Εκδήλωση μνήμης για τους περίπου 50.000 Εβραίους της Θεσσαλονίκης που χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διοργανώνουν Τμήματα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από κοινού με φορείς της πόλης, με αφορμή την επέτειο απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα ναζιστικά στρατεύματα (30 Οκτωβρίου).
Η εκδήλωση, με τίτλο «Μέγιστη απουσία, ένοχη σιωπή, σιωπηλή συγγνώμη», θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019. Διοργανώνεται από τα Τμήματα Θεάτρου και Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, τα Τμήματα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών και το Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ), το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΦΚΘ), τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (ΜΟΜus) και το Άτυπο Στούντιο νεοΠοιητικής.
Η εκδήλωση περιλαμβάνει πορεία (performative), η οποία θα ξεκινήσει στις 11:30 από τη συμβολή των οδών Ίωνος Δραγούμη και Λεωφόρου Νίκης, ανάγνωση κειμένου και ποιημάτων καθώς και τραγούδια. Η σύλληψη της ιδέας και η κατάρτιση του προγράμματος ανήκουν στον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Φίλιππο Ωραιόπουλο.
Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής: η πορεία θα ξεκινήσει από την Πλατεία Ελευθερίας, με την παρουσίαση φωτογραφιών από το Μαύρο Σάββατο του Ιουλίου του 1942. Θα διασχίσει τη Λεωφόρο Νίκης και την οδό Αγίας Σοφίας ενώ στην Πλατεία Αγίας Σοφίας θα γίνει ολιγόλεπτη στάση προκειμένου να αναγνωστεί η περιγραφή του Γιώργου Ιωάννου για την ημέρα της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τον ηθοποιό Δημήτρη Ναζίρη. Η πορεία θα συνεχιστεί στην Εγνατία οδό και θα καταλήξει στο Μνημείο του Παλιού Εβραϊκού Νεκροταφείου (κεντρικό πάρκο της Πανεπιστημιούπολης του ΑΠΘ). Στο σημείο αυτό θα αναγνωστούν τέσσερα ποιήματα: της Ραχήλ Έιντζελ Νάγκλερ, του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (αφιερωμένο στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης), του Μανόλη Αναγνωστάκη και του Μάρκου Μέσκου από τους ηθοποιούς του ΚΘΒΕ Χριστίνα Σωτηριάδου και Χρήστο Παπαδόπουλο. Η τραγουδίστρια και συνθέτης Σαβίνα Γιαννάτου θα τραγουδήσει ένα Σεφαραδίτικο τραγούδι και ένα είδος επικήδειου ύμνου-θρήνου (αφιερωμένου στους εν γένει νεκρούς της κατοχής από τους Ναζί).
Η performative πορεία θα ολοκληρωθεί χωρίς ομιλίες, αλλά με τη διανομή σε όλους τους συμμετέχοντες μιας ασπρόμαυρης καρτ-ποστάλ, η οποία στη μια όψη απεικονίζει το Εβραϊκό νεκροταφείο και στην άλλη το ποίημα του Paul Celan «Φούγκα του Θανάτου».
