Η παρατήρηση αυτή σχετίζεται με το γεγονός πως όταν γεννιούνται οι άνθρωποι τα τελομερή τους είναι μεγαλύτερα και όσο γερνάνε αυτά μικραίνουν. Όμως είναι ο ρυθμός που μικραίνουν που είναι σημαντικός. Όταν αυτά μικραίνουν σε βαθμό που σχεδόν εξαφανίζονται, το κύτταρο που περιέχει το DNA απενεργοποιείται ή πεθαίνει. Αυτό το φαινόμενο συνδέεται επίσης με την ασθένεια.
Τα μικρά τελομερή συνδέονται με συγκεκριμένες ασθένειες όπως η ανεπάρκεια μυελού των οστών και παθήσεις στο συκώτι, το δέρμα και τους πνεύμονες. Όσον αφορά το αρχικό παράδειγμα που δώσαμε, κάποιος με ασθένεια των πνευμόνων έχει μικρότερα τελομερή από κάποιον άλλο την ίδιας ηλικίας.
Τα αφύσικα μικρά τελομερή συνδέονται με γενετικές μεταλλάξεις. Σχετικά με τις περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα, αυτές οι γενετικές μεταλλάξεις συνδέονται με την πνευμονική ίνωση και το εμφύσημα.
Κάποιοι ερευνητικοί κλάδοι προσπαθούν να βρουν τρόπους να επιμηκύνουν τα τελομερή. Ωστόσο είναι άγνωστο, ακόμα και αν είναι δυνατή μια τέτοια διαδικασία, το αν θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη προστασία από την ασθένεια. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι η επιμήκυνση των τελομερών θα ήταν πιο επιτυχής σε ανθρώπους που καταναλώνουν περισσότερα Ω-3 σε σχέση με άλλα λιπαρά οξέα.