Μια μικρή ...Ολλανδία θα ανθίσει την ερχόμενη άνοιξη στην περιοχή της Θέρμης, εκεί όπου καλλιεργούνται οργανωμένα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, 15.000 βολβοί και από τα δεκαπέντε είδη αυτοφυών και ενδημικών ειδών τουλίπας της χώρας. Το εγχείρημα υλοποιεί το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ Δήμητρα, στο πλαίσιο προγράμματος του κύκλου «Ερευνώ, Δημιουργώ, Καινοτομώ», που έχει στόχο τη διατήρηση των ελληνικών ειδών τουλίπας και ταυτόχρονα την αναπαραγωγή τους με πρωτόκολλα καλλιέργειας, ώστε να καλλιεργούνται στη συνέχεια συστηματικά από φυτώρια και ανθοπαραγωγούς.
«Έχουμε 15 διαφορετικά είδη τουλίπας στην Ελλάδα, ενώ η Ολλανδία δεν έχει ούτε ένα δικό της αυτοφυές είδος, αυτόχθονο που να έχει γεννηθεί στην ιστορία της. Τα ελληνικά είδη τουλίπας είναι αυτοφυή και μάλιστα τα μισά από αυτά είναι ενδημικά της Ελλάδας, δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Και τα μισά από τα 15 απειλούνται με εξαφάνιση», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νίκος Κρίγκας, εντεταλμένος ερευνητής στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ Δήμητρα, με αφορμή την παρουσίαση της αλυσίδας αξίας για τις ελληνικές τουλίπες στο 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με θέμα: «Μια νέα εποχή για τη Βιολογία: Ευκαιρίες και προκλήσεις στην μετά Covid εποχή».
Από τα πιο διαδεδομένα παγκοσμίως καλλωπιστικά φυτά
Ο κ. Κρίγκας επισημαίνει ότι «οι τουλίπες είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα παγκοσμίως καλλωπιστικά φυτά» και σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι «ολόκληρη η βιομηχανία της Ολλανδίας έχει στηριχτεί πάνω σε αυτό το θέμα».
«Εμείς σκεφτήκαμε ότι εφόσον στην Ελλάδα έχουμε 15 διαφορετικά είδη θα πρέπει να αρχίσουμε, όχι να μιμούμαστε τους Ολλανδούς αλλά να κάνουμε την πρώτη αξιολόγηση, για να δούμε αν μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε ως καλλωπιστικά. Ταυτόχρονα όμως θα προσπαθήσουμε να τις διασώσουμε» προσθέτει.
Ο ίδιος διευκρινίζει ότι λόγω της εκβιομηχάνισης των καλλιεργειών, οι αυτοφυείς πληθυσμοί των ελληνικών ειδών τουλίπας απειλούνται σοβαρά. Ενδεικτικά αναφέρει ότι αν ένα χωράφι από παραδοσιακό σταροχώραφο γίνει πατατοχώραφο, λόγω της βαθειάς άροσης θα εξαφανιστούν μέσα σε έναν χρόνο όλες οι τουλίπες. «Η ελληνική τουλίπα είναι ένα ευαίσθητο είδος που χρήζει προστασίας από τη μία πλευρά, ενώ από την άλλη έχει μια δυναμική στην παγκόσμια αγορά ως βοτανική τουλίπα. Ο όρος αντιστοιχεί σε μικρές, όμορφες, σπάνιες, ιδιαίτερες τουλίπες που έχουν ενδιαφέρον στην παγκόσμια αγορά σε αντίθεση με τα τεράστια μεγάλα υβρίδια που έχουν κάνει με τεχνητές επιλογές οι Ολλανδοί» προσθέτει.
Ελληνικές τουλίπες πωλούνται ήδη στο εξωτερικό
Ο ίδιος γνωστοποιεί ότι ήδη ελληνικές τουλίπες πωλούνται στο εξωτερικό σε πολύ υψηλές τιμές, πολύ υψηλότερες από τα καλλιεργούμενα υβρίδια της Ολλανδίας και τονίζει ότι ελληνικά είδη τουλίπας καλλιεργούνται σε 25 εξειδικευμένα φυτώρια σε τρεις χώρες που τις εμπορεύονται διεθνώς. Το γεγονός αυτό, όπως λέει, εγείρει μάλιστα και ένα νομικό θέμα που αφορά στην πρόσβαση των καλλιεργητών στους πληθυσμούς τουλίπας της Ελλάδας και τη μεταφορά του υλικού αυτού στους νεότερους χρόνους στην Ολλανδία, δεδομένου ότι σύμφωνα με Προεδρικό Διάταγμα του 1981 απαγορεύεται η εκρίζωση των τουλιπών όλων των ειδών της Ελλάδας, η εμπορία τους και η εξαγωγή τους από τη χώρα, για οποιονδήποτε λόγο.
Το πρόγραμμα «αλυσίδα αξίας για τις ελληνικές τουλίπες»
Στο πλαίσιο του προγράμματος «αλυσίδα αξίας για τις ελληνικές τουλίπες», με επιστημονικά υπεύθυνο τον Γιώργο Τσοκτουρίδη και συντονιστή τον Νίκο Κρίγκα, γίνονται συστηματικές προσπάθειες τεκμηρίωσης πολλαπλασιαστικού υλικού τουλιπών ελληνικής προέλευσης με επιλεκτικές βοτανικές συλλογές που οργανώθηκαν σε όλη την επικράτεια. Ταυτόχρονα αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες επαναπατρισμού επαρκώς τεκμηριωμένου υλικού από ελληνικές τουλίπες που διατηρούνται εκτός τόπου σε 41 βοτανικούς κήπους 14 χωρών, με σκοπό την εκτός τόπου διατήρηση αυτών των υλικών σε ελληνικό έδαφος.
