Η υπνηλία μετά από ένα γεύμα δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ωστόσο μια νέα αμερικανική μελέτη ρίχνει φως στα αίτια της, εντοπίζοντας τις τροφές που μπορούν να συντελέσουν σε μεγαλύτερης διάρκειας ύπνο.
Όπως αναφέρει το eLife, ερευνητές του Ερευνητικού Ινστιτούτου «The Scripps» κατάφεραν για πρώτη φορά να βρουν τρόπο να μελετήσουν την υπνηλία λόγω φαγητού σε φρουτόμυγες (γένους Drosophila melanogaster).
Ανέπτυξαν λοιπόν ένα σύστημα που μπορούσε να μετράει τόσο τον ύπνο όσο και την φαγητική συμπεριφορά των φρουτόμυγων και ανακάλυψαν ότι, όπως και οι άνθρωποι, τα έντομα κοιμόντουσαν περισσότερο μετά από μεγάλα γεύματα. Επίσης, ανακάλυψαν ποια τρόφιμα συντελούσαν στην μετα-γευματική υπνηλία.
«Στις φρουτόμυγες, υπάρχει μια καλά τεκμηριωμένη αλληλεπίδραση μεταξύ ύπνου και μεταβολισμού, σύμφωνα με την οποία τα έντομα καταστέλλουν τον ύπνο ή αυξάνουν τη δραστηριότητά τους όταν είναι πεινασμένα. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν διαθέταμε τον τρόπο να μελετήσουμε την ακριβή επίδραση της τροφής στον ύπνο» εξηγεί ο Γουίλιαμ Τζα, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μεταβολισμού και Γήρανσης του Ερευνητικού Ινστιτούτου «The Scripps», στη Φλόριντα.
Ο Δρ Τζα και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν το σύστημα ARC (Activity Recording CAFE), για να καταγράψουν την κατανάλωση τροφής και την κινητικότητα των εντόμων. Η παρατήρηση των φρουτόμυγων δια του συστήματος αυτού αποκάλυψε ότι, μετά την κατανάλωση ενός γεύματος, τα έντομα έτειναν να κοιμούνται περισσότερο πριν επιστρέψουν σε μια φυσιολογική κατάσταση αφύπνισης. Η διάρκεια του ύπνου διαρκούσε γενικά περίπου 20 με 40 λεπτά, με τις φρουτόμυγες που έτρωγαν περισσότερο να κοιμούνται περισσότερο.
Για να εντοπίσουν ποια διατροφικά στοιχεία συντελούσαν στην μετα-γευματική υπνηλία, οι επιστήμονες έδωσαν στις φρουτόμυγες τροφή που περιείχε πρωτρεΐνη, αλάτι ή ζάχαρη. Τελικά, μόνο η πρωτεΐνη και το αλάτι επηρέαζαν την μετα-γευματική υπνηλία, γεγονός που σημαίνει ότι η υπνηλία μπορεί να ελεγχθεί δια του αποκλεισμού συγκεκριμένων τροφών.
«Στη συνέχεια θελήσαμε να εντοπίσουμε τον νευρολογικό μηχανισμό για του οποίου το φαγητό προκαλεί υπνηλία. Ανακαλύψαμε λοιπόν ότι ένας αριθμός εγκεφαλικών κυκλωμάτων παίζουν ρόλο στον έλεγχο αυτής της συμπεριφοράς» προσθέτει ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Κιθ Μέρφι.
Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι μια υποομάδα νευρώνων του υποδοχέα της λευκοκινίνης είναι σημαντική για την έναρξη της μετα-γευματικής υπνηλίας, ειδικά μετά την κατανάλωση πρωτεΐνης. Επίσης, παρατήρησαν ότι άλλα εγκεφαλικά κυκλώματα είναι ευαίσθητα στον κιρκαδιανό ρυθμό, μειώνοντας τη μετα-γευματική υπνηλία μόνο μετά το σούρουπο. Συνέπεια όλων αυτών οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μετα-γευματική υπνηλία μπορεί να ρυθμιστεί με διάφορους τρόπους, τόσο στις φρουτόμυγες όσο και στους ανθρώπους.
