Του Γιώργου Καλλίνη
Μια νέα εποχή αρχίζει για την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, με τον έλεγχο των γυναικών με HPV DNA test μέσω αυτολήψης, να αποδεικνύεται το ίδιο αποτελεσματικός με τον έλεγχο ενός γιατρού, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του προγράμματος GRECOSELF, τα οποία παρουσιάστηκαν σήμερα κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου.
Με πιο απλά λόγια, είναι πολύ σημαντικό για την πρόληψη της ασθένειας, η γυναίκα να έχει τη δυνατότητα να παίρνει μόνη της ένα δείγμα από τον κόλπο της και στη συνέχεια να το δίνει σε εργαστήρια για ανάλυση, με στόχο των επιστημόνων να καταφέρουν να πείσουν όλο και περισσότερες γυναίκες να αυτοεξετάζονται ενάντια στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
«Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα πολυκεντρική μελέτη σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια και ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι γυναίκες δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε μονάδες υγείας, έγινε με σκοπό να διερευνηθεί κατά πόσο ο έλεγχος των γυναικών με HPV DNA test μέσω αυτολήψης είναι αποτελεσματικότερος από την υπάρχουσα κατάσταση με τακτική ή πλημμελή ή καθόλου διενέργεια του τεστ Παπανικολάου. Η διενέργεια του αυτολαμβανόμενου HPV DNA test σε περισσότερες από 13.000 Ελληνίδες διέγνωσε 75 γυναίκες με σοβαρού βαθμού προκαρκινικές αλλοιώσεις και δύο διηθητικούς καρκίνους τραχήλου, οι οποίες είχαν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα στο τεστ Παπανικολάου, γεγονός που δηλώνει σαφώς την υπεροχή της νέας μεθόδου», σχολίασε ο καθηγητής μαιευτικής –γυναικολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας HPV, Θεόδωρος Αγοραστός. Το πρόγραμμα GRECOSELF (τεστ αυτολήψης για έλεγχο τραχηλικού καρκίνου μήτρας) πραγματοποιήθηκε από το 2016 έως το 2018 από το ΑΠΘ και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ).
Δυστυχώς λόγοι οικονομικοί, πρόσβασης στις δομές υγείας , κοινωνικές συνθήκες, κάνουν την τακτική προσέλευση των γυναικών αποτρεπτική. Έτσι σε πολλές χώρες, ακόμη και σε αυτές με τα αρτιότερα Εθνικά Προγράμματα Προληπτικού Ελέγχου, υπάρχει πάντα ένα ποσοστό γυναικών που δεν κάνουν τακτικό έλεγχο. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό είναι 10-20% στις πλέον προηγμένες χώρες και μέχρι και 100% στις χώρες του τρίτου κόσμου. Στην Ελλάδα το ποσοστό ανέρχεται στο 50-70%.
«Ως εναλλακτική λύση στο πρόβλημα, προτείνεται η μέθοδος της αυτολήψης, δηλ. η διενέργεια του HPV DNA test σε κολποτραχηλικό υλικό το οποίο θα συλλέξει η κάθε γυναίκα μόνη της (self-sampling). Η μέθοδος έχει αποδειχθεί ότι είναι το ίδιο αξιόπιστη και αποτελεσματική όπως όταν κάνει τη λήψη ο γιατρός ή η μαία, απεδείχθη δε ότι υπερέχει σαφώς του τεστ Παπανικολάου όπου , όπου η λήψη του υλικού πρέπει να γίνει υποχρεωτικά από τον γιατρό ή την μαία», εξηγεί ο κ. Αγοραστός.
Να σημειωθεί ότι το ΗPV DNA testing με αυτολήψη κολποτραχηλικού δείγματος έχει θεσπισθεί επίσημα ως εναλλακτική πρακτική, σε Ολλανδία, Δανία και Αυστραλία, ενώ αναμένεται παρόμοια απόφαση και για τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Παράλληλα, συσκευές αυτολήψης κυκλοφορούν ήδη στο εμπόριο σε ΗΠΑ και Σκανδιναβία.
Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα του Προγράμματος GRECOSELF σηματοδοτούν τη δυνατότητα εφαρμογής του και στην χώρα μας, ως μιας αποτελεσματικής, αποδεκτής και φθηνής μεθόδου, ενταγμένης σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Προληπτικού Ελέγχου για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας, στο πλαίσιο εφαρμογής της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Τέλος αναφερόμενος στο εμβόλιο HPV ο κύριος Αγοραστός τόνισε τα θετικά του αποτελέσματα 12 χρόνια μετά την έναρξη διάθεσής του. «Περισσότερες από 130 χώρες στον κόσμο έχουν εισάγει τον HPV εμβολιασμό στο επίσημο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών τους. Στις αρχές του 2018, ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ δήλωσε ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι μια νόσος που μπορεί να εξαλειφθεί και ότι τα υπάρχοντα σύγχρονα μέσα είναι επαρκή και αποτελεσματικά, αρκεί να εφαρμοσθούν με τον σωστό τρόπο, ενώ Αυστραλοί επιστήμονες δήλωσαν ότι η Αυστραλία θα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα έχει εξαλείψει πλήρως τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέχρι το 2028! Κατά τη διάρκεια των δυο τελευταίων δεκαετιών σημειώθηκαν δυο επαναστατικές εξελίξεις στην σύγχρονη ιατρική: το πρώτο εμβόλιο εναντίον καρκίνου (HPV-εμβόλιο) και το πρώτο μοριακό τεστ για πληθυσμιακό έλεγχο γυναικών (ΗPV DNA test) (για την ανίχνευση του ιού στον κόλπο και τράχηλο των γυναικών)», κατέληξε ο κύριος Αγοραστός.
