Τη σαφή δυσαρέσκειά του εκδήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος για την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να απαγορεύσει τις αμβλώσεις, ανατρέποντας μια απόφαση 50 χρόνων. Ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε ειδικότερα λυπηρή την ημέρα αυτήν τόσο για τη Δικαιοσύνη όσο και για την Αμερική.
BREAKING: Pres. Biden on Supreme Court decision overturning Roe v. Wade: "It's a sad day for the court and for the country." https://t.co/oXPqb4Dg8M pic.twitter.com/EddQByvXKA
— ABC News (@ABC) June 24, 2022
Στο διάγγελμά του ο πρόεδρος των ΗΠΑ στράφηκε εναντίον της προηγούμενης κυβέρνησης των Ρεπουμπλικανών, ενώ έθεσε ζήτημα ασφάλειας γυναικών που θα «αναγκάζονται με μεγαλώσουν το παιδί του βιαστή τους».
«Η υγεία των γυναικών και του έθνους μας βρίσκεται σε κίνδυνο» τόνισε ο Μπάιντεν ο οποίος μίλησε παράλληλα για μια απόφαση που γυρνά την Αμερική 150 χρόνια πίσω.
O υπουργός Δικαιοσύνης
Το υπουργείο Δικαιοσύνης θα χρησιμοποιήσει κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή του για την προστασία της αναπαραγωγικής ελευθερίας και οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες μπορεί να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας στο βαθμό που επιτρέπεται από την ομοσπονδιακή νομοθεσία, δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου για το δικαίωμα στην άμβλωση.
«Αυτή η απόφαση προκαλεί ένα καταστροφικό πλήγμα στην αναπαραγωγική ελευθερία στις ΗΠΑ. Θα έχει άμεσο και μη αναστρέψιμο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα», ανέφερε ο Γκάρλαντ σε ανακοίνωσή του. «Και αυτό θα είναι πολύ δυσανάλογο ως προς την επίδρασή του - με τα μεγαλύτερα βάρη να τα νιώθουν οι έγχρωμοι και εκείνοι με περιορισμένα οικονομικά μέσα».
Παράλληλα, τρεις προοδευτικές πολιτείες στη δυτική ακτή ανακοίνωσαν ότι δεσμεύονται από κοινού να υπερασπιστούν το δικαίωμα στην άμβλωση, μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
«Οι κυβερνήτες της Καλιφόρνια, του Όρεγκον και της Ουάσινγκτον δεσμεύτηκαν σήμερα να υπερασπιστούν την πρόσβαση στην αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων της άμβλωσης και της αντισύλληψης, και δεσμεύτηκαν να προστατεύσουν τους ασθενείς και τους γιατρούς από προσπάθειες άλλων πολιτειών να εξάγουν την απαγόρευση της άμβλωσης στις πολιτείες μας», τόνισαν σε ανακοίνωσή τους.
Η απόφαση
Υπενθυμίζεται ότι κάνοντας ιστορική στροφή, το πολύ συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, ακύρωσε σήμερα μια απόφαση-ορόσημο που εδώ και περίπου μισό αιώνα διασφάλιζε το δικαίωμα των Αμερικανίδων στην άμβλωση, η οποία όμως δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τη θρησκευόμενη δεξιά.
Η ετυμηγορία των δικαστών δεν καθιστά αυτομάτως παράνομες τις αμβλώσεις, όμως γυρίζει τις ΗΠΑ στην κατάσταση που ίσχυε πριν από την εμβληματική απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ» του 1973, όταν δηλαδή η κάθε Πολιτεία ήταν ελεύθερη να τις εγκρίνει ή να τις απαγορεύσει.
Δεδομένου ότι η χώρα είναι διχασμένη, σχεδόν οι μισές Πολιτείες, κυρίως στον Νότο, μπορεί να τις απαγορεύσουν πολύ γρήγορα. Το Μισούρι ήταν η πρώτη Πολιτεία που ανακοίνωσε ότι απαγορεύει τις αμβλώσεις, μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
«Το Σύνταγμα δεν κάνει καμία αναφορά στην άμβλωση και κανένα από τα άρθρα του δεν προστατεύει ρητά αυτό το δικαίωμα», γράφει στο σκεπτικό της απόφασης, εξ ονόματος της πλειοψηφίας των 6 συντηρητικών δικαστών, ο Σάμιουελ Αλίτο. Η απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ «ήταν εξ αρχής πλήρως αθεμελίωτη» και «πρέπει να ακυρωθεί», πρόσθεσε.
