Του Δημήτρη Κετικίδη | Από την έντυπη έκδοση «Τύπος Θεσσαλονίκης»
Το τέλος μιας αθλητικής καριέρας είναι ίσως από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί ένας αθλητής. Από τα φώτα της δημοσιότητας, σε μια τελείως διαφορετική καθημερινότητα, η οποία πολλές φορές τους «επιβάλλει» να αναζητήσουν εκ νέου την ταυτότητά τους.
Με αφορμή την απόσυρση του εμβληματικού αρχηγού του ΠΑΟΚ Αντελίνο Βιεϊρίνια, ο «Τύπος Θεσσαλονίκης» επικοινώνησε με τον παγκόσμιο πρωταθλητή της κολύμβησης και νυν προπονητή Άρη Γρηγοριάδη, και με την αθλητική ψυχολόγο της ΠΑΕ ΠΑΟΚ κ. Ειρήνη Ρέρα, για το πώς οι αθλητές βιώνουν το τέλος της καριέρας τους, και τη μετάβασή τους σε μια «άλλη» ζωή.
«Νομίζω ότι προετοιμάζεσαι για το τέλος της καριέρας σου ή το βλέπεις να έρχεται, το σκέφτεσαι, το καταλαβαίνεις, λίγο πιο πριν. Ξέρεις ότι αυτό θα έρθει στο μέλλον και συμβιβάζεσαι. Έτσι με ομαλότητα με ήρεμο τρόπο το κάνεις πραγματικότητα» δήλωσε αρχικά ο Άρης Γρηγοριάδης.
Σχετικά με το αν η ενασχόληση με την προπονητική μπορεί να θεωρηθεί ως υποκατάστατο για τους αθλητές οι οποίοι έχουν αποσυρθεί από την ενεργό δράση, ο κ. Γρηγοριάδης είπε:
«Εγώ το βλέπω ως κάτι διαφορετικό, εξίσου όμορφο. Με τα παιδάκια που ασχολούμαι ως προπονητής, βλέπω ότι παθιάζεσαι με έναν διαφορετικό τρόπο αλλά δεν έχεις εσύ τον έλεγχο των πράξεων επειδή δεν αγωνίζεσαι εσύ. Αυτό συμβαίνει όταν ασχολείσαι με την προπονητική, είναι κάτι τελείως διαφορετικό».
Ο ίδιος, τόνισε ότι δεν χρειάστηκε να έρθει σε επικοινωνία με αθλητικό ψυχολόγο για να διαχειριστεί την απόσυρσή του από την ενεργό δράση.
«Εγώ δεν είχα αθλητικό ψυχολόγο. Εγώ το αντιμετώπιζα με ηρεμία. Εξαρτάται από τον άνθρωπο το πώς αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη κατάσταση» είπε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αθλητές δεν πρέπει να σκέφτονται από μικρή ηλικία ότι θα σταματήσουν κάποια στιγμή την καριέρα τους, αλλά πρέπει να εστιάζουν στα θετικά του αθλητισμού.
«Δε νομίζω ότι πρέπει να το σκέφτονται στη μικρή ηλικία, είναι κακό να εστιάζουν εκεί.
Εμείς στους γονείς λέμε ότι μπορείς να κερδίσεις πολλά από τον αθλητισμό, όπως υγεία. Όταν έρθει εκείνη η ώρα να αποσυρθεί, θα το αντιμετωπίσει και θα το επεξεργαστεί, και τότε θα μπορέσει να το πραγματοποιήσει κάνοντας μια ομαλή μετάβαση. Από τον αθλητισμό μπορείς να κερδίσεις την είσοδο στο πανεπιστήμιο σε σχολή της αρεσκείας σου, παίρνοντας περισσότερα μόρια.
Σε πανελλήνιο επίπεδο παίρνεις ένα 8-10% και από τα παγκόσμια μπορούν να κερδίσουν άνευ είσοδο στο πανεπιστήμιο» είπε.
