Ο αστραπιαίος διορισμός του κ. Φωτάκη ως αναπληρωτή υπουργό Έρευνας και Καινοτομίας, έστειλε θετικά μηνύματα στο εξωτερικό! Ευθύς αμέσως το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση «παίρνει στα σοβαρά την επιστήμη». Επικαλούμενο δηλώσεις ελλήνων επιστημόνων, το βρετανικό περιοδικό επισημαίνει την «εξαιρετική ταχύτητα» με την οποία διορίστηκε ο Κώστας Φωτάκης, καθηγητής Φυσικής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στο Ηράκλειο.
Το άρθρο του περιοδικού, με τίτλο «Η νέα ελληνική κυβέρνηση δημιουργεί ελπίδες για την επιστήμη», υπενθυμίζει ότι η κρίση που ξεκίνησε το 2009 έπληξε την επιστημονική κοινότητα με περικοπές μισθών και ερευνητικών κονδυλίων και απολύσεις του διοικητικού προσωπικού. Το Nature φιλοξενεί δηλώσεις ελλήνων επιστημόνων που χαιρετίζουν το διορισμό Φωτάκη και εκφράζουν αισιοδοξία για την έρευνα στην Ελλάδα.
«Εξαιρετικά νέα» χαρακτήρισε το διορισμό του αναπληρωτή υπουργού ο Αθανάσιος Κωνσταντόπουλος, χημικός μηχανικός και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΚΕΤΑ). «Ο Φωτάκης έχει πλήρη γνώση του ερευνητικού οικοσυστήματος και των προβλημάτων που έχουν προκύψει από τα παράλογα και γραφειοκρατικά μέτρα που έχουν εφαρμοστεί μέχρι στιγμής» δήλωσε.
Την ικανοποίησή του για τη μετατροπή της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) σε υπουργείο εξέφρασε και ο γιατρός Νεκτάριος Ταβερναράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Τεχνολογίας του ΙΤΕ. «Αυτό, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί ένδειξη ότι η νέα κυβέρνηση θεωρεί την επιστημονική έρευνα υψηλότερη προτεραιότητα για τη χώρα» είπε. Εξέφρασε ακόμα την ελπίδα ότι ο αναπληρωτής υπουργός «θα εργαστεί για την προώθηση της αξιοκρατίας και της ορθολογικής υποστήριξης της έρευνας».
Στο ίδιο μήκος κύματος τα σχόλια της Ρεβέκκας Μάτσα, επικεφαλής του Εργαστηρίου Κυτταρικής και Μοριακής Νευροβιολογίας στο Ινστιτούτο Παστέρ. «Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση θα επενδύσει στρατηγικά στην έρευνα και την τεχνολογία ως προτεραιότητα για την οικονομική ανάπτυξη» είπε, και εξέφρασε την ελπίδα της για μείωση της γραφειοκρατίας.
Ο Θεόδωρος Φώτσης, τέλος, διευθυντής του Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών του ΙΤΕ στα Ιωάννινα, επισημαίνει ότι «όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις μέχρι την κρίση απέτυχαν να αντιληφθούν τη σημασία της έρευνας για την οικονομική ανάπτυξη». Θεωρεί ότι ο διορισμός Φωτάκη είναι «καλό σημάδι» και ελπίζει ότι η χρηματοδότηση της έρευνας, που περιορίζεται σήμερα στο 0,58% του ΑΕΠ, θα ανέβει στο 2 με 3 τοις εκατό όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Ανησυχία της επιστημονικής κοινότητας
Έκπληξη αλλά και ανησυχία για το μέλλον έχει προκαλέσει στην διεθνή επιστημονική κοινότητα η κακή ελληνική πορεία στον τομέα της Έρευνας. Για πόσο ακόμη οι Έλληνες Ερευνητές θα καταφέρνουν, με ηράκλειες προσπάθειες, να ηγούνται σε αποτελέσματα παρά τη λιτότητα; διερωτάται το διεθνές, έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature, σε αφιέρωμα για την κατάσταση της Ερευνάς στην Ελλάδα. Παρομοιάζει μάλιστα τα προβλήματα με τα κεφάλια της Λερναίας Υδρας και κάνει λόγο για κεκτημένη ταχύτητα που εξαντλείται.
Το άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 6 Ιανουαρίου, ξεκινάει με τα λόγια του χημικού μηχανικού Αθανάσιου Κωνσταντόπουλου που είναι επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του πολυβραβευμένου Εργαστηρίου Τεχνολογίας Σωματιδίων & Αερολυμάτων στη Θεσσαλονίκη.
«Η προσπάθεια να διατηρούμε τις υψηλές επιδόσεις των ελληνικών Εργαστηρίων απαιτεί την δύναμη του Ηρακλή αλλά και της αστείρευτη επιμονή του Σίσυφου που είχε καταδικαστεί, στην αιωνιότητα, να σπρώχνει ασταμάτητα μέχρι την κορυφή ενός λόφου, έναν ογκόλιθο και κάθε φορά να τον παρακολουθεί να κυλάει προς τα κάτω», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντόπουλος.
Το διεθνές επιστημονικό περιοδικό αναλύει ότι ο τομέας της Έρευνας ήταν από τους πρώτους που επλήγησαν από την αυστηρή λιτότητα της κρίσης χρέους ήδη από το 2010. Εξηγεί ότι το 2014 η χρηματοδότηση για τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα έχει περικοπεί στο ¼ των επιπέδων του 2009 και οι αποδοχές των ερευνητών έχουν κουτσουρευτεί στο 1/3. Προσθέτει επίσης ότι η φετινή ακαδημαϊκή χρονιά ξεκίνησε με ακόμη μεγαλύτερες περικοπές. Πέρα από την τραγική υποχρηματοδότηση, το Nature, εντοπίζει δύο ακόμη ασθένειες που ταλανίζουν την Έρευνα στην Ελλάδα, την δραματική αύξηση της μετανάστευσης νέων επιστημόνων και την συνεχώς αυξανόμενη γραφειοκρατία που στραγγαλίζει το ερευνητικό έργο.