«Ήρθε η ώρα να θέσουμε το ζήτημα των αμβλώσεων στους εκλεγμένους εκπροσώπους του λαού», στα τοπικά κοινοβούλια, γράφει επίσης ο δικαστής.
Η διατύπωση αυτή είναι πολύ κοντά στο κείμενο του προσχεδίου απόφασης που είχε διαρρεύσει στον Τύπο τον Μάιο, προκαλώντας διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα και κύμα αγανάκτησης στους προοδευτικούς κύκλους. Έκτοτε, το κλίμα ήταν τεταμένο γύρω από το Δικαστήριο, όπου είχε τοποθετηθεί ένας φράχτης ασφαλείας για να μην πλησιάζουν κοντά οι διαδηλωτές. Τον Ιούνιο, ένας ένοπλος συνελήφθη κοντά στο σπίτι του συντηρητικού δικαστή Μπρετ Κάβανο και του ασκήθηκε δίωξη για απόπειρα δολοφονίας.
Σήμερα, αμέσως μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση, εκατοντάδες διαδηλωτές άρχισαν να συγκεντρώνονται στην Ουάσινγκτον - κάποιοι έκλαιγαν από χαρά, άλλοι από θλίψη.
Η σημερινή απόφαση θεωρείται «μία από τις σημαντικότερες στην ιστορία του Ανωτάτου Δικαστηρίου από την εποχή που ιδρύθηκε, το 1790», παρατήρησε ο καθηγητής δικαίου της υγείας, Λόρενς Γκόστιν. «Έχει συμβεί και άλλες φορές το Ανώτατο Δικαστήριο να αλλάξει αποφάσεις του, όμως για να θεμελιώσει ή να επαναφέρει ένα δικαίωμα και ποτέ για να το καταργήσει», σημείωσε.
Η απόφαση αυτή πηγαίνει επίσης αντίθετα με την τάση που παρατηρείται διεθνώς για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων σε χώρες όπου η επιρροή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας παραμένει πολύ ισχυρή, όπως στην Ιρλανδία, την Αργεντινή, το Μεξικό ή την Κολομβία. Επιστεγάζει έναν αγώνα μισού αιώνα που έδινε μεθοδικά η θρησκευόμενη δεξιά, για την οποία η απόφαση συνιστά τεράστια νίκη αλλά όχι και το τέλος της μάχης: το κίνημα θα συνεχίσει να αγωνίζεται ώστε να ωθήσει όσο το δυνατόν περισσότερες Πολιτείες να καταργήσουν τις αμβλώσεις ή να πετύχει την απαγόρευσή τους σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Η απόφαση θα πρέπει επίσης να θεωρηθεί νίκη του Ρεπουμπλικάνου πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του διόρισε τους τρεις από τους έξι συντηρητικούς δικαστές, τον Νιλ Γκόρσατς, τον Μπρέτ Κάβανο και την Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ.
Οι τρεις προοδευτικοί δικαστές διαφώνησαν με την πλειοψηφία θεωρώντας ότι η απόφαση «θέτει σε κίνδυνο άλλα δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής, όπως την αντισύλληψη και τους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου» αλλά και «δυναμιτίζει τη νομιμότητα» του ίδιου του Δικαστηρίου. Η πλειοψηφία «χειραφετήθηκε από την υποχρέωσή της να εφαρμόζει τον νόμο με έντιμο και αμερόληπτο τρόπο», καταγγέλλουν σε οξύ ύφος οι τρεις δικαστές.
