Το Facebook και η «οικογένεια» εφαρμογών του, συμπεριλαμβανομένου του Instagram και του WhatsApp, «έπεσαν» ταυτόχρονα τη Δευτέρα, με το μπλακ άουτ να στερεί την πρόσβαση σε μια πλατφόρμα επικοινωνιών που χρησιμοποιούν πάνω από τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως.
Οι εφαρμογές του Facebook – που περιλαμβάνουν το Facebook, το Instagram, το WhatsApp, το Facebook Messenger και το Oculus – άρχισαν να εμφανίζουν μηνύματα σφάλματος περίπου στις 18:40 (ώρα Ελλάδος) και μέσα σε πέντε λεπτά η δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνική δικτύωσης είχε «εξαφανιστεί» από το διαδίκτυο.
Το πρόβλημα πρόσβασης παρέμενε για πολλές ώρες, σύμφωνα με το Downdetector, το οποίο παρακολουθεί την επισκεψιμότητα και τη δραστηριότητα ιστότοπου.
Παρόμοια περιστατικά δεν είναι ασυνήθιστα, ωστόσο το να «πέφτουν» ταυτόχρονα τόσες πολλές εφαρμογές της μεγαλύτερης εταιρείας social media στον κόσμο είναι κάτι το εξαιρετικά ασυνήθιστο. Το τελευταίο μεγάλο μπλακ άουτ στο Facebook ήταν το 2019, όταν ένα τεχνικό σφάλμα επηρέασε τους ιστότοπούς του για 24 ώρες, υπενθυμίζοντας ότι ακόμη και οι πιο ισχυρές εταιρείες διαδικτύου μπορούν να πέσουν «θύματα» βλάβης.
Όσον αφορά το συγκεκριμένο περιστατικό, η αιτία του διαδικτυακού «κραχ» παραμένει ασαφής. Λίγες ώρες μετά το συμβάν, οι ειδικοί ασφαλείας του Facebook εξακολουθούσαν να προσπαθούν να εντοπίσουν το βασικό αίτιο, σύμφωνα με εσωτερικό σημείωμα. Δύο μέλη της ομάδας ασφαλείας του FB, που μίλησαν υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, δήλωσαν ότι είναι απίθανο να έχει πραγματοποιηθεί κυβερνοεπίθεση επειδή ένα χακάρισμα δεν θα μπορούσε να επηρεάσει τόσες πολλές εφαρμογές ταυτόχρονα.
Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς ασφαλείας το πρόβλημα πιθανότατα προήλθε από μια εσφαλμένη διαμόρφωση των servers του Facebook, οι οποίοι δεν επέτρεπαν στους χρήστες να συνδεθούν με τους ιστότοπούς του. Όταν συμβαίνουν τέτοια σφάλματα, οι εταιρείες επιστρέφουν συχνά στην προηγούμενη διαμόρφωσή τους, αλλά το πρόβλημα του Facebook φαίνεται να είναι πιο πολύπλοκο.
Το μπλακ άουτ προκάλεσε οργή, αλλά και ένα κύμα ευθυμίας στο διαδίκτυο, καθώς οι χρήστες του Facebook και του Instagram στράφηκαν στο Twitter για να εκτονώσουν το θυμό τους και να διασκεδάσουν την αδυναμία τους. Το hashtag #facebookdown πολύ γρήγορα έγινε trend.
Την ίδια ώρα, η πρωτοφανής αυτή διακοπή αποτέλεσε ένα πλήγμα για τις μικρές επιχειρήσεις που βασίζονται στην πλατφόρμα για την προβολή και τη διαφήμισή του, όπως και για εκατομμύρια που χρησιμοποιούν το Facebook και τις εφαρμογές του για να επικοινωνούν με φίλους και την οικογένειά τους σε όλο τον κόσμο.
Οι υπηρεσίες που μεταδίδουν ζωντανά παιχνίδια στο Facebook Gaming και πληρώνονται από τους θεατές δήλωσαν ότι προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις.
