Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Στην κινηματογραφική εβδομάδα που μόλις κατέφθασε, δεσπόζει η ταινία που σάρωσε στις Χρυσές Σφαίρες, έλαβε 12 οσκαρικές υποψηφιότητες και αναμένεται να χαρίσει στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο το πρώτο του αγαλματίδιο. “The Revenant” κυρίες και κύριοι, από τον Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου. Από εκεί και έπειτα, δεν πρέπει με τίποτα να χάσετε την ταινία που λατρεύτηκε στο πρόσφατο Φεστιβάλ, το συγκινητικότατο «Δεσμοί αίματος», από την Ισλανδία, του πρωτοεμφανιζόμενου Γκριμούρ Χακόναρσον, ενώ το πλούσιο μενού των νέων ταινιών συμπληρώνει το “Steve Jobs”, για τη ζωή του πρωτομάστορα της Apple Στιβ Τζομπς, τον οποίο υποδύεται ο πάντα στιβαρός Μάικλ Φασμπέντερ.
Η επιστροφή
Αξιολόγηση: ** ½
Σκηνοθεσία: Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου
Παίζουν: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Τομ Χάρντι
Διάρκεια: 156’
Από τη μια, η διαδικασία των γυρισμάτων και η δημοσιότητα που έλαβαν. Επίπονα, εξαντλητικά, χρονοβόρα, σε ακραίες καιρικές συνθήκες στις παγωμένες ερημιές της Αργεντινής και του Καναδά. Εν ολίγοις, μία εμπειρία πέρα για πέρα επώδυνη τόσο για το τεχνικό συνεργείο όσο και για τους ηθοποιούς. Από την άλλη, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο και η όλη παραφιλολογία, η οποία έχει λάβει διαστάσεις φλέγοντος και κατεπείγοντος ζητήματος. Θα πάρει επιτέλους το πολυπόθητο αγαλματίδιο; Επιπροσθέτως, ο Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου και το μεγάλο του στοίχημα. Θα μπορέσει να επιτύχει ένα back to back οσκαρικό θρίαμβο μετά την περσινή βράβευση του Birdman; Σε όλα τα παραπάνω ήρθαν να προστεθούν το σάρωμα της ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες και οι 12 υποψηφιότητες για τα επερχόμενα Όσκαρ. Το The Revenant είχε εξασφαλισμένο το hype και καπαρωμένο τον ντόρο (καθώς και την αυξητική τους τάση) πολύ πριν βγει στις αίθουσες.
Η κεντρική έννοια που φωλιάζει στην καρδιά της ταινίας είναι αυτή που προσδίδει ο τίτλος. Η επιστροφή ή μάλλον, όπως ορίζει και ο πρωτότυπος τίτλος, ο επιστρέφων. Ένας ήρωας που κατορθώνει να γυρίσει από τον θάνατο κι ακόμη μακρύτερα. Που έχει δει το σώμα και την ψυχή του να συνομιλούν με το τέλος, αλλά συνεχίζει να επιδεικνύει μία λύσσα για ζωή, ορμώμενος από το πανίσχυρο κίνητρο της εκδίκησης. Το The Revenant δεν χρονοτριβεί στο να μας συστήσει το σύμπαν του και να μας ξεκαθαρίσει το μήκος κύματος στο οποίο θα κινηθεί. Ως προς το πρώτο, έχουμε να κάνουμε με ένα τόπο και μία εποχή αδυσώπητης σκληρότητας. Με τις απαρχές ενός κόσμου που χτίστηκε με απληστία, καταπάτηση, αρπαγή και ατελείωτα ποτάμια αίματος. Όσο για το δεύτερο, η πορεία είναι (δυστυχώς υπερβολικά) προδιαγεγραμμένη από την στιγμή που θα παγιωθεί η βασική συνθήκη της πλοκής. Το The Revenant έχει τα δόντια σφιγμένα και τα μάτια γουρλωμένα από τον πόνο και βρίσκεται σε ένα μόνιμο καθεστώς εγρήγορσης και φυγής, όπως ο κεντρικός του χαρακτήρας. Και παρά τη μακρά του διάρκεια, δεν βρίσκει τον τρόπο (αν υποθέσουμε ότι κατά βάθος έχει την πρόθεση) να σταθεί, να εντρυφήσει, να ξεψαχνίσει, να διεισδύσει.
