Επιμέλεια: ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Στο τέλος του έτους γίνονται απολογισμοί. Λίστες με το τι καταφέραμε και τι όχι. Πού έγιναν λάθη και τι θα μπορούσε να αποφευχθεί στο επόμενο έτος. Καλλιτεχνικά η χρονιά που πέρασε είχε σίγουρα πολλές παραστάσεις που θα άξιζε να αναφερθούν. Γεγονότα που επηρέασαν την πορεία φιλόδοξων παραγωγών. Κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση σταθήκαμε σε μερικές από τις παραστάσεις και τα γεγονότα που ξεχώρισαν στη χρονιά που πέρασε.
Οι περφόρμανς
Μια περφόρμανς που συζητήθηκε ήταν η παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος μαζί με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, «Αυτοκρατορία. I Have Your Data», σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού που ανέβηκε τον Γενάρη. Στο δεύτερο κτήριο του Μεγάρου, ο γνωστός δημιουργός χρησιμοποίησε το χώρο του φουαγιέ, αξιοποίησε στο έπακρο την οπτική που έχει προς τη θάλασσα, το φως της ημέρας και παρουσίασε μια δουλειά βασισμένη το βιβλίο του Γ. Βέλτσου «Αυτοκρατορία» (I Have your Data) (εκδ. Νεφέλη). Μια ματιά στην ιστορία και στην πολιτική από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Τον Απρίλη είδαμε στο Θέατρο Αυλαία την περφόρμανς «Ο σωσίας», σε σκηνοθεσία Έφης Μπίρμπα και θαυμάσαμε για άλλη μια φορά τον Άρη Σερβετάλη. Τον συμπλήρωσαν στη σκηνή οι υπόλοιποι ηθοποιοί της παράστασης το (Γιώργος Συμεωνίδης, Συμεών Τσακίρης, Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, Δρόσος Σκώτης). Ωστόσο ήταν ένα ανέβασμα που εστίασε περισσότερο στην εικόνα και λιγότερο στο λόγο. Και σε ένα τόσο πυκνό σε νοήματα κείμενο όπως αυτό του Ντοστογιέφσκι, αυτό βάρυνε το τελικό αποτέλεσμα.
Η παράσταση που κέντρισε το ενδιαφέρον και προκάλεσε συζητήσεις στα φετινά Δημήτρια ήταν αδιαμφισβήτητα η 24ωρη περφόρμανς του Jan Fabre "Mount Olympus: To glorify the Cult of Tragedy" που παίχτηκε τον Οκτώβρη. Ο φλαμανδός δημιουργός έκανε μια αλλιώτικη ανάγνωση της ελληνικής μυθολογίας, έφτιαξε ζωντανούς εικαστικούς πίνακες πάνω στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής της πόλης μας και χώρισε τους θεατές σε στρατόπεδα: άλλοι τον λάτρεψαν, άλλοι του άσκησαν κριτική και άλλοι αποχώρησαν από την παράσταση. Σίγουρα ήταν μια μοναδική εμπειρία.
Από τη Θεσσαλονίκη
Ποδαρικό με την παράσταση «Επαγγελματίας» έκανε τον Φλεβάρη στο Θέατρο Σοφούλη το Enigma Theatre Group. Το έργο του Ντούσαν Κοβάτσεβιτς ήταν η πρώτη δουλειά της ομάδας η οποία συνεχίζει ακάθεκτη τα βήματά της και ετοιμάζει και άλλες παραγωγές στο νέο έτος.
Ο Σίμος Κακάλας είναι γνωστό όνομα στην πόλη και τόσο ο ίδιος όσο και η ομάδα του, η Εταιρεία Θεάτρου Χώρος όποτε ανεβάζουν νέο έργο γίνονται talk of the town. Τον Φλεβάρη μας παρουσίασαν μια σκηνική εκδοχή του "Ορέστη" του Ευριπίδη, για κλειστό χώρο, χρησιμοποιώντας τη μετάφραση του Γιάννη Τσαρούχη. Μια δουλειά που υστερούσε λίγο σε σχέση με προηγούμενες παραστάσεις τους.
Το ΚΘΒΕ
Ο Μάρτης ήταν η αφετηρία για μια δύσκολη εποχή στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Οι κλειστές σκηνές του για ένα μεγάλο διάστημα ως τρόπος διαμαρτυρίας των εργαζομένων για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισαν είχαν ως θύμα τις παραστάσεις. Περισσότερο τον «Γλάρο» του Τσέχωφ που σκηνοθετούσε ο τότε καλλιτεχνικός διευθυντής Γιάννης Βούρος ο οποίος είχε σε συνδιανομή και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Δόθηκε μόνο η πρεμιέρα στις 25/5 και μετά η αυλαία έπεσε. Το έργο ανέβηκε ξανά φέτος, τον Νοέμβρη, έχοντας όμως σπάσει τα φτερά του.
Ίσως να έφταιγε και ο τρόπος αποχώρησης του Γιάννη Βούρου και η κόντρα που δημιουργήθηκε με τον νέο καλλιτεχνικό διευθυντή κ. Γιάννη Αναστασάκη.
Στις παραστάσεις του ΚΘΒΕ ξεχώρισαν το «Ωχ τα νεφρά μου» που παίχτηκε στη Μικρή Σκηνή της Μονής Λαζαριστών, που από τη νέα χρονιά θα περιοδεύσει με το Κλιμάκιο Βορείου Ελλάδος, ενώ το πιο θερμό χειροκρότημα κέρδισε και ο «Κάτω Παρθενώνας» που αρχικά ήταν να ανεβεί την άνοιξη του 2015 και από τις κινητοποιήσεις μετατέθηκε για το φθινόπωρο.
