Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Πώς συνδέεται η θλίψη που νιώθει ένας άνεργος της Ελλάδας των αρχών του 21ου αιώνα με τις απόψεις περί του δικαιώματος στην τεμπελιά ως αντίδοτο στην κακοπληρωμένη εξαντλητική εργασία που οδηγεί στη δυστυχία, τις οποίες έγραψε το 1880 ο Πωλ Λαφάργκ, γραμματέας και γαμπρός του Μαρξ; Η παραγωγή με τίτλο «Η οδύνη των ανέργων και το δικαίωμα στην τεμπελιά» που ανέβασε το καλοκαίρι το ΔΗΠ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, στην έδρα του και στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, συνδυάζει τα δύο αυτά στοιχεία σε ένα θέατρο - ντοκουμέντο. Η παράσταση θα φιλοξενηθεί και στην πόλη μας, στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, από τις 19/9 έως τις 27/9/2014, εγκαινιάζοντας με αυτό τον τρόπο μια πιο στενή συνεργασία μεταξύ του ΚΘΒΕ και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας.
«Βασικό υλικό μας ήταν οι συνεντεύξεις που συνέλεξε ο καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος στο πλαίσιο μιας έρευνας για την ανεργία που κράτησε περίπου μια δεκαετία, από τους Ολυμπιακούς αγώνες ως το 2013 περίπου», μας εξήγησε ο Θοδωρής Γκόνης που υπογράφει τη σκηνοθεσία και έκανε τη σύνθεση του κειμένου της παράστασης μαζί με την Ελένη Στρούλια.
Όπως είπε, δουλεύοντας αυτές τις συνεντεύξεις ως μονολόγους έφτιαξαν κολλάζ ώστε σε αυτά που λέει ένα πρόσωπο να έχει συμπυκνωθεί ο λόγος 30-40 ατόμων που δεν είναι όμως όλοι άνεργοι, αλλά και εργαζόμενοι. «Πρόκειται για εργαζόμενους σε καθεστώς ομηρίας. Άτομα που δουλεύουν και δεν πληρώνονται και εξακολουθούν να πηγαίνουν στη δουλειά τους μόνο και μόνο για να μην τρελαθούν. Μιλάνε νέοι άνθρωποι χωρίς δουλειά, αλλά και άτομα μέσης ηλικίας που έχουν χάσει κάθε προοπτική εργασίας στη ζωή τους γιατί χάνοντας κανείς τα μέσα ύπαρξης χάνει και το λόγο ύπαρξης», τόνισε. Και συμπλήρωσε: «Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η ανεργία, αλλά η φτώχεια. Η ανέχεια, η απώλεια αξιοπρέπειας, η περιθωριοποίηση των ανθρώπων. Ένας άνεργος συγκεκριμένα λέει ότι η ανεργία σε κάνει να νιώθεις ανίκανος».
"Το Δικαίωμα στην τεμπελιά"
Δουλεύοντας αυτούς τους μονολόγους δημιουργούνταν ένα βαρύ κλίμα. Ως αντιστάθμισμα επέλεξαν την ανατρεπτική ματιά του Πωλ Λαφάργκ, μέσα από «Το Δικαίωμα στην τεμπελιά» που έγραψε ο ίδιος.
«Ο τίτλος είναι λίγο προβοκατόρικος. Ο Λαφάργκ δεν υποστηρίζει την ανεργία, αλλά τη σωστή διαχείριση του χρόνου εργασίας που απαιτείται για την ευημερία μιας κοινωνίας. Με χιούμορ μιλάει εναντίον ενός αξιακού συστήματος που επέβαλε η καπιταλιστική τάξη, και υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν 12 και 14 ώρες, εκτός του ότι αποκτηνώνονται, συμβάλλουν και στην κρίση της υπερπαραγωγής και στην επιδείνωση των όρων που επικρατούν στην αγορά με βασικά θύματα τους ίδιους. Αφενώς σκοτώνονται στη δουλειά και αφετέρου φυτοζωούν με την ανέχεια, γράφει ο Λαφάργκ. Στην πραγματικότητα εξηγεί ότι η ποσότητα εργασίας που χρειάζεται η κοινωνία είναι συγκεκριμένη και πρέπει να ορίζεται από τις ανάγκες της. Υποστηρίξει ότι η δουλειά πρέπει να μοιράζεται όπως το νερό σε ένα πλοίο που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Και πρέπει να επιμένεις στην αναγκαιότητα, όχι της τεμπελιάς, αλλά του ελεύθερου χρόνου, ενός δικαιώματος που σήμερα είναι τόσο καταπατημένο, γιατί η εποχή μας έχει μυθοποιήσει την εργασία, την παραγωγικότητα, την ανάπτυξη, αλλά ξεχνάει ότι για να είναι κανείς παραγωγικός πρέπει να είναι ξεκούραστος και ευχαριστημένος. Ο χρόνος που αφορά το να σκεφτεί, να ταξιδέψει, να ονειρευτεί, να ερωτευτεί, να χαζέψει, να δει τους φίλους του, τον τροφοδοτούν με “καύσιμα” για να είναι αποδοτικός στις ώρες τις εργασίας του».
