Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Την προσωπική της μάχη με τον καρκίνο του στήθους κατέγραψε η Σοφία Νικολαΐδου. Από τη στιγμή της διάγνωσης έως τη μαστεκτομή και την εμπειρία της χημειοθεραπείας. Το χρονικό της ασθένειας έγινε ένα βιβλίο με τίτλο «Καλά και σήμερα -Το χρονικό του καρκίνου στο δικό μου στήθος» (εκδ. Μεταίχμιο) που θα το παρουσιάσει στο πατάρι του Ιανού (Αριστοτέλους 7, Θεσσαλονίκη) την Τρίτη 10 Νοεμβρίου και ώρα 19.00. Η καταγραφή της ασθένειας ήταν για την ίδια «σαν θεραπεία και σαν φάρμακο». «Με τον καρκίνο έκανα αυτό που ξέρω να κάνω. Τον έβαλα σε λέξεις, τον κάθισα απέναντι, τον κοίταξα κατάματα, για να μπορέσω να πάω παρακάτω», σημειώνει.
Προσθέτει πως «Το κάθε σώμα και ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο να τα βγάζει πέρα». Όσο για το τι έμαθε από την ασθένεια αυτή υπογραμμίζει πως «οι άνθρωποί μας είναι η περιουσία μας».
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η ιδέα για το βιβλίο γεννήθηκε την επομένη της διάγνωσης. Επέστρεφα από το διαγνωστικό κέντρο με τις εξετάσεις παραμάσχαλα, περπατούσα στην παραλία, Σεπτέμβριος και φυσούσε. Έκλαιγα και σκέφτηκα: «θα γίνει όμως ένα ωραίο βιβλίο». Χαζό ξεχαζό εμένα αυτή η σκέψη με παρηγόρησε. Άρχισα να το γράφω από την πρώτη μέρα. Τελευταία καταγραφή ήταν η τελευταία χημειοθεραπεία. Κατέγραφα το χρονικό του καρκίνου στο στήθος μου: το χρονικό της ασθένειας και της θεραπείας. Όσα έζησα, όσα σκέφτηκα, όσα φοβήθηκα και όσα έλπισα τους μήνες που πάλεψα με την αρρώστια είναι γραμμένα σ’ αυτό το βιβλίο.
-Πώς λειτούργησε στην ψυχολογία σας η καταγραφή αυτή;
-Σαν θεραπεία και σαν φάρμακο. Είμαι συγγραφέας. Οι λέξεις είναι ο τρόπος μου να καταλαβαίνω τον κόσμο. Με τον καρκίνο έκανα αυτό που ξέρω να κάνω. Τον έβαλα σε λέξεις, τον κάθισα απέναντι, τον κοίταξα κατάματα, για να μπορέσω να πάω παρακάτω.
-Γιατί ακόμη και σήμερα πολλοί φοβούνται ακόμη και να κατονομάσουν τον καρκίνο;
-Δεν ξέρω. Είναι μια πανάρχαια ασθένεια. Δυστυχώς, πανέξυπνη. Εξακολουθεί να προκαλεί τρόμο. Κανείς δεν ντρέπεται να πει ότι έκανε μπάι πας. Ήταν φορές στην αίθουσα που γινόταν οι θεραπείες που άκουγα ασθενείς να λένε ψιθυριστά στο τηλέφωνο «είμαι σε σύσκεψη, θα σε πάρω σε λίγο». Για μένα, όλα αυτά είναι κατανοητά και ανθρώπινα. Το κάθε σώμα και ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο να τα βγάζει πέρα.
-Τι σας δίδαξε αυτή η ασθένεια;
-Τα βασικά: ότι όλοι ζούμε υπό προθεσμία και δεν έχουμε καιρό για βλακείες. Ότι οι άνθρωποί μας είναι η περιουσία μας. Ότι η ζωή δεν είναι επάγγελμα. Το επάγγελμα δεν είναι ζωή. Ότι το σώμα αντέχει τα πάντα και αγωνίζεται να βγει στο φως.
-Στο βιβλίο σας θίγετε και την παθογένεια του συστήματος υγείας. Γιατί η υγεία να μπλέκεται και με το πορτοφόλι; Και πώς θα μπορούσε αυτό να αλλάξει;
-Γιατί σ’ αυτή τη χώρα (όπως και σε όλες τις χώρες που ξέρω) το χρήμα αγοράζει αξιοπρέπεια. Ας μην μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, τα γράφω στο βιβλίο. Όλοι έχουμε ακούσει παρόμοιες ιστορίες. Όταν οι άνθρωποι θα πάψουν να είναι αριθμοί και αποκτήσουν πρόσωπο, τότε ίσως κάτι αλλάξει. Η δημόσια υγεία (όπως και η δημόσια παιδεία) είναι το πιο βασικό, το πιο πολύτιμο αγαθό που μπορεί να προσφέρει μια χώρα στους πολίτες της. Ακόμα και μια ρημαγμένη χώρα σαν τη δική μας.
-Τι θα λέγατε στις γυναίκες που έχουν καρκίνο του στήθους;
-Αυτό που μου έλεγαν κι εμένα, όταν το περνούσα, και δεν το πίστευα: θα τελειώσει, θα το αφήσεις πίσω σου, θα περάσει. Ως τότε, δύναμη, κορίτσια, δύναμη. Όταν έχεις αντικρίσει το σκοτάδι, το φως μετά είναι πανηγυρικό.
Για τη συγγραφέα
Η Σοφία Νικολαΐδου έχει εκδώσει μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, μελέτες και μεταφράσεις. Το μυθιστόρημά της «Χορεύουν οι ελέφαντες» μεταφράστηκε στα αγγλικά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Melville House. Το μυθιστόρημά της «Απόψε δεν έχουμε φίλους» μεταφράστηκε στα εβραϊκά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Kester Books. Για το βιβλίο αυτό τιμήθηκε με το Athens Prize for Literature 2010. Διδάσκει δημιουργική γραφή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