Ο επικεφαλής του Δικαστηρίου, ο μετριοπαθής συντηρητικός Τζον Ρόμπερτς, προσπάθησε να τηρήσει μια πιο ισορροπημένη στάση: ήθελε να δικαιώσει μεν την Πολιτεία του Μισισίπι (ένας νόμος της οποίας στάθηκε αφορμή για την ανατροπή του δεδικασμένου) χωρίς όμως να ανατρέψει την απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο Guttmacher, ένα κέντρο ερευνών που αγωνίζεται για την πρόσβαση στην αντισύλληψη και τις αμβλώσεις σε όλον τον κόσμο, 13 Πολιτείες έχουν ήδη περάσει «νόμους-ζόμπι»: απαγορεύουν τις αμβλώσεις και θα τεθούν αυτομάτως σε ισχύ. «Τις επόμενες ημέρες, εβδομάδες και μήνες, θα δούμε κλινικές να κλείνουν» σε αυτές τις Πολιτείες, όπως το Τέξας ή η Λουιζιάνα, σχολίασε ο Λόρενς Γκόστιν. Εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους άλλες 12 Πολιτείες, απαγορεύοντας πλήρως ή εν μέρει τις αμβλώσεις.
Σε ένα μεγάλο μέρος της χώρας επομένως οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν άμβλωση θα αναγκαστούν είτε να συνεχίσουν την εγκυμοσύνη, είτε να παρανομήσουν (για παράδειγμα, παραγγέλνοντας χάπια μέσω του διαδικτύου) ή να ταξιδέψουν σε άλλες Πολιτείες, όπου η άμβλωση θα επιτρέπεται. Το ταξίδι όμως είναι ακριβό και η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα πλήξει κυρίως τις φτωχές γυναίκες ή εκείνες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους - η μεγάλη πλειονότητα προέρχεται από τις μειονότητες των ισπανόφωνων και των Αφροαμερικανών.
Μέτρα απαγόρευσης από πολλές πολιτείες ήδη
Πολλές αμερικανικές Πολιτείες άρχισαν ήδη να ανακοινώνουν ότι λαμβάνουν μέτρα για να απαγορεύσουν την πρόσβαση στις αμβλώσεις, αμέσως μετά την απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την ιστορική απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ του 1973 για την εθελούσια διακοπή της εγκυμοσύνης.
Ο γενικός εισαγγελέας του Μιζούρι ανακοίνωσε ότι αυτή η συντηρητική Πολιτεία των κεντρικών ΗΠΑ είναι η «πρώτη» που απαγορεύει τις αμβλώσεις. «Είναι μια μνημειώδης ημέρα για την ιερότητα της ζωής», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο Έρικ Σμιτ.
Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια της Νότιας Ντακότας Κρίστι Νόεμ ανακοίνωσε επίσης ότι στο εξής η άμβλωση θεωρείται παράνομη στην Πολιτεία αυτή, στις βόρειες ΗΠΑ, καθώς είχε ήδη ψηφιστεί ένας νόμος ο οποίος δεν εφαρμοζόταν αλλά θα έμπαινε αυτομάτως σε ισχύ εάν το Ανώτατο Δικαστήριο άλλαζε τη νομολογία του.
Ο νόμος αυτός αναφέρει ότι «από σήμερα, όλες οι αμβλώσεις είναι παράνομες στη Νότια Ντακότα, εκτός και αν υπάρχει ιατρική γνωμάτευση που να βεβαιώνει ότι ο τερματισμός της κύησης είναι αναγκαίος για να σωθεί η ζωή της εγκύου» ανέφερε στην ανακοίνωσή της.
Στο κοινοβούλιο της Νότιας Ντακότας θα διεξαχθεί εντός του έτους μια «ειδική συνεδρίαση» με σκοπό «να σώσουμε ζωές και να βοηθήσουμε τις μητέρες που επηρεάζονται από την απόφαση» του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πρόσθεσε, χωρίς άλλες διευκρινίσεις.
Λίγο αργότερα, ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Ιντιάνας ανακοίνωσε επίσης ότι συγκαλεί το κοινοβούλιο για να αποφασίσει το συντομότερο δυνατόν την απαγόρευση των αμβλώσεων. «Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι σαφής και επαφίεται τώρα στις Πολιτείες να εξετάσουν αυτό το σημαντικό ζήτημα. Θα το κάνουμε το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε μέσω του Twitter ο Έρικ Χόλκομπ.
Η συνεδρίαση αυτή ορίστηκε για τις 6 Ιουλίου.
«Έχουμε την ευκαιρία να προστατεύσουμε την ιερότητα της ζωής και αυτό ακριβώς θα κάνουμε», πρόσθεσε ο κυβερνήτης.
