Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Η εκλογική νίκη του συνασπισμού που ηγείται η Τζόρτζια Μελόνι, όπως ήταν αναμενόμενο, κυριάρχησε στην επικαιρότητα της προηγούμενης εβδομάδας. Έντονη ανησυχία και προκάτ προβληματισμός, δακρύβρεχτοι επικήδειοι και δυσοίωνες προβλέψεις για το παρελθόν και μέλλον της Ευρώπης, καθώς και ένα υποδόριο «εγώ/εμείς σας τα λέγαμε, αλλά ποιος με/μας άκουγε», κατέκλυσαν τα δημοσιογραφικά μέσα και τα σοσιομιντιακά προφίλ. Η αλήθεια είναι πως, πέρα από το ότι η επικράτηση της Μελόνι ήταν δεδομένη με βάση το σταθερό προβάδισμα που είχε εδώ και μήνες στις δημοσκοπήσεις, δεν είμαι και τόσο σίγουρος για το πόσο δικαιούμαστε να νιώθουμε σοκαρισμένοι και εμβρόντητοι. Διότι αν ρίξει κανείς μια στοιχειώδη -ούτε καν προσεκτική- ματιά στην εξελικτική πορεία του πολιτικού σκηνικού τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ευρώπη γενικότερα, το ιταλικό εκλογικό αποτέλεσμα έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά αλληλουχία γεγονότων.
Σε ευρωπαϊκή κλίμακα, η Ουγγαρία έχει ήδη διολισθήσει προς το τέρας του αυταρχισμού, στην Πολωνία έχει παγιωθεί ο βαθύς συντηρητισμός, τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα στη Σουηδία έφεραν στον αφρό την ακροδεξιά (μέγιστος ιστορικός εξωραϊσμός η παγιωμένη πεποίθηση ότι μια χώρα με πολύ σκοτεινό ιστορικό παρελθόν όπως η Σουηδία είναι εξ ορισμού και εκ πεποιθήσεως προοδευτική), στη Γαλλία η ΛεΠεν φλερτάρει πλέον πιο ανοιχτά από ποτέ με την προεδρία, ενώ στην Ιταλία ανατέλλει η εποχή της Μελόνι. Οι βασικές κοινές συνισταμένες σε όλα τα παραπάνω είναι δύο. Αφενός, η χιλιοτραγουδισμένη οριστική απομάκρυνση του εκλογικού σώματος τόσο από την ιδέα και τη φαντασίωση της ενωμένης Ευρώπης όσο και από ένα συγκεκριμένο -αισθητικό, κοινωνικό, αξιακό και εντέλει πολιτικό- μοντέλο αστικής αντιπροσώπευσης. Αφετέρου, το γεγονός ότι ο μπαμπούλας του «ψηφίστε μας γιατί θα κυβερνήσουν τα τέρατα» τρεκλίζει πλέον επικίνδυνα και μια σειρά από λόγους εξηγούν το δεύτερο σκέλος.
Πρώτα απ’ όλα, τα τέρατα, παρότι εξακολουθούν να παραμένουν αποκρουστικά, καλλωπίστηκαν, παρφουμαρίστηκαν, μακιγιαρίστηκαν και κοστουμαρίστηκαν. Όσοι επιμένουν να μιλούν για επιστροφή του φασισμού στην Ιταλία διαπράττουν δυστυχώς ένα ολέθριο λάθος: αναπαράγοντας αυτή τη φρασεολογία, η κάθε ΛεΠέν και η κάθε Μελόνι έχουν τη δυνατότητα να υποδυθούν τις αντισυστημικές δυνάμεις, απλώς με το δηλώνουν και να αποδεικνύουν πως «όλα κι όλα, φασίστες δεν είμαστε». Εδώ και δεκαετίες, όλες οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις στις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες υποτίμησαν συστηματικά τον κυοφορούμενο αντι-συστημισμό (pun intended). Και τώρα το πληρώνουν ακριβά, προσπαθώντας να καταδείξουν τα προφανή, τα οποία πλέον έχουν μετατραπεί σε διακοσμητικό θόρυβο.
Την ίδια στιγμή, η απογοήτευση, η γκρίνια, η αμηχανία των απλών ανθρώπων απέναντι στη σύγχρονη κοινωνία, αλλά και απέναντι σε μια ψυχρή, δυσκίνητη και ελιτίστικη ΕΕ, ωθεί τους ψηφοφόρους να κουνάνε αδιάφορα το κεφάλι ακόμη και όταν πληροφορούνται πως η Μελόνι προέρχεται από τους κόλπους μιας νέο-φασιστικής νεολαίας. Στη Γαλλία, το βασικότερο επιχείρημα του Εμανουέλ Μακρόν για να επικρατήσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ήταν μέσες-άκρες «ψηφίστε με γιατί αλλιώς θα βγει η Λεπέν». Στη γαλλική κοινωνία, αυτή η σχεδόν μίζερη επίκληση σε ένα μίνιμουμ δημοκρατικής ευαισθησίας είχε ακόμη μια κάποια απήχηση. Αυτό το «λίπος» όμως, κάποια στιγμή θα σωθεί.
Από εκεί και έπειτα, είναι χρήσιμο να αναλογιστούμε πως η κατρακύλα της Ιταλίας είχε ξεκινήσει καιρό πριν. Κατά βάση, σε πολιτικό επίπεδο, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως η Ιταλία είναι η μεγαλύτερη χαμένη της σύγχρονης οικονομικής κρίσης που βασάνισε για χρόνια ολόκληρα την ΕΕ. Από την πρωθυπουργοποίηση του τεχνοκράτη Μάριο Μόντι (που άνοιξε εκείνη την εποχή τον ασκό του Αιόλου ως προς την ανάληψη της εξουσίας από μη εκλεγμένους ηγέτες), με ενδιάμεσους σταθμούς τις αμέτρητες κυβερνήσεις-καρικατούρες από εύθραυστους συνασπισμούς (με μόνο γνώμονα να περαστούν όποια μέτρα έπρεπε να περαστούν τη δεδομένη χρονική στιγμή) και την πρωθυπουργία του Μάριο Ντράγκι (μία από τις ισχυρότερες φιγούρες του οικονομικού οικοδομήματος της ΕΕ, σχεδόν ένα σύμβολο του τέλους των πολιτικών ψευδαισθήσεων), η Ιταλία βάδιζε σε τεντωμένο σκοινί από καιρό. Ήταν, λοιπόν, θέμα χρόνου να γίνει το μοιραίο γλίστρημα. Το προσεχές διάστημα, οι αυλοκόλακες, οι CEO της φακής και οι ευρωλιγούρηδες θα κάνουν λόγο για «κεντροδεξιό συνασπισμό», την ίδια στιγμή που οι κατά φαντασία παρτιζάνοι και οι παθιασμένοι ακροατές του Bella Ciao θα φαντασιώνονται την εξέγερση απέναντι στο νέο μουσολινικό καθεστώς. Και ο διαθέσιμος χώρος για κάθε Τζόρτζια Μελόνι όλο και θα μεγαλώνει.
