Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Ο «Βόυτσεκ», το έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ έμεινε ημιτελές σε τέσσερα σχεδιάσματα λόγω θανάτου του συγγραφέα. Ο Σταύρος Τσακίρης έχει αναλάβει να το σκηνοθετήσει για πρώτη φορά στην αυθεντική του μορφή, σε μια ενιαία παράσταση που θα δούμε στο Βασιλικό Θέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Σε μια εποχή που επιταγή είναι η διαφάνεια με σκοπό να βγει η όποια αλήθεια αφτιασίδωτη, είναι καθήκον μας να παρουσιάζουμε το έργο στην ημιτελή του μορφή κι ας υπάρχουν αντιφάσεις από σκηνή σε σκηνή», δήλωσε σε συνέντευξη που μας παραχώρησε. Τόνισε πως είναι ένα έργο διαχρονικό, που θίγει θέματα τα οποία δεν έχουν βρει τη λύση τους, και πρόσθεσε πως στην εποχή μας «Ένας αρνητικός ήρωας είναι ο δάσκαλος του κόσμου».
-Με το ανέβασμα που γίνεται στο ΚΘΒΕ θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά σε ενιαία παράσταση ολόκληρο το αυθεντικό κείμενο του «Βόυτσεκ». Γιατί επιλέξατε να το ανεβάσετε στην πλήρη του έκταση και ποιες οι δυσκολίες του;
-Λόγω του αιφνίδιου θανάτου του συγγραφέα το έργο έμεινε ημιτελές σε τέσσερα σχεδιάσματα. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους κατοπινούς ν’ ανασυνθέτουν ένα κείμενο ανάλογο με τις προθέσεις τους. Αυτό δεν ήταν μόνο βολικό, αλλά επιβαλλόταν κι από την αντίληψη που είχε κάθε εποχή για το θέατρο και κατ’ επέκταση για την επικρατούσα γνώμη που είχε η κοινωνία για τον εαυτό της. Σήμερα, που η επιταγή των καιρών είναι η διαφάνεια και η σφαιρική θεώρηση των πραγμάτων με σκοπό να βγει η όποια αλήθεια αφτιασίδωτη, είναι καθήκον μας να παρουσιάζουμε το έργο στην ημιτελή του μορφή κι ας υπάρχουν αντιφάσεις από σκηνή σε σκηνή. Η σκηνοθεσία, όμως, έπρεπε να βρει έναν τρόπο για να συστήσει αυτό το αντιφατικό κείμενο. Επιλέγει τη φόρμα της ανάκρισης, όπου ένας αόρατος ανακριτής ακούει όλες τις εκδοχές σαν να εκφράζονται μέσα από την υποκειμενικότητα του κάθε μάρτυρα. Έτσι, το αντικρουόμενο γίνεται υλικό θεάτρου.
-Είναι ένα έργο που είχε προαναγγελθεί από την προηγούμενη καλλιτεχνική διεύθυνση και δεν ανέβηκε τη στιγμή που ήταν προγραμματισμένο. Άλλαξε κάτι στον τρόπο που είχατε σκεφτεί τη σκηνοθεσία στο διάστημα που μεσολάβησε από την αρχική στιγμή που σας έγινε η πρόταση μέχρι τις τελικές πρόβες;
-Η θεατρική πράξη είναι μια ρέουσα πραγματικότητα. Όλα αλλάζουν και γίνονται ξανά κάθε μέρα. Με το σύστημα που δουλεύω κάθε μέρα είναι μια καινούργια μέρα. Αυτό είναι μια ταλαιπωρία για τους συνεργάτες μου, αλλά έχω την κατανόησή τους. Μέχρι την πρεμιέρα, πολλές φορές και μετά, όλα είναι σε μια δημιουργική ασάφεια.
-Ο Βόυτσεκ τι έχει να πει στον σημερινό θεατή;
-Τα μεγάλα έργα δεν έχουν σήμερα. Είναι κύτταρα που συνεχώς πολλαπλασιάζονται. Τα θέματα: η προλεταριοποίηση του άνδρα, ο εξευτελισμός της γυναίκας, η αμάθεια του παιδιού, όσο δεν βρίσκουν την λύση τους, έργα σαν αυτό δεν είναι ανώφελα. Όσο υπάρχει κοινωνική ασφυξία και αδικία ανάμεσα στους ανθρώπους το θέατρο θα επιμένει να μιλά γι’ αυτά.
-Ο ήρωας στη βία αντιδρά με βία. Γιατί όμως δεν στρέφεται στην πηγή των δεινών του; Στον πραγματικό καταπιεστή του;
-Ο ήρωας κατατρέχεται, όπως και οι περισσότεροι από εμάς, από έλλειψη κοινωνικής συνείδησης. Η σκηνική κατάδειξη αυτής της πληγής μας στοχεύει στην αναγνώρισή της και ελπίζει στην ίασή της. Ένας αρνητικός ήρωας είναι ο δάσκαλος του κόσμου. Η εποχή των θετικών προτύπων μας οδήγησε στον εφησυχασμό γιατί αντιδράσαμε στην ασφάλεια των προτύπων. Η εποχή μας ζητά την επανάσταση των «ατελών».
Χρήσιμα
Παραστάσεις στο Bασιλικό Θέατρο από 30/1: Τετάρτη 18.00, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 21.00, Κυριακή 19.00. Είσοδος: Κανονικό (θέσεις πλατείας) 13€ , Κανονικό (θέσεις εξώστη) 10€ , Εκπτωτικό (Φοιτητές, Άτομα άνω των 65): 8€. Λαϊκές Τετάρτες και Πέμπτες γενική είσοδος 5 ευρώ.