Οι αντιδράσεις
Η αμερικανική συντηρητική δεξιά υποδέχθηκε με θέρμη την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που «πέταξε στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας» το δικαίωμα στην άμβλωση, ενώ η αριστερά και πολλές οργανώσεις από την άλλη δεσμεύτηκαν ότι θα συνεχίσουν να «μάχονται» για να υπερασπίζονται αυτό το δικαίωμα των γυναικών.
«Επιστρέφοντας το ερώτημα της άμβλωσης στις Πολιτείες και στους ανθρώπους, το Ανώτατο Δικαστήριο διόρθωσε ένα ιστορικό λάθος», χαιρέτισε με μήνυμά του στο Twitter ο πρώην αντιπρόεδρος Μάικ Πενς στην κυβέρνηση Τραμπ.
Τώρα που η απόφαση η οποία θωράκιζε αυτό το δικαίωμα για σχεδόν 50 χρόνια σε ομοσπονδιακό επίπεδο «πετάχτηκε στον κάδο των σκουπιδιών της ιστορίας, ανοίγει μια νέα αρένα», πρόσθεσε ο Ρεπουμπλικάνος Πενς, ένθερμος Χριστιανός Ευαγγελιστής, που δίνει «μια δεύτερη ευκαιρία για μια ζωή» και προτρέπει κάθε πολιτεία της χώρας να απαγορεύσει τις αμβλώσεις.
«Αυτή η βάρβαρη απόφαση είναι εξωφρενική και σπαρακτική. Αλλά μην έχετε αυταπάτες: τα δικαιώματα των γυναικών και όλων των Αμερικανών θα είναι στα ψηφοδέλτια αυτόν τον Νοέμβριο», δήλωσε η Δημοκρατική πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, αναφερόμενη στις ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ αργότερα φέτος.
Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μιτς Μακόνελ έκανε λόγο «για μια ιστορική νίκη για το Σύνταγμα και για τους πιο ευάλωτους στην κοινωνία μας». «(Αυτή η απόφαση) είναι γενναία και ορθή», είπε.
«Σήμερα, το Ανώτατο Δικαστήριο όχι μόνο ανέτρεψε σχεδόν 50 χρόνια δικαστικού προηγούμενου, αλλά υποβίβασε την άκρως προσωπική απόφαση που μπορεί να πάρει κάποιος στα καπρίτσια πολιτικών και ιδεολόγων - εξαπολύοντας επίθεση στις θεμελιώδεις ελευθερίες εκατομμυρίων Αμερικανίδων», δήλωσε ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε πολύ απογοητευμένος από την απόφαση. «Είμαι πολύ απογοητευμένος, γιατί τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να προστατεύονται. Και θα περίμενα από την Αμερική να προστατεύσει αυτά τα δικαιώματα», δήλωσε στο Reuters ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους στο περιθώριο συνόδου κορυφής της Κοινοπολιτείας στη Ρουάντα.
Η αμερικανική οργάνωση Pro-Life αναφέρθηκε σε «μια αξέχαστη ημέρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Από ιστορική πλευρά, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, με πλειοψηφία συντηρητικών δικαστών μετά τους διορισμούς που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ, ενταφίασε μια απόφασή που, για σχεδόν μισό αιώνα, εγγυάται το δικαίωμα των Αμερικανίδων στην άμβλωση, μια απόφαση που δεν έγινε ποτέ δεκτή από τη θρησκευτική δεξιά.
Αυτή η απόφαση δεν καθιστά παράνομο τον τερματισμό της κύησης, αλλά επαναφέρει τις ΗΠΑ στην κατάσταση που ίσχυε πριν από την εμβληματική απόφαση Roe v. Wade του 1973, όταν κάθε πολιτεία ήταν ελεύθερη να επιτρέψει την άμβλωση ή όχι.
«Σήμερα κλαίμε. Αύριο πολεμάμε», πρόσθεσε η Δημοκρατική γερουσιαστής Τζιν Σαχίν.
Η κύρια αμερικανική οργάνωση οικογενειακού προγραμματισμού υποσχέθηκε να συνεχίσει να «παλεύει» για να αποκαταστήσει αυτό το δικαίωμα και να το διατηρήσει όσο το δυνατόν περισσότερο σε τοπικό επίπεδο. «Πιθανόν νιώθετε πολλά συναισθήματα - πόνο, θυμό, σύγχυση. Δεν πειράζει, είμαστε μαζί σας και δεν θα σταματήσουμε ποτέ να παλεύουμε για εσάς», έγραψε στο Twitter η Planned Parenthood.
