Το διάστρεμμα αστραγάλου είναι παγκοσμίως ένας από τους συχνότερους τραυματισμούς, με δεκάδες χιλιάδες κρούσματα ημερησίως σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και ηλικίες και τη συχνότητά του ιδιαίτερα αυξημένη μεταξύ των αθλητών όπου αντιπροσωπεύει το 45% των κακώσεων.
Πολύ συχνά όμως οι πάσχοντες το αντιμετωπίζουν ως ένα «απλό στραμπούληγμα» με συνέπεια να μη ζητούν θεραπεία γι’ αυτό και να επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους μόλις πάψουν να πονούν, ανεξάρτητα από το αν έχει επέλθει πλήρης επούλωση ή όχι. Στην πραγματικότητα, 55% όσων υφίστανται διάστρεμμα αστραγάλου ουδέποτε απευθύνονται σε έναν γιατρό, σύμφωνα με στοιχεία του διεθνούς οργανισμού κακώσεων αστραγάλου International Ankle Consortium (IAC).
Δυστυχώς όμως τα διαστρέμματα αστραγάλου έχουν πολύ υψηλά ποσοστά υποτροπής, διότι συχνά προκαλούν χρόνια αστάθεια της ποδοκνημικής άρθρωσης (αστραγάλου), κακή ισορροπία, διαταραγμένο τρόπο βάδισης, δυσκολίες στην κίνηση, φθίνουσα ποιότητα ζωής και πρόωρη αρθρίτιδα. Χώρια η αναγκαστική ακινησία και το ενδεχόμενο αύξησης του σωματικού βάρους, με ό,τι αυτά μπορούν να επιφέρουν.
Ακούγονται ανησυχητικά όλα αυτά; «Ετσι θα έπρεπε να είναι», λέει στην εφημερίδα «New York Times» ο δρ Φίλιπ Α. Γκριμπλ, αναπληρωτής καθηγητής στον Τομέα Αθλητικής Προπόνησης του Πανεπιστημίου του Κεντάκι και ένας εκ των διευθυντών του IAC. «Αν μάθει ο κόσμος τις δυνητικές συνέπειες του διαστρέμματος θα το αντιμετωπίζει με μεγαλύτερο σεβασμό και θα ζητά αμέσως θεραπεία, ενώ δεν αποκλείεται να αρχίσει να λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα για να το αποφύγει».
Ο δρ Γκριμπλ είναι ένας από τους ειδικούς οι οποίοι προσφάτως παρουσίασαν τα νεότερα για τα διαστρέμματα αστραγάλου στο ετήσιο συνέδριο της αμερικανικής Εθνικής Εταιρείας Αθλητικών Προπονητών (NATA).
Σε μελέτη 3.256 εθελοντών που συμπλήρωσαν ειδικό ερωτηματολόγιο, περισσότεροι από τους μισούς (1.843) είπαν ότι κατά το παρελθόν είχαν υποστεί διάστρεμμα αστραγάλου. Οι εθελοντές αυτοί είχαν την τάση να ζυγίζουν περισσότερο, να γυμνάζονται λιγότερο και να αντιμετωπίζουν περισσότερα καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά προβλήματα απ’ ό,τι όσοι δεν είχαν στραμπουλίξει ποτέ τα πόδια τους.
Η πρόληψη
Υπό αυτές τις συνθήκες, η καλύτερη θεραπεία για τα διαστρέμματα αστραγάλου είναι η πρόληψη. Μία από τις καλύτερες μεθόδους προστασίας είναι η βελτίωση της ισορροπίας με ασκήσεις που εκπαιδεύουν το σώμα να διατηρείται ίσιο και ελεγχόμενο, όποια κι αν είναι η στάση του.
Ο δρ Γκριμπλ συνιστά να προσπαθούμε όλοι καθημερινά να στεκόμαστε στο ένα πόδι – πρώτα σε μία σκληρή και ίσια επιφάνεια, στη συνέχεια με κλειστά μάτια, αργότερα σε μια μαλακή επιφάνεια όπως ένα μαξιλάρι και στο τέλος σε μία κινούμενη σανίδα. Απαραίτητες είναι ακόμα ασκήσεις που ενισχύουν τους μυς στους άκρους πόδες και τους αστραγάλους, καθώς και διατάσεις (στρέτσινγκ) των μυών στα πόδια, τα ισχία και τον κορμό ώστε να προστατευόμαστε από κάθε απρόσμενη, περίεργη κίνηση.
Οσοι συμμετέχουν σε αθλήματα όπως η καλαθοσφαίριση (μπάσκετ), το ποδόσφαιρο και το τένις, που εμπεριέχουν άλματα και γρήγορες αλλαγές της κατεύθυνσης οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τους αστραγάλους, ίσως πρέπει να χρησιμοποιούν αθλητικές επιστραγαλίδες που στηρίζουν και προστατεύουν την ποδοκνημική άρθρωση.
Ειδικά οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν τα ψηλοτάκουνα παπούτσια και τις πλατφόρμες, και να προτιμούν υποδήματα που αφήνουν τα πόδια να πατάνε γερά στο έδαφος. Και τα δύο φύλα, εξάλλου, πρέπει να αποφεύγουν την «άθληση του Σαββατοκύριακου» δίχως επαρκή προθέρμανση και προετοιμασία.
Αν, τέλος, στραμπουλίξετε το πόδι σας, οι δύο ειδικοί συνιστούν να σταματήσετε αμέσως ό,τι κάνετε και να καθήσετε κάπου για να μη ρίχνετε βάρος στην τραυματισμένη περιοχή. Αν πονάτε πολύ, πηγαίνετε αμέσως στον γιατρό (χωρίς να πατήσετε το πόδι σας κάτω).