Η παράσταση διανθίζεται και από άλλα κείμενα όπως πχ η «Μικρή πραγματεία περί αμεριμνησίας» του Denis Grozdanovitch, «Η αρχή της υπεράσπισης των αργόσχολων» του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, υπάρχουν αναφορές στους «Μοντέρνους καιρούς» του Τσάρλι Τσάπλιν, ενώ το τραγούδι της Εντίθ Πιάφ Je ne vais pas travailler θα είναι το Leitmotiv της παράστασης. «Είναι μια σκυταλοδρομία, ένα θέατρο - ντοκουμέντο που μας αφορά.
Τα σημερινά κείμενα θα εναλλάσσονται με το χιούμορ του Λαφάργκ. Σκεφτείτε ότι ο ίδιος στο τέλος της ζωής του έγραφε πραγματείες για τα έντομα…», σημείωσε ο σκηνοθέτης.
Κάνουν λοιπόν ένα πικρό χιούμορ μέσα από την παράστασή τους. Όπως αναφέρει η ανεργία είναι κάτι το σύνηθες στο χώρο του θεάτρου. «Όταν μπαίνεις στο θέατρο ξέρεις ότι θα κοιμάσαι αγκαλιά με την ανεργία όπως οι Ιάπωνες κοιμούνται αγκαλιά με τους σεισμούς. Δεν περιμέναμε την κρίση για να καταλάβουμε την ανεργία. Αλλά παρόλα αυτά δεν αντέχαμε στις πρόβες να μιλάμε μόνο για αυτό. Είναι μαύρα τα πράγματα και το ζούμε. Όμως δεν είμαστε και υπέρ του να κλαίμε. Οπότε διασκεδάσαμε με τον πόνο μας».
Κινητικότητα στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας
Ως καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας ο κ. Γκόνης εξέφρασε τη χαρά του που σε μια δύσκολη εποχή για τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας έκανε μια δική του παραγωγή που κυκλοφόρησε σε Αθήνα και τώρα και στη Θεσσαλονίκη. Πρόσθεσε πως έχουν ήδη συζητήσει με τον κ. Βούρο ώστε να γίνουν και άλλες συνεργασίες με το ΚΘΒΕ.
Όσο για το τι ετοιμάζει αυτή τη χρονιά; Μας είπε ότι στην παιδική σκηνή το δικό του “λιθαράκι” θα βάλει ο Τάσος Ράτζος. Επίσης ετοιμάζονται δύο νέες παραγωγές. Και, πέρα από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., στο τέλος της σαιζόν ο κ. Γκόνης ετοιμάζει «Το δείπνο της Μπαμπέτ» με τη Φιλαρέτη Κομνηνού και τον Θόδωρο Γρηγοριάδη που μπορεί να έρθει και στη Θεσσαλονίκη.
Είσοδος: Κανονικό: 15€, Εκπτωτικό (φοιτητές, άνω των 65 ετών, πολύτεκνοι): 12€, Σπουδαστές που εμπίπτουν στο πλαίσιο του Συμφώνου Συνεργασίας που υπέγραψε το ΚΘΒΕ με το Υπουργείο Παιδείας: 8€, Ανέργων: 5€.
Προπώληση: Ταμεία ΚΘΒΕ, VIVA Τηλ. 11876, Καταστήματα Public Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 24 – Μητροπόλεως 33 & Εμπορικό Κέντρο Mediterranean Cosmos Καταστήματα Seven Spots), Καταστήματα Seven Spots, Καταστήματα Ιανός.
