Στη σύσκεψη των παραγωγικών φορέων της πόλης, που συγκάλεσε η Υπηρεσιακή Πρωθυπουργός, Βασιλική Θάνου, σήμερα, Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2015, με τη συμμετοχή και του Υπηρεσιακού Υφυπουργού Μακεδονίας – Θράκης, Φίλιππου Τσαλίδη, παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης.
Ο Δήμαρχος, αφού καλωσόρισε την κ. Θάνου στη Θεσσαλονίκη, την προσκάλεσε σε επόμενη μετάβασή της στην πόλη να επισκεφθεί το Δημαρχείο, ενώ της παρέδωσε τις θέσεις του Δήμου γύρω από σημαντικά ζητήματα, όπως το Μετρό, το λιμάνι, το αεροδρόμιο «Μακεδονία» καθώς και το θέμα των προσφύγων. Ακόμη, ο Γιάννης Μπουτάρης προσκάλεσε την Υπηρεσιακή Πρωθυπουργό να επισκεφθεί τα αρχαιολογικά ευρήματα της Βενιζέλου, ώστε να σχηματίσει εμπεριστατωμένη άποψη γύρω από τη σημασία και την σπουδαιότητά τους.
Τέλος, ο Δήμαρχος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα προβλήματα που προκύπτουν από το «πάγωμα» των χρηματοδοτήσεων του ΕΣΠΑ. Όπως σημείωσε, ο Δήμος Θεσσαλονίκης προέβη στην χρηματοδότηση από ίδιους πόρους έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη προκειμένου να ολοκληρωθούν, καταβάλλοντας περισσότερα από 1.200.000 ευρώ, ωστόσο είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η επιστροφή αυτών των χρημάτων όταν οι εκροές των πόρων του ΕΣΠΑ απελευθερωθούν.
Ακολουθεί το Υπόμνημα του Δημάρχου Θεσσαλονίκης προς την Υπηρεσιακή Πρωθυπουργό:
1. Λιμάνι-ΟΣΕ
Ως κεντρικός Δήμος της πόλης, έχουμε επισημάνει σε πολλές περιστάσεις και σε όλους τους τόνους την ανάγκη η αξιοποίηση του λιμανιού να προχωρήσει άμεσα και με ταχείς ρυθμούς. Έχω πει επανειλημμένα ότι περαιτέρω καθυστέρηση στην είσοδο στρατηγικού επενδυτή απαξιώνει το Λιμάνι και αφαιρεί από την υπεραξία που θα μπορούσε να προσδώσει στην τοπική οικονομία.
Εφόσον η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της ΟΛΘ Α.Ε. και αυτή προβλέπεται και στο τρίτο Μνημόνιο, αυτό πρέπει να προχωρήσει.
Το σημαντικό, όμως εδώ, δεν είναι το ίδιο το τίμημα της πώλησης, αλλά η εξασφάλιση εκ μέρους του στρατηγικού επενδυτή του μέγιστου βαθμού επενδυτικών δαπανών που θα καταστήσουν το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης κόμβο τουριστικής και εμπορευματικής λιμενικής δραστηριότητας.
Επίσης, ως δημοτική Αρχή έχουμε υπογραμμίσει την ανάγκη το λιμάνι να ανήκει στην πόλη και όχι στο κράτος, όπως συμβαίνει και στις χώρες της Ευρώπης. Επ’ αυτού έχουμε προτείνει να αποδίδονται στον Δήμο Θεσσαλονίκης τα έσοδα του κράτους από την ΟΛΘ Α.Ε. (δηλαδή το ποσό που η εταιρεία δίνει σήμερα στο ελληνικό δημόσιο για την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων). Στο ίδιο πλαίσιο, ο Δήμος Θεσσαλονίκης διεκδικεί η πρώτη προβλήτα να περάσει στην ιδιοκτησία του, αφού πλέον δεν εξυπηρετεί λιμενικές εργασίες.
Τέλος, το Λιμάνι πρέπει να υποστηριχθεί από τις Σιδηροδρομικές μεταφορές. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ οφείλει να αναπτύξει στενή και αγαστή συνεργασία με τον ΟΛΘ προκειμένου οι εμπορευματικές μεταφορές να διατηρηθούν σε ικανοποιητικά επίπεδα.
2. Αεροδρόμιο «Μακεδονία»
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα σύγχρονο και δυναμικό αεροδρόμιο που θα είναι σε θέση να υπηρετήσει τον στόχο για αυξημένες τουριστικές ροές που θα ενισχύσουν την οικονομία της πόλης και της Βόρειας Ελλάδας. Επομένως, η αξιοποίησή του, δια της παραχώρησης της χρήσης, που είναι σε εξέλιξη, πρέπει να προχωρήσει τάχιστα, καθώς εξασφαλίζει το μικτό σχήμα της ιδιωτικής διαχείρισης και της δημόσιας λειτουργίας.
Ωστόσο, και στην περίπτωση του αεροδρομίου, το σημαντικό δεν είναι το τίμημα της παραχώρησης, αλλά η εξασφάλιση της δέσμευσης του αναδόχου για ολοκλήρωση των υπό σχεδίαση επί χρόνια βασικών υποδομών του καθώς και για την αύξηση του αριθμού των επιβατών.
