Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε και παρακολουθούμε στις εξετάσεις μας τις τιμές της LDL και HDL χοληστερόλης, της «κακής» και «καλής» αντίστοιχα όπως έχει επικρατήσει να ονομάζονται συμβατικά. Όμως για πολλούς ο πραγματικός, «αόρατος» κίνδυνος για την υγεία ίσως κρύβεται πίσω από την λιποπρωτεΐνη-α, έναν γενετικό παράγοντα που συνδέεται με εκ γενετής προδιάθεση για πρόωρη ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου, αθηροσκλήρωση, αρτηριακή θρόμβωση και εγκεφαλικό. Και δυστυχώς, το γενετικό της υπόβαθρο σχεδόν αδρανοποιεί την όποια θετική επίπτωση θα μπορούσε να έχει για την υγεία μας η προσεκτική διατροφή, η αποχή από το κάπνισμα και η άσκηση.
Οικογενειακή απειλή
Μόνο στις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι τουλάχιστον 64 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αυξημένα επίπεδα Lp(a). Το αποτέλεσμα είναι ολόκληρες οικογένειες να καταγράφουν ανάμεσα στα μέλη τους καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια και μάλιστα συνήθως μόλις στην 5η δεκαετία της ζωής τους.
Αν και οι συνηθισμένες εργαστηριακές εξετάσεις χοληστερόλης μπορούν να δείξουν αν υπάρχει αυτή η γενετική προδιάθεση, μόλις τα τελευταία χρόνια οι γιατροί ζητούν την διερεύνηση της συνήθως όταν υπάρχουν υπόνοιες λόγω οικογενειακού ιατρικού ιστορικού.
Μέχρι και αυτή τη στιγμή, η ιατρική κοινότητα δεν έχει καταφέρει να βρει αποτελεσματική θεραπεία. Μόλις πρόσφατα, ένα πειραματικό φάρμακο δοκιμάστηκε με καλά αποτελέσματα στην μείωση των επιπέδων της συγκεκριμένης λιποπρωτεΐνης σχεδόν στο σύνολο των ανθρώπων στους οποίους δοκιμάστηκε. Όμως οι ερευνητές δεν είναι ακόμα σε θέση να επιβεβαιώσουν εάν χαμηλότερες τιμές της Lp(a) μπορούν να μειώσουν πραγματικά τα πρώιμα και δυνητικά θανατηφόρα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια με τον ίδιο τρόπο που έχει ήδη τεκμηριωθεί ότι σκευάσματα όπως οι στατίνες μπορούν να προστατεύσουν από καρδιακές παθήσεις μειώνοντας την LDL χοληστερόλη. Τέσσερα ακόμα φάρμακα που στοχεύουν στην Lp(a) βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια έρευνας.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Μέχρι οι μελετητές να καταλήξουν σε ένα φάρμακο που όντως μπορεί να δράσει αποτελεσματικά στην μείωση του κινδύνου, οι κλινικοί γιατροί επικεντρώνονται στον περιορισμό των υπόλοιπων παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως είναι η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και η χορήγηση αγωγής για μείωση άλλων μορφών χοληστερόλης.
Η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, η τακτική άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος και η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως είναι αποτελεσματικοί τρόποι διαχείρισης των καρδιακών κινδύνων συνολικά, ακόμη και για άτομα με αυξημένο Lp(a), προσθέτουν οι ειδικοί.
Παρά την απουσία ενός θεραπευτικού πρωτοκόλλου αυτή την στιγμή, οι γιατροί εκτιμούν ότι η επιβεβαίωση ότι κάποιος «κουβαλά» την συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση, μπορεί να τον βοηθήσει να σώσει την ζωή του.
Η γνώση του αυξημένου κινδύνου, ακόμα και με δεδομένο το γεγονός ότι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν θα είναι το ίδιο αποτελεσματικές σε σχέση με άλλες παθήσεις, καθιστά τον ασθενή σε μεγαλύτερη ετοιμότητα στο να μην παραβλέπει συμπτώματα που αφορούν σε ένα επικείμενο καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Καθώς η ποσότητα της λιποπρωτεΐνης-α μπορεί να μετρηθεί με μια απλή εξέταση αίματος, ενθαρρύνεται περισσότερο τα τελευταία χρόνια ο σχετικός διαγνωστικός έλεγχος ώστε να εντοπιστούν εκείνοι που απειλούνται έχοντας ως μοναδικό επιβαρυντικό παράγοντα αυτή την γενετική προδιάθεση.
Εάν έχετε ήδη ελεγχθεί και βρεθήκατε με υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης-α, τότε μπορεί το ίδιο να ισχύει και για τα παιδιά σας, λένε οι γιατροί. Ζητήστε και τον δικό τους εργαστηριακό έλεγχο. Μπορεί αυτή τη στιγμή οι δυνατότητες αποτελεσματικής θεραπευτικής παρέμβασης να είναι περιορισμένες όμως είναι χρήσιμο να εδραιωθεί από νωρίς μια ρουτίνα καλών συνηθειών διατροφής και τρόπου ζωής με στόχο τουλάχιστον τον έλεγχο των υπόλοιπων παραγόντων κινδύνου.
News4health.gr, με πηγές: acc.org, nbcnews.com
