία.
Οι Θεσμοφοριάζουσες συνεδριάζουν για να καταδικάσουν τον Ευριπίδη, επειδή τις δυσφημεί στα έργα του. Από εκεί ξεκινά ένα ξέφρενο παιχνίδι ρόλων, ταυτοτήτων — μια σκηνική συνθήκη που μας έδωσε έμπνευση και ελευθερία.
Η παράσταση ανεβαίνει στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επταπυργίου, ενός θεσμού που από το 2019 έχει εξελιχθεί σε σημαντικό πολιτιστικό σημείο αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη. Ένας θεσμός που έχει κερδίσει το κοινό με την ποιότητά του, και ένας τόπος με έντονη ιστορική μνήμη και συμβολική δύναμη, που εμπνέει και προκαλεί τον δημιουργό να συνομιλήσει μαζί του.
Δεν είναι τυχαίο ότι η φωνή της αρχαίας κωμωδίας, της σάτιρας και της ανατροπής, αντηχεί σήμερα μέσα στα τείχη του Επταπυργίου — εκεί όπου άλλοτε στεγαζόταν το Γεντί Κουλέ. Η σκηνή αυτή, φορτισμένη με ιστορίες σιωπής και εγκλεισμού, μετατρέπεται σε χώρο απελευθέρωσης του λόγου, του γέλιου και της θεατρικής πράξης.
Η κωμωδία του Αριστοφάνη, με τις γυναίκες στο προσκήνιο, αποκτά έναν νέο παλμό· και ο χώρος μεταμορφώνεται — από φρούριο σε θέατρο, από παρελθόν σε παρόν, από σιωπή σε φωνή».
-Στο ανέβασμα που κάνετε δεν υπάρχει ένα χρονικό πλαίσιο αναφοράς. Τι θέλατε να δείξετε μέσα από αυτή την επιλογή;
-Εύη Σαρμή: Ο Αριστοφάνης ασχολείται με διαχρονικά θέματα που απασχολούν την ανθρώπινη κοινωνία, ανεξάρτητα από την εποχή. Με όχημα την σάτιρα και το χιούμορ καυτηριάζει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας του τότε και του τώρα κάνοντας τον θεατή να προβληματιστεί. Τα κοινωνικά φαινόμενα όπως, το θέμα της ταυτότητας του φύλου, η ελευθερία του λόγου, τα στερεότυπα σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας στη κοινωνία, το θέμα της αποδοχής, το θέμα της συμπερίληψης κλπ είναι ζητήματα που δεν περιορίζονται στην Αρχαία Ελλάδα και είναι ανησυχίες που παραμένουν αναλλοίωτες. Λόγω, λοιπόν, της διαχρονικότητας του έργου επιλέξαμε να το τοποθετήσουμε σε ένα άχρονο σήμερα, το οποίο να μπορεί να συμπεριλάβει έναν κόσμο που οι ανησυχίες του ανήκουν σε όλες τις εποχές.
-Στην παράσταση εννέα ηθοποιοί θα παίξουν όλους τους ρόλους του έργου. Πώς λειτουργεί αυτό επί σκηνής και ποιος ο δικός σας ρόλος;
-Διογένης Δασκάλου: Είναι μια πολύ φρέσκια και γρήγορη ομάδα. Έχει ένταση απίστευτη φόρα και αχόρταστη επιθυμία για το αποτέλεσμα. Πολύ διαφορετική η σκηνοθετική προσέγγιση από τα 2 κορίτσια και ένα πραγματικό δώρο σε μένα αυτός ο ρόλος που μου δόθηκε από τον φίλο Στάθη Παχιδη. Είμαι ο κακός της ιστορίας που το απόσταγμα της κακίας μου είναι ένα συνεχόμενο γέλιο.
-Πώς δουλέψατε πάνω στην μουσική; Από τι εμπνευστήκατε;
-Στάθης Παχνίδης: Με βασική αισθητική επιλογή από τις σκηνοθέτριες Εύη Σαρμή και Ελ. Τέτουλα την εμμετροποίηση του μεταφρασμένου κειμένου των Θεσμοφοριαζουσών, την οποία –έγκλειστος επί τρίμηνο-- ανέλαβα, ομολογώ πως τα στοιχεία της μελοποίησης των χορικών έρχονταν μέρα με τη μέρα, στίχο με στίχο σ’ αυτό το πανηγύρι σάτιρας, παρωδίας και παρενδυσίας, που μαεστρικά ο Αριστοφάνης στήνει.
Τη γιορτή των γυναικών καταπατούν άνδρες ντυμένοι γυναίκες (με πρώτο τον στοχευμένο σατιρικά Ευρυπίδη) και το ασύλληπτα κωμικό κουβάρι ξετυλίγεται. Μόνο πλάγιο βλέμμα, εξωκάρδιες μουσικές, διονυσιακές ατμόσφαιρες και ρυθμοί της ελληνικής γιορτής ήρθαν, μάλλον αυτόματα καθώς έψαχνα ρίμες και μέτρα, για να υπηρετήσουν τη συνολικά «ε ρε γέλια» οπτική της παράστασης. Το νταούλι, τα κρουστά, το σοπράνο σαξόφωνο με ζουρνοειδές παίξιμο αλλά και οι ατμοσφαιρικοί synthi ήχοι του σήμερα επιλέχτηκαν σε μια ιδιόμορφη, αφαιρετική συνύπαρξη ενώνοντας το ιθαγενές τελετουργικό beat με το 2025.
Έχοντας μάλιστα συνεργάτες-συντελεστές με προσήλωση και κοινή αισθητική αλλά και ως πρώτη ύλη νέες και νέους προικισμένους ηθοποιούς, που με ακρίβεια τραγουδούν, σωματοποιούν και κινούνται, νιώθω χαρούμενος και ευτυχής, καθώς βλέπω να λειτουργούν και να παίρνουν υπόσταση στις πρόβες όσα σχεδίασα.
Χρήσιμα
Το Φεστιβάλ Επταπυργίου πραγματοποιείται από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Στην παράσταση παίζουν οι ηθοποιοί : Διογένης Δασκάλου, Κορνηλία Προκοπίου, Σοφία Βούλγαρη, Δήμητρα Αντωνακούδη, Γιώργος Χριστοφορίδης, Αλέξανδρος Νικολαΐδης, Γιώργος Χιώτης.
Προπώληση: 8€ Α’ Διάζωμα, 8€ Β’ Διάζωμα, 8€ Γ’ Διάζωμα, Μειωμένο εισιτήριο 5€ Γ’ Διάζωμα
Γενική είσοδος 16€ Α’ Διάζωμα, 12€ Β’ Διάζωμα,12€ Γ’ Διάζωμα, Μειωμένο εισιτήριο 10€ Γ’ Διάζωμα.
Προμηθευτείτε τα εισιτήριά σας μέσω more.com ή από τα φυσικά σημεία προπώλησης WIND, Public, Media Markt.
Πληροφορίες : www.kepo.gr τηλ. 2310602599.