Σημαντικό, επίσης, είναι να προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης κάποιου είδους εποπτεύων φορέας κατά τα πρότυπα της λιμενικής αρχής (port authority), αλλά και κάποιο οικονομικό όφελος για την τοπική κοινωνία συνολικά, όχι μόνο για έναν δήμο.
3. Μετρό Θεσσαλονίκης
Ως κεντρικός δήμος της πόλης τονίζουμε για πολλοστή φορά την κρίσιμη, πλέον, ανάγκη να επιλυθεί άμεσα το πρόβλημα που έχει προκύψει μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της κατασκευάστριας κοινοπραξίας. Το Μετρό πρέπει να ολοκληρωθεί το δυνατόν συντομότερο, τόσο επειδή η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας έχει ανάγκη από ένα δεύτερο μέσο μαζικής μετακίνησης όσο και επειδή τα εργοτάξια που χαίνουν καταβαραθρώνουν την εμπορική και οικονομική ζωή της πόλης αλλά και την καθημερινή λειτουργία της.
Αναφορικά με τις σημαντικότατες αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου, έχουμε καταθέσει πρόταση στο Υπουργείο Πολιτισμού, η οποία βρήκε θερμή ανταπόκριση, να απεγκλωβιστεί ο προϋπολογισμός για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων από τον προϋπολογισμό του ίδιου του Μετρό. Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα γίνει δυνατή η ανάδειξη του νέου αρχαιολογικού τόπου σε συνδυασμό με τα γειτονικά μνημεία Αλκαζάρ-Μπέη Χαμάμ, Μπεζεστένι, Παναγία Χαλκέων και Ρωμαϊκή Αγορά, στο πλαίσιο μιας ενιαίας αρχαιολογικής πλάζας.
4. Τοπική Αυτοδιοίκηση
Έχουμε εκφράσει σε όλους τους τόνους και με κάθε τρόπο την ανάγκη η Τοπική Αυτοδιοίκηση να αποκτήσει οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, προκειμένου να επιτελέσει τον ρόλο της, αλλά και να συνεισφέρει στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Δήμος Θεσσαλονίκης προτείνει τη μεταφορά των εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ και από τα Τέλη Κυκλοφορίας στους ΟΤΑ, και ζητάει τη θεσμική αναβάθμιση των δήμων. Συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις υπάρχουν και μπορούν να κατατεθούν εκ νέου.
5. Πρόσφυγες
O Δήμος Θεσσαλονίκης δεν χρειάζεται συστάσεις για την υπεύθυνη στάση του στο προσφυγικό/μεταναστευτικό θέμα. Έχει πρωτοπορήσει
α. δημιουργώντας Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών από τους πρώτους
β. ιδρύοντας και λειτουργώντας Προσφυγικό ξενώνα ολιγόμηνης διαμονής οικογενειών αιτούντων ασύλου
γ. αναπτύσσοντας δίκτυο επισιτισμού και ιατρικής μέριμνας για ευάλωτες ομάδες, των προσφύγων συμπεριλαμβανομένων
Στη δραστική αύξηση των ροών διαμέσου της πόλης αντιδράσαμε λαμβάνοντας άμεσα μέτρα διανομής συσσιτίου, πρόσβασης σε νερό και τουαλέτες, ενώ θεαματική είναι η κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών για τη παροχή βοήθειας στον πληθυσμό που βρίσκεται στην Ειδομένη. Κυρίως, όμως, εκμεταλλευόμενοι διεθνή χρηματοδοτικά εργαλεία, έχουμε σχεδιάσει και πρόκειται άμεσα να υλοποιήσουμε δομές εντελώς προσωρινής φιλοξενίας και κοινωνικής υποστήριξης ορισμένου αριθμού διερχομένων (τράνζιτ) προσφύγων. Αυτό όμως δεν είναι παρά μια σταγόνα σε έναν ωκεανό σε διαρκή κίνηση. Γιατί η αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου των προσφυγικών ροών απαιτεί μια πολύ ευρύτερη και δραστική παρέμβαση, στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της οποίας η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί μόνο μια κρίσιμη μεν αλλά επιμέρους ψηφίδα, ενώ καθοριστικής σημασίας κατ’ ανάγκην είναι η συντονιστική και χρηματοδοτική συμβολή της κεντρικής διοίκησης αλλά και τω Περιφερειών.
Από τη μεριά του Δήμου μας, τη στιγμή αυτή ολοκληρώνουμε τη κατάρτιση ενός συνολικού σχεδίου εκτάκτου ανάγκης, η λογική του οποίου στηρίζεται στη συντονισμένη από ένα ενιαίο κέντρο αποφάσεων ενεργοποίηση των δομών κοινωνικής προστασίας που διαθέτει τόσο ο ίδιος ο Δήμος μας όσο και οι όμοροι Δήμοι και, κυρίως, η δραστήρια κοινωνία των πολιτών της πόλης.