Για τον Αντελίνο Βιεϊρίνια, ο Άρης Γρηγοριάδης είπε:
«Πιστεύω ότι είναι ένας πολύ έμπειρος αθλητής, και θα καταφέρει να διαχειριστεί την απόσυρσή του από την ενεργό δράση. Έχει την οικογένεια του και νομίζω ότι δεν θα φύγει ποτέ από αυτόν τον χώρο».
Για το κατά πόσο μπόρεσε να διαχειριστεί ο ίδιος το ότι «έσβησαν τα φώτα» όταν αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, ο βετεράνος κολυμβητής τόνισε ότι «εγώ προσωπικά δεν είχα και τόσο μεγάλη ανάγκη το κομμάτι της προβολής. Για εμένα ήταν δύσκολο να το διαχειριστώ όσο ήμουν στην ενεργό δράση, παρά όταν αποσύρθηκα».
Χαρακτηριστικό των ατομικών αθλημάτων όπως η κολύμβηση, είναι ότι στην αποτυχία αναλαμβάνεις ολοκληρωτικά την ευθύνη. Πόσο εύκολα διαχειρίσιμο είναι αυτό; Πρέπει ο νέος αθλητής να προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο της αποτυχίας;
«Αντοχή στην αποτυχία και στη θλίψη αποκτάς μόνο με την εμπειρία» ανέφερε ο Άρης Γρηγοριάδης.
«Πιστεύω ότι είναι καλύτερο το να φταις εσύ γιατί ξέρεις τι πήγε λάθος και μπορείς να το διορθώσεις σε σχέση με ένα ομαδικό άθλημα.
Είναι πιο γνήσιο, πιο ατόφιο το να φταις εσύ, αλλά και στην επιτυχία να παίρνεις τα σκήπτρα εσύ» είπε.
Ο «Τύπος Θεσσαλονίκης» επικοινώνησε και με την αθλητική ψυχολόγο της ΠΑΕ ΠΑΟΚ κ. Ειρήνη Ρέρα, η οποία μιλώντας για το τέλος της καριέρας ενός αθλητή, μεταξύ άλλων τόνισε ότι «έχει μάθει να είναι αθλητής, και άρα ταλαντεύεται η ταυτότητά του, και πρέπει να βρει κάτι καινούριο που να του δίνει νόημα».
«Το επάγγελμα του ποδοσφαιριστή και γενικά του αθλητή ξέρουμε ότι έχει ημερομηνία λήξης, και γι’ αυτό είναι καλό που ο νόμος λέει ότι οι ακαδημίες είναι υποχρεωτικό να έχουν αθλητικό ψυχολόγο.
Εμείς, ξεκινώντας από τις μικρές ηλικίες, λέμε στα παιδιά ότι πρέπει να είναι καλοί μαθητές. Θα πρέπει να ξέρει ένα παιδί ότι όσο και να πετύχω θα πρέπει να ξέρω να κάνω και άλλο» είπε.
Αναφορικά με τον βασικότερο προβληματισμό των αθλητών οι οποίοι σταματούν την καριέρα τους, η κ. Ρέρα ανέφερε ότι «ένας αθλητής έχει μάθει να δουλεύει στα κόκκινα, δηλαδή σε υψηλό επίπεδο.
Όταν το σώμα του σταματάει, εκδηλώνει πιθανόν άγχος κρίσεις πανικού κλπ. Άρα πρέπει να συνεχίσει έστω και ατομικά. Το δεύτερο είναι ότι έχει μάθει να είναι αθλητής και άρα ταλαντεύεται η ταυτότητά του, και πρέπει να βρει κάτι καινούριο που να του δίνει νόημα».
