Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
«Νομίζαμε ότι η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου θα ήταν και η τελευταία μεγάλη αλλαγή. Πιστέψαμε ότι θα έρχονταν καλύτερες συνθήκες ζωής, αλλά κάναμε λάθος! Αποδείχθηκε ότι ήμασταν αφελείς να πιστεύουμε ότι αυτά που υπάρχουν σήμερα θα συνεχίσουν να υπάρχουν», σημείωσε χθες το μεσημέρι κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου από την Αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι της πόλης μας ο σκηνοθέτης Ζέλιμιρ Ζίλνικ, φετινός τιμώμενος του τμήματος «Ματιές στα Βαλκάνια».
Μιλώντας για την πολιτική κατάσταση της Σερβίας είπε πως «σήμερα δεν κυριαρχεί ούτε καπιταλισμός, ούτε κομμουνισμός, ούτε μετα-σοσιαλισμός. Ακόμη κι αν υπάρξει σύσφιξη σχέσεων, θα συνεχίσει να επικρατεί μια πολιτική σύγχυση. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τις τέχνες, ο πολιτισμός απαξιώνεται και όλα είναι προσανατολισμένα στη διασκέδαση. Η χώρα μου είναι μπροστά στην τηλεόραση, με ομολογουμένως καλές παραγωγές, που όμως απαξιώνουν τον κινηματογράφο». Και συμπλήρωσε: «Θα έλεγα ψέματα αν υποστήριζα πως οι ταινίες δεν έχουν feedback. Έχουν, αλλά είναι μικρότερο σε σχέση με παλαιότερα και σίγουρα όχι τόσο εκρηκτικό».
Ο ίδιος, όπως ανέφερε, ξεκίνησε όπως και πολλοί άλλοι κινηματογραφιστές, γυρίζοντας μικρού μήκους ταινίες και ντοκιμαντέρ. Για το τελευταίο είπε πως «κρύβει εκτός από δύναμη, πολλούς περιορισμούς, καθώς προσπαθώντας να αλιεύσεις την ιστορία και την τραγωδία των ανθρώπων, τους εκθέτεις, κι έτσι πολλές φορές προσπαθούν να παραβλέψουν ή να κρύψουν κομμάτια της ιστορίας τους».
Μιλώντας για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, τα «Πρώιμα έργα», ο σκηνοθέτης σημείωσε ότι το φθινόπωρο του 1968, όταν γυρίστηκε, ένιωσε πως ήταν η κατάλληλη στιγμή να γυρίσει ταινία, με συνταρακτικά γεγονότα να ορίζουν την πρώην Γιουγκοσλαβία. «Οι φοιτητικές διαδηλώσεις στη χώρα σηματοδότησαν το μέλλον και τη μοίρα της χώρας, φέρνοντας ένα έντονο κλίμα κριτικής και αμφισβήτησης των νέων προς την άρχουσα τάξη και το σύστημα. Λίγο μετά, σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν μέρος της Τσεχοσλοβακίας που ήθελε να ακολουθήσει ένα νέο μοντέλο ανεξάρτητης σοσιαλιστικής φόρμας, με τη Γιουγκοσλαβία να είναι αντιμέτωπη με τον πόλεμο και την κατοχή», σημείωσε. Ο ίδιος βρέθηκε, όπως είπε χαρακτηριστικά, στα χαρακώματα, μαζί με άλλους φοιτητές και νέους, που προσπάθησαν να εμποδίσουν την επέλαση των αρμάτων στα βόρεια σύνορα της χώρας με την Ουγγαρία. «Εκεί είδα μπροστά μου την ιδέα για τα Πρώιμα έργα, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου».
Απαντώντας σε ερώτηση για το ανεξάρτητο σινεμά στη Σερβία είπε πως όταν εκείνος άρχισε να γυρίζει ταινίες, ο κινηματογράφος ήταν η πιο πολλά υποσχόμενη τέχνη, ενώ σήμερα η τεχνολογία έχει αλλάξει το τοπίο.
Για τους νέους Σέρβους κινηματογραφιστές τόνισε πως «φυσικά και γεννιούνται νέα ταλέντα», όμως όπως εξήγησε «οι μεγαλοφυίες δεν αυξάνονται με το ρυθμό που αυξάνονται τα τσιπάκια και τα gigabytes».
Όσο για τα επόμενα σχέδιά του; Πριν ένα μήνα επέστρεψε από την Αφρική, όπου όπως είπε με τρόμο ανακάλυψε πως εκεί το σύστημα εκμετάλλευσης των δασών, των γόνιμων εδαφών και των ορυχείων είναι πολύ πιο σκληρό από την εποχή της αποικιοκρατίας.
Κλείνοντας, ο Ζέλιμιρ Ζίλνικ σημείωσε ότι μπορεί να μην γνωρίζει πολλά για τη σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, ωστόσο θεωρεί βέβαιο πως «αφού ο Έλληνας άντεξε 3.000 χρόνια, θα επιβιώσει και τώρα».
Να αναφέρουμε ότι το πρωί ο Σέρβος δημιουργός παρέδωσε masterclass στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Για τις ώρες και μέρες προβολών των ταινιών του συμβουλευτείτε το http://tiff.filmfestival.gr.