Εργαζόμενοι στη Facebook αδυνατούν να μπουν στα γραφεία
Στο μεταξύ, αδυναμία πρόσβασης στα γραφεία του Facebook αντιμετωπίζουν εργαζόμενοι στην εταιρεία. Συγκεκριμένα η τεχνολογική συντάκτρια των New York Times Σίρα Φρένκελ με ανάρτησή της στο Twitter, προ ολίγου ανέφερε:
«Μόλις μίλησα στο τηλέφωνο με κάποιον που εργάζεται στο FB, ο οποίος μού περιέγραψε εργαζόμενους που δεν μπορούν να μπουν στο κτίριο σήμερα το πρωί (τοπική ώρα) για να ξεκινήσουν να αποτιμούν την κατάσταση καθώς οι ηλεκτρονικές κάρτες τους δεν αναγνωρίζονται για την πρόσβαση στις θύρες».
Όπως έγινε γνωστό, μια μικρή ομάδα εργαζομένων στάλθηκε σύντομα στο data center της Facebook στην Καλιφόρνια, για να δοκιμάσει μια «μη αυτόματη επαναφορά» των servers της εταιρείας.
Νωρίτερα, ειδικοί της ασφάλειας που μελετούν την κατάσταση δηλώνουν (στο Reuters) ότι το μπλακ άουτ στο FB έχει πιθανώς προκληθεί από έναν συνδυασμό λάθους που κατέστησε μη διαθέσιμη για τους χρήστες την «επικοινωνία» με τους σέρβερς του Facebook.
Αυτό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα εσωτερικού λάθους, αν και το σαμποτάζ από κάποιον εσωτερικό παράγοντα είναι θεωρητικά πιθανό, λένε.
Αντίθετα, ένα χακάρισμα απ΄ έξω θεωρείται λιγότερο πιθανό. Μία μαζική επίθεση με στόχο να γονατίσει τη δυνατότητα πρόσβασης σε ένα από τα πιο δημοφιλή site του κόσμου, θα απαιτούσε είτε συνδυασμό μεταξύ ισχυρών εγκληματικών ομάδων ή μία πολύ πρωτοποριακή τεχνολογία, συμπληρώνουν.
Η αιτία για το κρασάρισμα
Ειδικοί μιλώντας στο CNN έκαναν λόγο για πιθανή αιτία ένα πρόβλημα DNS, κάτι που τελικώς φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Πρόκειται για συστοιχία ονομάτων ιστότοπων σε διευθύνσεις IP που μπορούν να διαβαστούν από έναν υπολογιστή. Συχνά, ονομάζεται και «τηλεφωνικός κατάλογος του Διαδικτύου».
«Επιβεβαιώθηκε: Οι εγγραφές DNS που υποδεικνύουν στα συστήματα πώς “να βρίσκουν” τα https://www.facebook.com και http://Instagram.com αποσύρθηκαν σήμερα το πρωί από τους παγκόσμιους πίνακες δρομολόγησης» έγραψε μέσω Twitter ο δημοσιογράφος – ερευνητής Brian Krebs.
«Εκατομμύρια χρήστες του Facebook, του Instagram και του What’s App βρίσκονται εκτός σύνδεσης εδώ και ώρες και οι εργαζόμενοι της εταιρείας δεν μπορούν να μπουν καν στο κτίριο» μεταδίδει η ρεπόρτερ τεχνολογίας των «ΝYTimes», η οποία επικοινώνησε με εργαζόμενο της Facebook μετά το μπλακ άουτ της εταιρείας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών στο ertnews.gr τα χαρακτηριστικά του συμβάντος είναι τέτοια που μπορεί να σηματοδοτούν και επίθεση στο ψηφιακό σύστημα της δημοφιλούς πλατφόρμας.
Το δε γεγονός -αν επιβεβαιώνεται- οτι οι τεχνικοί εργαζόμενοι στην εταιρεία δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ηλεκτρονικές τους κάρτες πρόσβασης στις εγκαταστάσεις, σε συνδυασμό με το γενικό «μπλακ – άουτ», ενδέχεται να συνθέτουν ένα σκηνικό «ηλεκτρονικής επίθεσης» κατά του Facebook.