Ο σχεδιασμός αυτός αποβλέπει κατ' εξοχήν να προλάβει και να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο πολιτικές αποφάσεις των γειτονικών κρατών να ανακόψουν, προσωρινά έστω, τις ροές που διέρχονται μέσω αυτών, με αποτέλεσμα η Θεσσαλονίκη να καταστεί από σημείο απλής διέλευσης σε χώρο εγκλωβισμού των πληθυσμών αυτών, ιδίως σε εποχή κακών καιρικών συνθηκών. Σε παρόμοιο αποτέλεσμα μπορεί, επίσης, να οδηγήσει το – διόλου απίθανο – ενδεχόμενο να αυξηθούν οι ήδη μεγάλες σημερινές ροές σε σημείο που να υπερβαίνουν τη δυνατότητα ταχείας διοχέτευσής τους εκτός Ελλάδας.
Η ολοκλήρωση και κυρίως η υλοποίηση αυτού του σχεδίου όμως, το υπογραμμίζω για άλλη μια φορά και με κάθε έμφαση, είναι αδύνατη χωρίς την δραστική πολιτική, οργανωτική και χρηματοδοτική στήριξη του κεντρικού κράτους. Για παράδειγμα, οι ανάγκες προσωρινής εγκατάστασης σημαντικού αριθμού διερχομένων δεν είναι πρακτικά δυνατόν να αντιμετωπισθούν παρά μόνο με την εξεύρεση κατάλληλων χώρων, και αυτό με τη σειρά του στη πόλη μας δεν είναι δυνατόν να γίνει παρά μόνον εφόσον τέτοιος χώρος παραχωρηθεί για τον σκοπό αυτό από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, τον μόνο ιδιοκτήτη κατάλληλων ανοικτών χώρων στη δομημένη περιοχή της πόλης. Παρά την κοινώς ομολογούμενη κρισιμότητα της κατάστασης, το ΥΕΘΑ εξακολουθεί να επιδεικνύει χαρακτηριστική απροθυμία στη πλειάδα των διαβημάτων που προσωπικά έχω κάνει προς την ηγεσία του. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί παρά μία μόνον επί μέρους πτυχή της αναγκαίας συνδρομής της κυβέρνησης στην προσπάθειά μας. Πάνω από όλα, ωστόσο, είναι αναγκαίο να υπαχθεί ο ειδικότερος σχεδιασμός εκτάκτου ανάγκης που καταρτίζουμε σε ένα ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο σε επίπεδο εθνικής επικράτειας που αποτελεί ευθύνη της κυβέρνησης να καταρτίσει και να συντονίσει, αν πραγματικά θέλουμε να έχουμε στοιχειώδη αποτελέσματα. Και είναι αυτονόητο ότι η υπαγωγή του τοπικού σχεδιασμού μας σε ένα τέτοιο συνολικό σχεδιασμό δεν έχει νόημα παρά μόνον αν συνοδεύεται και από την αντίστοιχη υπαγωγή στους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους, ιδίως δε τους αναμενόμενους στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στήριξης προς τη χώρα μας.
Τέλος, θέλω να καταστήσω σαφές ότι πρέπει όλοι μας να αναγνωρίσουμε πως το φαινόμενο των πρωτοφανών μετά τον πόλεμο προσφυγικών ροών αποτελεί, εκ των πραγμάτων πλέον, κορυφαίο ζήτημα ευρωπαϊκής πολιτικής, που θα θέσει σε σοβαρή δοκιμασία των κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Αποτελεί και πάλι ζωτικό καθήκον της κυβέρνησης, ακόμη και υπηρεσιακής, να συμβάλλει πρωτοβουλιακά, με ρεαλισμό και σοβαρότητα στη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα. Ως Δήμος Θεσσαλονίκης πιστεύουμε ότι έχουμε συγκεκριμένες ιδέες και προτάσεις με τις οποίες μπορούμε να συμβάλλουμε ενισχυτικά για την Ελληνική κυβέρνηση στο έργο της αυτό. Περιορίζομαι εδώ απλώς να επισημάνω ότι η όποια αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου απαιτεί ανοικτό μυαλό και ικανότητα υπέρβασης αγκυλώσεων και ιδεοληψιών που αφορούν είτε τους χειμαζόμενους αυτούς πληθυσμούς είτε τις σχέσης μας με γειτονικές χώρες όπως η ΠΓΔΜ και η Τουρκία. Γιατί, χωρίς την εντατική συνεργασία με τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών, αλλά και τη συνεννόηση και συνεργασία μεταξύ τοπικών παραγόντων και από τις δύο πλευρές των συνόρων, δεν πρόκειται ο σχεδιασμός μας να είναι ποτέ ρεαλιστικός. Αυτό αφορά δε κατ' εξοχήν τη περίπτωση της Τουρκίας, που θα πρέπει να αποδεχθεί να συμμετάσχει με όλα τα μέσα που διαθέτει στην υποδοχή και ταυτοποίηση των προσφύγων, ενώ αυτοί βρίσκονται ακόμη στο δικό της έδαφος.
