Στο μεσαιωνικό Παρίσι του 12ου αιώνα, ο σαραντάχρονος θεολόγος και φιλόσοφος Πέτρος Αβελάρδος και η δεκαεξάχρονη μαθήτριά του Ελοΐζα Φυλμπέρ, ερωτεύθηκαν, αψήφησαν μία ολόκληρη κοινωνία, σκανδάλισαν την Εκκλησία και πλήρωσαν για όλη τους τη ζωή, το τίμημα ενός έρωτα που δεν χώρεσε στον καιρό του.
Την ιστορία τους θα δούμε επί σκηνής από τις 17 Απριλίου στο Θέατρο Αυλαία όπου και θα φιλοξενηθεί η παράσταση «Αβελάρδος και Ελοΐζα» που ανεβάζει η Εταιρεία Θεάτρου Sforaris και το Φεστιβάλ Αθηνών. Ο Γιάννης Καλαβριανός, που υπογράφει το κείμενο και τη σκηνοθεσία, βασίστηκε στα αληθινά περιστατικά της ζωής τους και άντλησε υλικό από την αυθεντική μακροχρόνια αλληλογραφία τους. «Μέσα από αυτήν πήραμε τις περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή τους», σημειώνει ο δημιουργός. Συμπληρώνει πως αυτό που κάνει την ιστορία τους μοναδική είναι «πως συνέβη ανάμεσα σε δύο ιστορικά πρόσωπα και δεν είναι αποτέλεσμα μυθοπλασίας». Και τονίζει ότι ο έρωτας «αποτελεί κτήμα όλων των ανθρώπων σε όλες τις εποχές» και είναι «κινητήριος δύναμη για την ύπαρξη και τη δημιουργία».
-Γιατί αποφασίσατε να ανεβάσετε αυτό το έργο;
-Το έργο δεν προϋπήρχε, αλλά γράφτηκε εξαρχής, βασισμένο στα αληθινά περιστατικά της ιστορίας του Αβελάρδου και της Ελοΐζας. Πρόκειται για μία από τις συγκινητικότερες ερωτικές ιστορίες και το γεγονός που την καθιστά μοναδική είναι πως συνέβη ανάμεσα σε δύο ιστορικά πρόσωπα και δεν είναι αποτέλεσμα μυθοπλασίας.
-Έχετε επισκεφθεί τον τάφο του Αβελάρδου και της Ελοΐζας;
-Επισκέφθηκα κατά λάθος τον κοινό τάφο του ζευγαριού στο Κοιμητήριο του Père Lachaise στο Παρίσι, κάνοντας βόλτα ανάμεσα στους τάφους άλλων ιστορικών προσώπων. Μου τράβηξε αμέσως την προσοχή, γιατί έμοιαζε με μικρό γοτθικό ναό, είχε ξαπλωμένα πάνω του δύο αγάλματα και ήταν πνιγμένος στα λουλούδια και τα μηνύματα αγάπης από ερωτευμένους όλου του κόσμου που απέτιαν με αυτόν τον τρόπο ένα φόρο τιμής σε όλες τις μεγάλες αγάπες.
-Για την παράσταση χρησιμοποιήσατε αποσπάσματα από την αλληλογραφία τους. Τι προκύπτει μέσα από αυτήν;
-Όταν μαθεύτηκε ο έρωτας του δασκάλου Αβελάρδου και της μαθήτριάς του Ελοΐζας, ο θείος της μικρής, πλήρωσε ανθρώπους για να τον δολοφονήσουν. Μπήκαν λοιπόν στο σπίτι και τον ευνούχισαν, αφήνοντάς τον να πεθάνει. Ευτυχώς ο Αβελάρδος επέζησε, όταν όμως συνήλθε, αποφάσισε ντροπιασμένος να κλειστεί σε μοναστήρι, ζητώντας από την Ελοΐζα να κάνει το ίδιο. Το ζευγάρι μένει σε χωριστά μοναστήρια για 20 χρόνια και αλληλογραφεί με παθιασμένες επιστολές, οι οποίες σώζωνται και αποτελούν πραγματικά ποιητικά κομψοτεχνήματα. Χρησιμοποιήθηκε η μετάφρασή τους από τα λατινικά και μέσα από αυτήν πήραμε τις περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και την εξέλιξη της ιστορίας τους. Ήταν δηλαδή το εγκυρότερο ημερολόγιο αυτής της τόσο δυνατής αγάπης.
-Τι έχει να πει στο σήμερα η ιστορία τους;
-Ο έρωτας δεν ανήκει στην εποχή που γεννήθηκε. Αποτελεί κτήμα όλων των ανθρώπων σε όλες τις εποχές και κινητήριο δύναμη για την ύπαρξη και τη δημιουργία. Μας αναγκάζει να προχωράμε, να διαιωνίζουμε το είδος μας και να αποζητούμε συνεχώς αυτό το, έστω και πρόσκαιρο, αίσθημα της πλήρωσης και του πετάγματος από τα καθημερινά μικρά μας ζητήματα.
