Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
Άρχισε να λειτουργεί το 1886 στη Μερζιφούντα του Πόντου. Κατάφερε να συνεχίσει το εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό του έργο σε χρόνια δύσκολα, με πολέμους, ενώ αναγκάστηκε να αλλάξει έδρα μετά τις διώξεις των χριστιανικών πληθυσμών στην περιοχή από το καθεστώς Ατατούρκ και να έρθει στην πόλη μας. Εδώ άρχισε να γράφεται η δεύτερη ζωή του. Μέχρι σήμερα από τα θρανία του έχουν περάσει χιλιάδες μαθητές.
Η διαδρομή του Κολλεγίου Ανατόλια, από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του στον Πόντο μέχρι τη σημερινή εποχή στη Θεσσαλονίκη, υπήρξε περιπετειώδης, και αυτήν καταγράφει ο William McGrew στο βιβλίο του με τίτλο «Educating Across Cultures: Anatolia College in Turkey and Greece» που κυκλοφορεί στα αγγλικά.
Ο ίδιος μιλώντας το μεσημέρι σε εκπροσώπους των ΜΜΕ της πόλης μας για αυτό του το συγγραφικό πόνημα είπε πως άρχισε να συγκεντρώνει το υλικό του από το 2002. Ένα μεγάλο μέρος των αρχείων από την εποχή που το Κολλέγιο λειτουργούσε στη Μερζιφούντα ήταν σε μικροφίλμ, τα οποία χρησιμοποίησε. Την έκδοση πλαισιώνουν και 290 φωτογραφίες (200 από την εποχή που ήταν στη Μερζιφούντα και 90 από τη μετέπειτα εγκατάστασή του στη Θεσσαλονίκη).
«Δυστυχώς έχει χαθεί υλικό από το 1924 μέχρι και το 1941», σημείωσε ο κ. Mc Grew, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του Κολλεγίου από το 1974 μέχρι το 1999 και εν συνεχεία ανέλαβε την προεδρία της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής (2005- 2009).
Όπως εξήγησε η λειτουργία του Ανατόλια ήταν αρχικά θρησκευτική: Αμερικανοί Προτεστάντες ιεραπόστολοι ξεκίνησαν το μεγάλο τους ταξίδι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για να μεταφέρουν το μήνυμα του Χριστιανισμού στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Στη συνέχεια, ο στόχος έγινε καθαρά εκπαιδευτικός, δίνοντας ευκαιρίες εκπαίδευσης σε νέους, αρχικά της περιοχής, και μετέπειτα σε νέους που έρχονταν να φοιτήσουν λόγω της φήμης που είχε αποκτήσει το Εκπαιδευτικό αυτό Ίδρυμα.
«Πρωτολειτούργησε με 20 παιδιά και λίγα χρόνια μετά έφτασε τους 500 μαθητές», είπε ο κ. McGrew. Αναφέρθηκε στα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το Σχολείο τόσο με τη γενοκτονία των Αρμενίων, όσο και αργότερα με την απόφαση να μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη. «Επιλέχθηκε αυτή η πόλη γιατί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή πολλοί μαθητές του είχαν έρθει εδώ», εξήγησε. Τόνισε πως στην αρχή στεγάστηκε στη Χαριλάου, στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το γήπεδο του Άρη, όμως οι αρρώστιες που έπλητταν τη χώρα (κυρίως ελονοσία) οδήγησαν στο θάνατο τόσο εκπαιδευτικών, όσο και μαθητών του. Έτσι λήφθηκε η απόφαση να μεταφερθεί σε άλλο σημείο που θα είχε καλύτερο κλίμα. Βρέθηκε η έκταση στην Πυλαία, η οποία ανήκε σε πολλούς ιδιοκτήτες. Για να αποκτηθεί βοήθησε ο Μητροπολίτης Γεννάδιος, σημείωσε ο συγγραφέας.
Κατά τη Γερμανική Κατοχή το σχολείο καταλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως Αρχηγείο των Ανώτατης Διοίκησης για τα Βαλκάνια. Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στην πορεία του Ιδρύματος και σε άλλες εποχές που σημάδεψαν τη χώρα: Εμφύλιος, Δικτατορία, Μεταπολίτευση.
«Στόχος μας ήταν πάντα να δίνεται η καλύτερη δυνατή εκπαίδευση στα παιδιά», σχολίασε ο William McGrew.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Κολλεγίου Ανατόλια κ. Πάνος Βλάχος είπε πως η εν λόγω έκδοση είναι σημαντική «για να γνωρίσει ο κόσμος την ιστορία ενός ιδρύματος που κατάφερε να επιβιώσει και να αναπτυχθεί κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Και έρχεται σε σωστή εποχή γιατί η Ελλάδα χρειάζεται παραδείγματα οργανισμών που χωρίς κρατική βοήθεια και παρά τα προβλήματα που μπορεί να προκύπτουν συνεχίζουν να προσφέρουν έργο».
Απαντώντας σε ερώτησή μας για τον αριθμό των μαθητών στο Ανατόλια, μας είπε πως κάθε χρόνο 2.500 παιδιά φοιτούν στις τρεις βαθμίδες του Κολλεγίου, ενώ περί τις 7000 είναι ο αριθμός των νέων που συμμετέχουν σε επιμέρους προγράμματά του. Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί μαθητές λαμβάνουν υποτροφίες για να παρακολουθήσουν μαθήματα. Ο αριθμός των αποφοίτων του στη χώρα είναι 13.000.
Όσο για το βιβλίο; Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Rowman & Littlefield, μπορείτε να το βρείτε στο Amazon με τιμή κάτω των 50 ευρώ. Να αναφέρουμε πως υπάρχει πρόθεση να μεταφραστεί και στα ελληνικά από το φθινόπωρο.