Άνοιξη με εγκλήματα
Εποχή εγκλημάτων η άνοιξη; Τυχαίο θα έλεγα. Πάντως τον Μάρτιο είδαμε την εξαιρετική δουλειά της Χριστίνας Χατζηβασιλείου που σκηνοθέτησε τη "Βασίλισσα της ομορφιάς" του Μακ Ντόνα στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς για την Πειραματικής Σκηνής της "Τέχνης". Η Σοφία Βούλγαρη και η Έφη Σταμούλη έδωσαν ρεσιτάλ ερμηνείας.
Η τελευταία μάλιστα υποδύεται και τη Σωτηρία Μπέλλου στο έργο «Σωτηρία με λένε» που παίζεται στη Μικρή Σκηνή της Μονής Λαζαριστών, μια παραγωγή του ΚΘΒΕ που ήδη έχει αρχίσει να ακούγεται, παρά το γεγονός ότι ανέβηκε πριν μόλις λίγες μέρες.
Πίσω στα εγκλήματα, τον Απρίλη σειρά είχε ο «Πουπουλένιος», επίσης του Μάρτιν Μακ Ντονα που παίχτηκε στο Θέατρο Αριστοτέλειο σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη. Ο ίδιος μοιράζονταν τη σκηνή μαζί με τους: Νίκο Κουρή, Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο και Γιώργο Πυρπασόπουλο. Δυνατές ερμηνείες σε ένα σκοτεινό έργο.
Σκοτεινό ανέβασμα που όμως διέψευσε τις μεγάλες προσδοκίες μας ήταν αυτό που έκανε ο Σλοβένος Τομάζ Παντούρ στον «Βασιλιά Ληρ». Ο Γιώργος Κιμούλης κατέβαλε κάθε προσπάθεια όμως το τελικό αποτέλεσμα δεν ικανοποίησε.
Καλοκαίρι, δημοψήφισμα και capital control
Ένα νέος θεσμός γεννιέται τον Ιούνιο: το "Φεστιβάλ Δάσους". Παράλληλα οι Γιορτές Ανοιχτού Θεάτρου ανακοινώνουν το πρόγραμμά τους. Όλα φαίνεται να κυλούν αρμονικά και ιδανικά. Μέχρι τις 26 Ιούνη, οπότε και ανακοινώνεται το δημοψήφισμα και το capital control που οδηγεί σε πολλές ακυρώσεις και αναβολές παραστάσεων. Το καλοκαίρι θα κυλήσει υποτονικά, με ελάχιστες αναλαμπές και παραγωγές που να ξεχωρίζουν. Το ενδιαφέρον του κοινού κέρδισε το έργο του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή «Του Κουτρούλη ο γάμος» που παίχτηκε τόσο στο Θέατρο Δάσους, και σε άλλες ανοιχτές σκηνές της πόλης, ενώ το φθινόπωρο συνέχισε την πορεία του στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός στη Μονή Λαζαριστών. Μια εξαιρετική δουλειά από τον Γιάννη Καλατζόπουλο που έδωσε τις σωστές οδηγίες στους ηθοποιούς του, με τον Τάσο Πεζιρκιανίδη, τον Νικόλα Μαραγκόπουλο, την Κλειώ Δανάη Οθωναίου και τον Δημήτρη Κολοβό να κλέβουν τις εντυπώσεις.
Για παιδιά και εφήβους
Το φθινόπωρο ανοίγουν τα σχολεία και μαζί με αυτά αρχίζουν και οι παιδικές παραστάσεις. Φέτος ξεχωρίσαμε την «Οδύσσεια» τη θεατρική μεταφορά του ομηρικού έπους, που ανέβασε εκ νέου η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», με τη σκηνοθετική επιμέλεια της Έφης Σταμούλη. Αν η Οδύσσεια δεν ήταν το αγαπημένο σας μάθημα στο σχολείο, βλέποντας το θίασο να ζωντανεύει το κείμενο του Ομήρου στη σκηνή του θεάτρου Άνετον, θα αλλάξετε γνώμη.
Υπάρχει συνταγή για μια καλή παιδική παράσταση; Δεν το γνωρίζω. Όμως η Εταιρεία Θεάτρου Μικρός Βορράς φαίνεται πως κάτι έχει βρει… Η παράστασή της «Αισώπου κόμιξ 2» στον «Πολυχώρο Ενώ» βάζει τα παιδιά σε ενεργό ρόλο, τα ανεβάζει στη σκηνή και τους δίνει μέσα από το παιχνίδι τη δυνατότητα να μάθουν μύθους του Αισώπου και τα μηνύματα που έχουν, αλλά και να διασκεδάσουν παράλληλα.
Στους εφήβους απευθύνεται η παράσταση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα …on the road», βασισμένη στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ που ανεβαίνει στη Μονή Λαζαριστών σε διασκευή σκηνοθεσία Στέλιου Χατζηαδαμίδη. Χορός, μουσική και λόγος παντρεύονται αρμονικά σε μια φρέσκια ανάγνωση για την αξία της αγάπης και την αποδοχή της διαφορετικότητας.
Πήραν παράταση
Η «Φαλακρή τραγουδίστρια» του Ιονέσκο σε σκηνοθεσία Βασίλη Βασιλάκη που ανέβηκε τον Νοέμβρη στο Θέατρο Αυλαί τραγούδησε... τόσο καλά που πήρε παράταση.
Παράταση πήραν και οι «Πόρτες και παρτιτούρες» από την νεοσύστατη ομάδα Α! ΚΑΤΑΛΑΧΟύ που ανεβαίνει σε συνεργασία με το ΚΘΕΘ, στην αίθουσα Μάντεως Τειρεσία. Ένα έργο δίχως λόγια, αλλά με μουσική. Μια παράσταση που μπλέκει αρμονικά κούκλες και μάσκες.