-Ο Αβελάρδος και η Ελοΐζα είναι υπαρκτά πρόσωπα. Όμως ένα άλλο ζευγάρι ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα φαίνεται να έχουν περισσότερη φήμη. Γιατί συμβαίνει αυτό;
-Μα ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα είχαν την τύχη να γραφτούν από έναν από τους μεγαλύτερους ποιητές που γέννησε αυτός ο πλανήτης!
Ο Αβελάρδος και η Ελοΐζα, παρότι είναι σχεδόν άγνωστοι στην Ελλάδα, είναι πολύ γνωστοί στους γαλλόφωνους και η ιστορία τους διδάσκεται στα γαλλικά σχολεία. Έχουν γραφτεί θεατρικά έργα, νουβέλες, μυθιστορήματα κλπ βασισμένα στη ζωή τους. Ενδεικτικά αναφέρω: Ο Ντάριο Φο έγραψε μια ιστορία με τίτλο : «Ελοΐζα», η οποία περιέχεται στο βιβλίο του: Ο έρωτας και η ειρωνεία, o Χάουαρντ Μπέντον έγραψε το θεατρικό «In extremis» και ο Ronald Millar το «Abelard and Heloise», βασισμένα στην ιστορία τους, στην ταινία: «Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς», ένας μαριονετίστας του δρόμου, παίζει με κούκλες την ιστορία τους, o Alexander Pope, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο: «Eloisa to Abelard». Από εκεί προέρχεται ο στίχος: «Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού», που έγινε τίτλος της ομώνυμης ταινίας, o Μάρκ Τουαίην, έγραψε στο ταξιδιωτικό του βιβλίο «The innocents abroad», μια σατιρική εκδοχή της ιστορίας τους, o Χένρυ Μίλλερ στον «Τροπικό του Καρκίνου», χρησιμοποίησε την εισαγωγή της Ιστορίας των συμφορών μου, του Αβελάρδου και η Μάρθα Γκράχαμ χορογράφησε το 1926, μπαλέτο με τίτλο «From Heloise to Abelard». Μας χαροποιεί ιδιαίτερα που η παράστασή μας τους συστήνει για πρώτη φορά και στο ελληνικό κοινό.
-Γιατί υπήρξε β’ εκδοχή της παράστασης; Τι άλλαξε σε σχέση με την πρώτη;
-Η πρώτη εκδοχή της παράστασης φτιάχτηκε για την 900 τετραγωνικών μέτρων Σκηνή Δ, του Φεστιβάλ Αθηνών και εγκαινίασε το πρόγραμμά του. Ήταν μια παράσταση πολύ μεγάλης κλίμακας, με 3 ηθοποιούς και 13μελή Χορό. Στη δεύτερη εκδοχή αφαιρέθηκε ο Χορός, ξαναγράφτηκε το κείμενο και οργανώθηκε η πολύ πιο προσωπική και εγγύς σχέση των ηθοποιών με τους θεατές. Με αυτή την εκδοχή παίξαμε 60 sold out παραστάσεις στην Αθήνα και το Θέατρο του Νέου Κόσμου και τώρα παρουσιάζουμε και στη Θεσσαλονίκη.
-Τι θα ακολουθήσει μετά τη Θεσσαλονίκη;
-Τον Ιούνιο θα παίξουμε την προηγούμενή μας παράσταση, το «Γιοι και κόρες» στο Μιλάνο και τον Αύγουστο θα συνεχίσουμε τις παραστάσεις του «Αβελάρδος και Ελοΐζα» σε νησιά του Αιγαίου. Έπειτα, θα μεταφερθούμε στο Βερολίνο και θα ξεκινήσουμε πρόβες εκεί, για μια συλλογική παράσταση. Σε αυτήν, 5 σκηνοθέτες και 5 ηθοποιοί από 5 χώρες, μαζί με 5 γερμανούς ηθοποιούς, θα δουλέψουμε πάνω στην «Παραβολή του Δαχτυλιδιού», μια ιστορία από το «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου που περιέχεται στο έργο του Λέσιγκ, «Νάθαν ο σοφός» και το οποίο θα ξεκινήσει το φετινό πρόγραμμα του Deutsches Theater Berlin.
Τον χειμώνα θα ξαναπαίξουμε τον Αβελάρδο και την Ελοΐζα στην Αθήνα και θα ξεκινήσουμε τις πρόβες για μια ακόμη συμπαραγωγή με δύο θέατρα, ένα στο Λονδίνο και ένα στο Μόναχο.
Παραστάσεις: Παρασκευή 21.00, Σάββατο 18.00 & 21.00, Κυριακή 18.00. Είσοδος: Κανονικό 15€, Μειωμένο 12€. Πληροφορίες - κρατήσεις Θέατρο Αυλαία (ΧΑΝΘ, πλευρά Τσιμισκή, τηλ 2310237700). Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Ελένη Κοκκίδου, Χριστίνα Μαξούρη.