Ο Ινιάριτου χρησιμοποιεί την αγριάδα του φυσικού τοπίου ως αρένα για τη μάχη επιβίωσης του ήρωά του. Ως ναό δοκιμασίας των ανθρώπινων αντοχών και τέλεσης μίας αρχετυπικής σκληρότητας. Η δράση απλώνεται σε κακοτράχαλους γκρεμούς, ορμητικούς ποταμούς, σε θύλλες και παγετούς. Οι πληγές είναι ανοιχτές και ζέχνουν και τα πάντα είναι ενταγμένα στο δίπολο επιβίωσης-αφανισμού. Η απεραντοσύνη του τοπίου αντιπαραβάλλεται με (καταχρηστικα στη συχνότητά τους) πολύ κοντινά πλάνα στα ανθρώπινα πρόσωπα, σε κάθε «κρίσιμη» ή συγκινητικά φορτισμένη στιγμή. Οι σκηνές δράσης είναι ενορχηστρωμένες και χορογραφημένες σαν ματωμένο πατινάζ στον πάγο, τα κάδρα είναι μελετημένα, ενδελεχή, λεπτομερή. Ο Ινιάριτου φροντίζει λοιπόν εξονυχιστικά το περίβλημα της ταινίας του, λησμονώντας όμως να της προσδώσει ψυχή. Παραδίδεται σχεδόν αβλεπεί στη διαχρονική ιδεοληπτική του εμμονή με τον ανθρώπινο πόνο και ζόφο, ξεχνώντας να του προσδώσει πραγματικά μεγαλοπρεπείς, πραγματικά ανθρώπινες διαστάσεις.
Ο συνεχής αγώνας για επιβίωση, που δεσπόζει σε ολόκληρη την ταινία, καταλήγει να μοιάζει με διαδοχή από πίστες και επίπεδα δυσκολίας, με την ολοκλήρωση των οποίων, ο ήρωας κερδίζει πόντους και φτάνει ολοένα και πιο κοντά στη γραμμή του τερματισμού. Η επιστροφή του από την κόλαση της απώλειας και του σκότους δεν αποκτά υπαρξιακές διαστάσεις, δεν ενδύεται με οποιοδήποτε συμβολικό μανδύα που να μας καθηλώνει πραγματικά. Διότι ακόμη και να κρατήσουμε την ανάσα μας στις μάχες με αρκούδες, καταρράκτες, ιθαγενείς, πληγές, καιρικές συνθήκες και αδίστακτους τυχοδιώκτες, η ένταση θα είναι πρόσκαιρη και σε ένα μεγάλο βαθμό τεχνητή. Καθόσον ο ήρωάς μας ανακτά (ως δια μαγείας είναι η αλήθεια, καθότι πρώτη φορά βλέπω οι κακουχίες να έχουν θεραπευτικές ιδιότητες) ξανά και ξανά όση δύναμη χρειάζεται για να συνεχίσει, εμείς σταδιακά χάνουμε κάθε δυνατότητα, αλλά και επιθυμία, να συνδεθούμε σε βάθος με τον Γολγοθά και την Ανάστασή του. Η δε προσπάθεια να δοθεί αυτή η υπαρξιακή πινελιά μέσα από τα οράματα του πρωταγωνιστή, μοιάζει περισσότερο με στρώση σοκολάτας που προσπαθεί να καμουφλάρει ένα καμμένο γλυκό.
