Έχουμε εξαντλήσει τις δυνατότητες παραγωγής επιπλέον ποσότητας τροφίμων; Μια νέα γερμανική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Ecology and Society απαντά “ναι” παρά τις τεχνολογικές προόδους που έχουν συντελεσθεί, ακόμα και υπό το πρίσμα της παγκόσμιας αύξησης του πληθυσμού.
Άλλοι υποστηρίζουν ότι εάν απλώς σταματήσουμε να σπαταλάμε τρόφιμα δεν θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα στο μέλλον. Ο Ραλφ Σέπελτ, επιστήμονας του γερμανικού κέντρου περιβαλλοντικής έρευνας Helmholtz στη Λειψία και οι συνάδελφοί του επικεντρώθηκαν στους ρυθμούς παραγωγής 27 ανανεώσιμων και μη ανανεώσιμων πόρων.
Όπως μεταδίδει το Smithsonian Magazine, χρησιμοποιώντας δεδομένα από διαφορετικούς διεθνείς οργανισμούς συμπεριλαμβανομένων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organization-FAO) και της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης, “ανέλυσαν αποδόσεις παραγωγής και συνολικές παραχθείσες ποσότητες για μια περίοδο από το 1961 ως το 2010. Για τους ανανεώσιμους πόρους όπως οι καρποί και τα ζώα κτηνοτροφίας, η ομάδα εντόπισε το σημείο μεγιστοποίησης της παραγωγής πέραν του οποίου ακολούθησε μια ξεκάθαρη τάση επιβράδυνσης”.
Σε κάθε κατηγορία, ο ρυθμός μεγέθυνσης είναι αυξητικός -εκτός από τα “πελαγίσια” ψάρια- αλλά με τάσεις κατά πολύ πιο αργές σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις. Η κορύφωση της παραγωγής για τα περισσότερα εδώδιμα προϊόντα καταγράφεται από πέντε ως τριάντα χρόνια πριν. Για παράδειγμα, η κορύφωση της παραγωγής αραβοσίτου καταγράφηκε το 1985, του ρυζιού το 1988, του γάλακτος και του σιταριού το 2004.
Σύμφωνα με τον Σέπελτ, ο ρυθμός αύξησης παραγωγής των παραπάνω καρπών όχι μόνο θα “λιμνάσει”, αλλά κατά πάσα πιθανότατα θα μειωθεί. Γιατί; Διότι έχουμε χρησιμοποιήσει ήδη όλα τα παρασιτοκτόνα, λιπάσματα και “γενετικές τροποποιήσεις” που γνωρίζαμε για να αυξήσουμε τους ρυθμούς παραγωγής και πολύ απλά δεν γνωρίζουμε άλλα “κόλπα”.
Ο γερμανός επιστήμονας επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή ο κόσμος τρέφεται από “εννέα ή δέκα ήδη καλλιεργειών”. Ωστόσο, βρήκαμε ότι “υπάρχει ένα ‘ταβάνι’ για όλους αυτούς τους πόρους. Ακόμα και οι ανανεώσιμοι πόροι δεν διαρκούν για πάντα”. Η λίπανση του εδάφους είναι σημαντική, αλλά δεν πάει πιο κάτω. Η χρήση του αζώτου, ενός σημαντικού θρεπτικού συστατικού στα χημικά λιπάσματα, κορυφώθηκε το 1983. Υπάρχει ακόμα το περιθώριο μετατροπής δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων σε καλλιεργήσιμη γη, αλλά η απώλεια περισσότερων δασών θα οδηγήσει σίγουρα σε οικολογική καταστροφή.
Ο Τζόναθαν Φόλεϋ από την Ακαδημία Επιστημών της Καλιφόρνια επισημαίνει ότι η πορεία που διαγράφουμε είναι ανησυχητική, αλλά υπό μια έννοια καταλήγει σε θετικά συμπεράσματα.
“Σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που τρώμε και χρησιμοποιούμε τα τρόφιμα” δήλωσε στο Smithsonian Magazine. Τόνισε ακόμα αυτό που έχουμε επισημάνει και στο econews, ότι δηλαδή το 30% με 40% των τροφίμων δεν καταναλώνονται. Στις αναπτυσσόμενες χώρες η σπατάλη γίνεται πριν τα τρόφιμα φτάσουν στην αγορά (πχ κατά το στάδιο της αποθήκευσης, της συντήρησης και της μεταφοράς), ενώ στα αναπτυγμένα κράτη αυτοί που σπαταλούν τα τρόφιμα είναι οι τελικοί καταναλωτές.
Ο αντίκτυπος της χρήσης καλλιεργειών τροφίμων, όπως το αραβοσίτι, για την παραγωγή βιοκαυσίμων όπως η αιθανόλη, δεν ερευνάται στη μελέτη. Σε κάθε περίπτωση ας αγοράζουμε ό,τι χρειαζόμαστε και ας καταναλώνουμε ό,τι αγοράζουμε και ας πούμε ένα έμπρακτο ”όχι” στη σπατάλη τροφίμων.
