Mία στις τέσσερις πιθανότητες να διαγνωστεί με καρκίνο πριν τα 75 του χρόνια έχει κάθε άνδρας και γυναίκα στη χώρα μας. Ωστόσο ο καρκίνος μπορεί να διαγνωστεί σε στάδιο που είναι εφικτό να ιαθεί. Ήδη οι πιθανότητες θανάτου από αυτόν είναι πολύ λιγότερες (περίπου μία στις 10) αλλά μπορούν να μειωθούν κι άλλο.
Η έγκαιρη διάγνωση προϋποθέτει ότι θα κάνουμε τις απαιτούμενες προληπτικές εξετάσεις, που ευτυχώς υπάρχουν για τους συχνότερους καρκίνους.
Με αφορμή την σημερινή (4 Φεβρουαρίου) Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έδωσε στη δημοσιότητα νέα δεδομένα για την επίπτωση και τη θνητότητα από τη νόσο σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με αυτά, το 2022 καταγράφηκαν παγκοσμίως σχεδόν 20 εκατομμύρια νέα περιστατικά και σημειώθηκαν 9,7 εκατομμύρια θάνατοι. Ταυτοχρόνως αυξήθηκαν εντυπωσιακά οι επιζήσαντες, οι οποίοι ανήλθαν σε 53,5 εκατομμύρια.
Ως επιζήσαντες του καρκίνου αποκαλούνται οι ασθενείς οι οποίοι ξεπερνούν το ορόσημο της πρώτης πενταετίας από τη διάγνωση, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις σηματοδοτεί την ίαση.
Στην Ελλάδα
Στην χώρα μας, το 2022 περισσότεροι από 65.700 άνθρωποι έμαθαν ότι πάσχουν από καρκίνο. Οι πέντε συχνότερες μορφές της νόσου ευθύνονταν για περισσότερα από τα μισά περιστατικά! Όλες μαζί υπερέβησαν τα 37.500, καθώς προκάλεσαν:
- Ο καρκίνος του μαστού περισσότερα από 9.000 περιστατικά
- Του πνεύμονα πάνω από 8.500
- Του παχέος εντέρου περισσότερα από 7.800
- Του προστάτη πάνω από 7.000
- Της ουροδόχου κύστεως περισσότερα από 5.100
Η IARC αναφέρει ακόμα πως την ίδια χρονιά έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο 32.300 άλλοι ασθενείς. Και πάλι, οι πέντε μορφές είχαν την μερίδα του λέοντος: ευθύνονταν για περισσότερες από 16.800 απώλειες.
Τις περισσότερες προκάλεσε ο καρκίνος του πνεύμονα (ξεπέρασαν τις 7.100). Ακολουθεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου με περισσότερες από 3.700. Στην τρίτη θέση είναι ο καρκίνος του μαστού με περισσότερους από 2.400 θανάτους.
Έγκαιρη διάγνωση
Τα καλά νέα είναι πως όταν ο καρκίνος διαγνωστεί νωρίς, οι πιθανότητες να τον ξεπεράσει κάποιος και να συνεχίσει τη ζωή του είναι πάρα πολλές. Όταν όμως διαγνωστεί με καθυστέρηση, σε προχωρημένο ή μεταστατικό στάδιο, τα πράγματα δυσκολεύουν.
Η πενταετής επιβίωση, λ.χ., στον τοπικό καρκίνο του πνεύμονα είναι 65%. Στον μεταστατικό είναι σχεδόν 10%. Αντίστοιχα, ο καρκίνος του μαστού έχει 99% πενταετή επιβίωση όταν είναι τοπικός. Όταν έχει απομακρυσμένες μεταστάσεις το αντίστοιχο ποσοστό είναι 31%.
Η πενταετής επιβίωση δείχνει το ποσοστό των ασθενών που φτάνουν και ξεπερνούν τα 5 χρόνια από τη διάγνωση. Είναι ένα ορόσημο στην Ογκολογία που, όπως προαναφέρθηκε, σηματοδοτεί την ίαση σε πολλές περιπτώσεις.
Οι τακτικές προληπτικές εξετάσεις μπορούν να εξασφαλίσουν την έγκαιρη διάγνωση. Όπως ανέφερε ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ), πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι μπορούμε να προστατευθούμε σημαντικά εάν κάνουμε:
- Μαστογραφία μετά τα 40 (για έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού
- Κολονοσκόπηση μετά τα 50 (για το παχύ έντερο)
- Εξέταση PSA μετά τα 50 (για τον προστάτη)
Επιπλέον, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) σε κατευθυντήριες οδηγίες που κατήρτισε σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς συνιστά έλεγχο με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος (low dose CT) σε όλους τους καπνιστές μετά τα 50. Με την εξέταση αυτή μπορεί να διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο ο καρκίνος του πνεύμονα.
Η πρόληψη
Εξίσου σημαντικό είναι να λαμβάνουμε μέτρα για προστασία από την ανάπτυξη καρκίνου. Από τις πέντε συχνότερες μορφές καρκίνου, οι τρεις (καρκίνος του πνεύμονα, της ουροδόχου κύστεως, του παχέος εντέρου) προκαλούνται ή έστω σχετίζονται με το κάπνισμα. Στην πραγματικότητα, το κάπνισμα εμπλέκεται σε τουλάχιστον 13 μορφές της νόσου.
Εξίσου σημαντική είναι η ακολούθηση μιας ισορροπημένης, μεσογειακής διατροφής, με λιγοστά κόκκινα κρέατα, τηγανητά, γλυκά και έτοιμα, επεξεργασμένα φαγητά. Η συστηματική γυμναστική και ο περιορισμός στο ελάχιστο του αλκοόλ επίσης είναι σωτήρια σε πολλές περιπτώσεις.
Απαραίτητος είναι τέλος ο εμβολιασμός αγοριών και κοριτσιών εναντίον του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Οι ογκογόνοι τύποι του ιού αυτού προκαλούν καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας, στοn στοματοφάρυγγα, στο πέος και σε άλλα όργανα.
Πηγή: iatropedia