Το αρμόδιο τμήμα της εταιρείας παρακολούθησης δικτυακών συστημάτων Cisco ThousandEyes, ανέφερε μέσω Twitter ότι μετά από δοκιμές φαίνεται πως η διακοπή οφείλεται σε συνεχιζόμενη αποτυχία του ανωτέρω συστήματος (DNS).
«Δεν ξέρω αν έχω ξαναδεί διακοπή όπως αυτή από μια τόσο μεγάλη εταιρεία διαδικτύου», δήλωσε ο Doug Madory, διευθυντής ανάλυσης διαδικτύου της εταιρείας παρακολούθησης δικτύων Kentik.
«Μερικές φορές οι εταιρείες χάνουν τη σύνδεση στο Διαδίκτυο όταν ενημερώνουν τα δίκτυά τους, είπε ο Madory.
Στο μεταξύ, δημοσίευμα του Sputnik αναφέρει ότι πωλούνται δεδομένα δισεκατομμυρίων χρηστών του Facebook σε hackers, την ώρα που η πλατφόρμα της «ναυαρχίδας» των social media είναι επί ώρες εκτός λειτουργίας.
Τι συνέβη με απλά λόγια
Νωρίς το πρωί ώρα Αμερικής, μεσημέρι ώρα Ελλάδας, κάτι εντός του Facebook προκάλεσε το εξής φαινόμενο: τα αρχεία που καθόριζαν τα σημεία εισόδου από τα οποία έμπαιναν οι χρήστες και οι ψηφιακές συσκευές στο Facebook αλλοιώθηκαν. Με απλά λόγια κι αν κάναμε τη μεταφορά στην πραγματική ζωή είναι σαν να λέμε ότι θέλαμε να στείλουμε ένα γράμμα σε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο και η διεύθυνση που είχαμε μέχρι στιγμής στη διάθεσή μας έπαυε να ισχύει.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του τμήματος ανάλυσης διαδικτύου της εταιρείας Κέντικ, γύρω στις 11:39 (ώρα ΗΠΑ) κάποιος προκάλεσε μία μεταβολή στο πρωτόκολλο BGP (Border Gateway Protocol) της εταιρείας. Το εν λόγω πρωτόκολλο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίον οι internet provider σε όλο τον κόσμο διαχειρίζονται την κίνηση και τα αιτήματα των χρηστών σχετικά με τους ιστότοπους και τις πλατφόρμες που θέλουν να επισκεφτούν. Με απλούς όρους, κάποιος σήμερα το πρωί άλλαξε τον «χάρτη του διαδικτύου» και αφαίρεσε από αυτόν τις τρεις μεγάλες πλατφόρμες. Το αποτέλεσμα είναι αν κάποιος πληκτρολογήσει στον φυλλομετρητή που χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική διεύθυνση facebook.com, θα λάβει μήνυμα λάθος καθώς ο browser δεν ξέρει πού να τον πάει.
Εκτός αυτού, ακόμα και οι υπάλληλοι του Facebook δεν είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μέσα από τα εσωτερικά εργαλεία που διαθέτει η εταιρεία. Αιτία για αυτό είναι το γεγονός ότι το εσωτερικό e-mail του Facebook και τα αντίστοιχα εργαλεία διαχειρίζονται από τα ίδια domains στα οποία εμφανίστηκε το πρόβλημα.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και με την εκτίμηση της εταιρείας krebsonsecurity.com αυτή η μεταβολή πρέπει να έχει προέλθει μέσα από την εταιρεία καθώς τέτοιου τύπου αρχεία διαχειρίζονται εσωτερικά. Εάν τώρα η εν λόγω μεταβολή ήταν σαμποτάζ ή ένα μεγάλο λάθος χωρίς κακή πρόθεση παραμένει άγνωστο. Βεβαίως, στην περίπτωση σαμποτάζ θα πρόκειται για ένα εξαιρετικά κακό σενάριο, καθώς ο αμερικανικός κολοσσός θα έχει αποδειχτεί "τρωτός" σε επιθέσεις μεγάλου μεγέθους.