Το ίδιο μήνυμα από την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Διεθνής Αμνηστία, η οποία ζητά «δράση» για την «προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες». «Δεν είσαι ελεύθερος αν δεν μπορείς να αποφασίσεις για το μέλλον σου. Η άμβλωση είναι ανθρώπινο δικαίωμα», επέμεινε.
Το σχόλιο Τραμπ
Η ακύρωση του δικαιώματος στην άμβλωση που αποφάσισε σήμερα το αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο απαντά «στο θέλημα του Θεού», δήλωσε ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Ερωτηθείς από το κανάλι Fox News για τον δικό του ρόλο στην εξέλιξη αυτή, επειδή κατά τη θητεία του στον Λευκό Οίκο διόρισε τρεις δικαστές και έτσι έγειρε την πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο συντηρητικό στρατόπεδο, ο Ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος απάντησε: «Είναι θέλημα Θεού».
Η απόφαση «ακολουθεί το Σύνταγμα» και «επαναφέρει τα πάντα σε πολιτειακό επίπεδο, όπως θα έπρεπε ανέκαθεν να ισχύει», πρόσθεσε.
Διεθνείς αντιδράσεις
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον χαρακτήρισε «μεγάλη οπισθοδρόμηση» την απόφαση του αμερικανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου που ακύρωσε σήμερα μια απόφαση-ορόσημο που εδώ και περίπου μισό αιώνα διασφάλιζε το δικαίωμα των Αμερικανίδων στην άμβλωση.
«Είναι μια πολύ σημαντική απόφαση. Οφείλω να σας πω, νομίζω ότι είναι μια μεγάλη οπισθοδρόμηση», είπε σε συνέντευξη Τύπου στο Κιγκάλι, όπου ο Βρετανός πρωθυπουργός συμμετέχει στη σύνοδο κορυφής της Κοινοπολιτείας.
«Πάντα πίστευα στο δικαίωμα μιας γυναίκας στην επιλογή και εμμένω σε αυτή την άποψη και γι' αυτό το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τους νόμους που το επιτρέπει», τόνισε ο Τζόνσον.
Ο Τζάστιν Τριντό χαρακτήρισε «φρικιαστική» την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που ανέτρεψε την απόφαση-ορόσημο του 1973 για το δικαιώμα στην άμβλωση, με τον Καναδό πρωθυπουργό να εκφράζει την συμπόνοια του στις γυναίκες που «χάνουν το νόμιμο δικαίωμά τους στην άμβλωση».
«Οι ειδήσεις που έρχονται από τις ΗΠΑ είναι φρικιαστικές. Η καρδιά μου είναι μαζί με τα εκατομμύρια των Αμερικανίδων που τώρα πρόκειται να χάσουν το νόμιμο δικαίωμά τους για άμβλωση», έγραψε ο Τριντό στο Twitter.
«Καμία κυβέρνηση, κανένας πολιτικός ή άνδρας δεν πρέπει να λέει σε μια γυναίκα τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει με το σώμα της», είπε.
Η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών Κατρίν Κολονά δήλωσε σήμερα ότι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να ανατρέψει την απόφαση-ορόσημο του 1973 για το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση αποτελεί μια μεγάλη οπισθοδρόμηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
"Σάστισμα: η ανατροπή από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση σηματοδοτεί μια σημαντική οπισθοδρόμηση για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η Γαλλία θα συνεχίσει να είναι έτοιμη να τα υπερασπιστεί", έγραψε η Κολονά με ανάρτηση στο Twitter.
Η Ποντιφική Ακαδημία για τη Ζωή επαίνεσε σήμερα την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις, λέγοντας ότι αυτή «θέτει προκλήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο» για ζητήματα ζωής.
Ο οργανισμός αυτός του Βατικανού υπογράμμισε επίσης σε ανακοίνωσή του ότι η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να περιορίζεται σε ατομικά δικαιώματα, επειδή η ζωή είναι ένα ένα θέμα «ευρείας κοινωνικής σημασίας».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, protothema.gr