Αντί επιλόγου, δύο λόγια για τα ζητήματα που κρέμονται από πολλά χείλη. Θα σηκώσει ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο το πολυπόθητο Όσκαρ; Η ερμηνεία του είναι όντως οσκαρικών προδιαγραφών; Είναι όντως καταπληκτική; Ναι, ναι και κατά βάση όχι, είναι κατά σειρά οι απαντήσεις στις τρεις προαναφερθείσες ερωτήσεις. Ο Λεονάρντο έχει ήδη αποστηθίσει τον ευχαριστήριο λόγο του για την οσκαρική τελετή, καθώς έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου να κλείσει και αυτή η showbiz εκκρεμότητα, η οποία έχει λάβει διαστάσεις οικουμενικού σινεφίλ προβληματισμού. Ο ρόλος του είναι όντως κομμένος και ραμμένος για τα οσκαρικά βραβεία, καθώς υπομένει, υποφέρει και ταλαιπωρείται αφάνταστα, σε μία ιστορία επιβίωσης ενάντια σε όλες τις πιθανότητες. Η ερμηνεία του είναι ακραιφνώς σωματική και συνίσταται σε πολύ μεγάλο ποσοστό σε γρυλίσματα, μουγκρητά, κραυγές και έντρομα βλέμματα. Εξυπακούεται ότι ένας τόσο ταλαντούχος και «γυμνασμένος» (δεν εννοώ τους σωματικούς, αλλά τους ερμηνευτικούς μύες) ηθοποιός φέρνει με περισσή ευκολία εις πέρας την αποστολή του, ενώ πολλοί άλλοι ηθοποιοί θα είχαν εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Από εκεί και πέρα, είναι μάλλον αυτονόητο ότι ο εξαίρετος Λεό έχει επιδοθεί στο παρελθόν (και θα επιδοθεί εκ νέου στο μέλλον) σε ερμηνευτικές καταβυθίσεις και ακροβασίες πολύ πιο σύνθετες, δύσκολες και ενδεικτικές της μεγάλης του στόφας.
Επίσης στις αίθουσες της Θεσσαλονίκης:
Δεσμοί αίματος
Σκηνοθεσία: Γκριμούρ Χακόναρσον
Παίζουν: Σιγκουρντούρ Σιγκούργιοσον, Τέοντορ Γιούλιουσον
Διάρκεια: 93’
Η ταινία που κέρδισε με το σπαθί της τον Χρυσό Αλέξανδρο στο πρόσφατο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και θριάμβευσε στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» του πρόσφατου Φεστιβάλ των Καννών. Μία απίστευτα γλυκιά και ανθρώπινη ιστορία, σε ένα μαγευτικό σκηνικό, με τη φύση να υπενθυμίζει στον άνθρωπο ότι πρέπει να διαφυλλάσσει αυτό που τον ορίζει.
Steve Jobs
Σκηνοθεσία: Ντάνι Μπόιλ
Παίζουν: Μάικλ Φασμπέντερ, Κέιτ Γουίνσλετ, Σεθ Ρόγκεν, Τζεφ Ντάνιελς
Διάρκεια: 122’
Η περσόνα του Στιβ Τζομπς ενσαρκώνει σχεδόν κάθε μύθο που οικοδομεί τη σύγχρονη εκδοχή του αμερικάνικου ονείρου. Ένας οραματιστής άνδρας που βαδίζει πέρα από τα περιχαρακωμένα όρια, η αδιαπραγμάτευτη επιτυχία, ο καθαγιασμός της ποιοτικής κατανάλωσης, η τεχνολογία ως το δώρο του ανθρώπου προς τις μελλοντικές γενιές. Πάνω κάτω, αυτά θα δούμε.
Νοτιάς
Σκηνοθεσία: Τάσος Μπουλμέτης
Παίζουν: Γιάννης Νάρρος, Θέμης Πάνος, Μαρία Καλλιμάνη
Διάρκεια: 99’
Πριν από δεκατρία χρόνια, η «Πολίτικη κουζίνα» του Τάσου Μπουλμέτη έκοψε 1,6 εκατομμύριο εισιτήρια, σπάζοντας το (τότε πρόσφατο) εισπρακτικό ρεκόρ του “Safe Sex”. Ο Τάσος Μπουλμέτης πήρε τον χρόνο του (και καλά έκανε) και επιστρέφει με μία ακόμη νοσταλγική ταινία για την Ελλάδα μιας αλλοτινής εποχής, η οποία περιδιαβαίνει τρεις δεκαετίας ελληνικής Ιστορίας.
Η σινεφίλ ατάκα της εβδομάδας
«Διάλεξα αυτή τη δουλειά γιατί κάνει τις μέρες να διαφέρουν μεταξύ τους»
Λεονάρντο Ντι Κάπριο