Πάνω από 6 δισ. δολάρια η μείωση της προσωπικής περιουσίας του Ζούκερμπεργκ μέσα σε λίγες ώρες
Πάνω από 6 δισ. δολάρια μειώθηκε η προσωπική περιουσία του Ζούκερμπεργκ μέσα σε λίγες ώρες ενώ βρέθηκε και σε πιο χαμηλή θέση στη λίστα με τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg.
Μεγάλη πτώση 4.9% σημείωσε και η μετοχή του Facebook με το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης να βρίσκεται εκτός λειτουργίας εδώ και πολλές ώρες. Η πτώση της μετοχής τη Δευτέρα μείωσε την περιουσία του Ζούκερμπεργκ στα 121,6 δισ. δολάρια ρίχνοντάς τον κάτω από τον Μπίλ Γκέιτς, στην 5η θέση του παγκόσμιου δείκτη δισεκατομμυριούχων του Bloomberg.
Nα σημειωθεί ότι η πλατφόρμα των σχεδόν 3 δισεκατομμυρίων μηνιαίων χρηστών διανύει μια από τις χειρότερες κρίσεις για τη φήμη της τις τελευταίες δυο εβδομάδες, εξαιτίας των αποκαλύψεων μιας μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρώην μηχανικός υπεύθυνη προϊόντος στο Facebook, η Φράνσις Χόγκεν διέρρευσε πολλά εσωτερικά έγγραφα, συγκεκριμένα στη Wall Street Journal, και κατηγόρησε τον όμιλο ότι “(επιλέγει) το όφελος παρά την ασφάλεια”, των χρηστών του, σε συνέντευξη που μεταδόθηκε την Κυριακή από το αμερικανικό δίκτυο CBS.
Η καταγγελία που «δονεί» το facebook
Η εταιρεία -που δεν έχει μέχρι στιγμής εξηγήσει τι μπορεί να προκάλεσε το παγκόσμιο «μπλακ άουτ»- αντιμετωπίζει τις τελευταίες ώρες μια μεγάλη κρίση μετά την καταγγελία πρώην υπαλλήλου της που κατηγορεί το Facebook ότι βάζει τα κέρδη πάνω από την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της τροφοδότησης του μίσους.
Η 37χρονη Φράνσις Χόγκεν ανέφερε ότι η πλατφόρμα «πρόδωσε τη δημοκρατία» και τόνισε πως έχει μάλιστα αποδείξεις με τη μορφή εσωτερικών εγγράφων και μελετών που κυκλοφορούσαν εντός της εταιρείας και τα οποία παρέδωσε στη Wall Street Journal.
Τα «Facebook Files»
Όπως προκύπτει από τα εσωτερικά έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα η Χόγκεν, η εταιρεία του Ζάκερμπεργκ γνώριζε καλά ότι στις πλατφόρμες της ανθούν το μίσος, η βία και τα fake news, όμως δεν κάνει τίποτα να τα σταματήσει γιατί με αυτό τον τρόπο, θα μειωθεί ο χρόνος που περνά ο χρήστης στα «προϊόντα» της.
«Αυτό που είδα στο Facebook ξανά και ξανά ήταν ότι υπήρχε σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα σε αυτό που είναι καλό για το κοινό και αυτό που είναι καλό για το Facebook. Και το Facebook ξανά και ξανά επέλεξε να εξυπηρετήσει τα δικά του συμφέροντα, όπως το να βγάλει περισσότερα χρήματα», είπε η Χόγκεν στην εκπομπή «60 Minutes».
Σημειώνεται πως πριν από ένα μήνα, η Χόγκεν κατέθεσε τουλάχιστον οκτώ διαμαρτυρίες κατά της Facebook στην αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στις οποίες ισχυρίζεται ότι η εταιρεία αποκρύπτει έρευνες σχετικά με τις αδυναμίες της από τους επενδυτές και το κοινό. Και παρέδωσε τα στοιχεία αυτά στη Wall Street Journal.
Mε πληροφορίες από Καθημερινή, ΕΡΤ, CNN και ΝΥΤ