Για το κατά πόσο είναι αναγκαίο το να γίνεται μια σωστή προετοιμασία από την πλευρά των αθλητών πριν τελειώσουν την καριέρα τους, η κ. Ρέρα σχολίασε ότι «θα πρέπει να υπάρχει εκπαίδευση προς όλους τους αθλητές, και ειδικά στους ποδοσφαιριστές που να λειτουργεί προληπτικά και όχι πυροσβεστικά, να έχει χτίσει δηλαδή κάτι από πριν.
Αυτό το δουλεύουμε στα παιδιά από μικρές ηλικίες. Η FIF PRO έχει κάνει έρευνα για την ψυχολογία των αθλητών και βρήκε ότι το 35% θα βιώσει κατάθλιψη όταν σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι χάνει το νόημα της ζωής του και επαναπροσδιορίζεται μετά η ταυτότητά του».
Μετά την απόσυρσή τους από την ενεργό δράση, καλούνται να διαχειριστούν την απουσία τους από κάποια γεγονότα, με αποτέλεσμα «να μη νιώθουν τόσο σημαντικοί» σύμφωνα με την ψυχολόγο.
«Στην αρχή νιώθεις την ανάγκη να ξεκουραστείς, αλλά το σώμα έχει μάθει να δουλεύει αλλιώς, να είναι αρκετά ενεργητικός ο άνθρωπος. Αισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά γι' αυτό πρέπει να υπάρχει η άθληση ή και μια επαφή με τους παλιούς του συμπαίκτες» υπογράμμισε.
Ορισμένοι αθλητές μάλιστα, η κατάσταση την οποία βιώνουν δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι εξισώνεται με το πένθος όπως τόνισε η ίδια.
«Όταν σταματάει να υπάρχει κάτι στη ζωή τους που δεν ήθελαν να αποχωριστούν, υπάρχει αυτό το συναίσθημα. Ακόμα κι αν είναι συνειδητή απόφαση είναι δύσκολο» είπε χαρακτηριστικά η κ. Ρέρα.
Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι της ζωής των αθλητών, είναι το κατά πόσο το «σύστημα» τους «επιτρέπει» να ασχοληθούν παράλληλα και με κάτι άλλο, εκτός των απαιτητικών ρυθμών προπονήσεων.
Η καθημερινότητα των επαγγελματιών αθλητών χαρακτηρίζεται από έντονη πίεση, συνεχείς προπονήσεις και αγωνιστικές υποχρεώσεις, γεγονός που συχνά οδηγεί στην παραμέληση άλλων πτυχών της ζωής τους, όπως η εκπαίδευση και η επαγγελματική τους κατάρτιση. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να συνδυάσει κανείς επαγγελματική καριέρα και εκπαίδευση;
«Αν θέλει όλα μπορεί να τα κάνει ένας αθλητής. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν σπουδάσει, και αυτό σήμερα γίνεται αυτό ολοένα και περισσότερο. Η καθημερινότητά τους είναι σίγουρα πολύ δύσκολη, αλλά υπάρχουν και παραδείγματα που δεν αποκλείουν τη μόρφωση και την εκπαίδευση» ανέφερε η κ. Ρέρα.
Τέλος, μιλώντας για το αν είναι πιο δύσκολο να διαχειριστούν τα φώτα της δημοσιότητας όσο είναι εν ενεργεία, ή το γεγονός ότι «σβήνουν» όταν αποσύρονται, η κ. Ρέρα είπε:
Και τα δύο είναι εξίσου δύσκολα. Δοκιμάζουν το πόσο ισορροπημένος είμαι μέσα μου και πόσο επηρεάζομαι από τις συνθήκες είτε όταν με αναγνωρίζουν στον δρόμο, είτε όταν δεν πέφτουν τα φώτα. Εκεί δοκιμάζεται το κατά πόσο πιστευώ εγώ στον εαυτό μου.
Το πιο δύσκολο είναι η επιτυχία στη μικρή ηλικία. Εκεί χρειάζομαι και τη στήριξη από την οικογένεια. Στη μεγάλη ηλικία ίσως μπορώ να διαχειριστώ μια αλλαγή».
