Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
"Κουμπωμένοι" παραμένουν οι καταναλωτές της Θεσσαλονίκης, παρά το ότι η απαισιοδοξία τους έχει αρχίσει να υποχωρεί με αργούς ρυθμούς. Η ορατή πλέον προεκλογική περίοδος δημιουργεί προσδοκίες στους καταναλωτές, ενώ στις επιχειρήσεις επιφύλαξη.
Το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών έχει προσαρμόσει τη ζωή του πάνω στο εισόδημά του και έχει καταφέρει να τα φέρνει βόλτα χωρίς να χρεώνεται. Η πρόθεση για πραγματοποίηση κάποιας μεγάλης αγοράς στο μέλλον παραμένει καθηλωμένη. Χαμηλή παραμένει και η πρόθεση για αποταμίευση, ωστόσο παρατηρείται σιγά-σιγά μια μικρή αύξηση, καθώς ένας στους πέντε περίπου καταφέρνει να βάζει και κάτι στην άκρη.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από το 20ο Βαρόμετρο του ΕΒΕΘ για το 2ο εξάμηνο του 2018, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018 και τα οποία παρουσιάστηκαν σήμερα στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου.
Όπως σχολίασε ο κ. Πασχάλης Τεμεκενίδης, Διευθυντής Ερευνών της PALMOS ANALYSIS, η έρευνα πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά τη ΔΕΘ και τις σχετικές εξαγγελίες των πολιτικών που έγιναν στο πλαίσιο των ομιλιών τους αλλά και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για τη χώρα μας. Κατά την εκτίμηση του κ. Τεμεκενίδη, εκτός από τους παραπάνω λόγους, στην βελτίωση του κλίματος συμβάλει και η ορατή πλέον προεκλογική περίοδος. Μάλιστα ο ίδιος εκτίμησε ότι στην μέτρηση που θα γίνει τον Μάρτιο του 2019" ενδεχομένως να δούμε και πολύ καλύτερα νούμερα γιατί θα είμαστε κοντά στις εκλογές και πάντα οι προσδοκίες των καταναλωτών είναι υψηλότερες τότε".
Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ήταν στο καλύτερο επίπεδο (αν και αρνητικό) τον Μάρτιο του 2015 αμέσως μετά τις εκλογές.
Οι επιχειρήσεις από την άλλη, δεν επηρεάζονται τόσο από τις εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς, όπως επεσήμανε ο κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Α΄Αντιπρόεδρος ΕΒΕΘ, δεν λαμβάνουν τόσο υπόψη το πολιτικό κλίμα όσο οι καταναλωτές και αντλούν το σχηματισμό των προσδοκιών τους από περισσότερα πεδία και είναι γενικότερα πιο επιφυλακτικές και πιο ορθολογικές στις εκτιμήσεις τους.
Οι καταναλωτές
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Βαρόμετρο ΕΒΕΘ, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εμφανίζονται απαισιόδοξοι, σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τον Μάρτιο του 2018, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώνεται στις -25 μονάδες (έχει φτάσει μέχρι και τις -60), δηλαδή σε καλύτερο επίπεδο σε σχέση με τον αντίστοιχο Εθνικό δείκτη, ο οποίος βρίσκεται στις -45 μονάδες. Σε σχέση με τον Μάρτιο του 2018, παρατηρείται ελαφρά βελτίωση του κλίματος.
Πάντως, φαίνεται ότι αυτή η τάση δεν μεταφράζεται ακόμη σε αισθητή στροφή στην κατανάλωση και τις επενδύσεις σε σημαντικές αγορές (διαρκή καταναλωτικά αγαθά, αυτοκίνητα, σπίτια κτλ). Η εφαρμογή κάποιων από τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν το 2019, θα παίξει σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω βελτίωση του κλίματος και την αποτύπωσή της στην κατανάλωση, σύμφωνα με τον κ. Τεμεκενίδη.
Σε σχέση με τον “Μάρτιο 2018”, παρατηρείται μικρή αύξηση του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν (λίγο ή πολύ) στο 18% (από 14%), ενώ το 32% δηλώνει ότι “τραβάει” από τις αποταμιεύσεις ή χρεώνεται όλο και περισσότερο (από 34% τον “Μάρτιο 2018”) και ποσοστό 49% δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα – ίσα με τα εισοδήματά τους (από 52% τον "Μάρτιο 2018").
Σημειώνεται ότι ο “Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών” υπολογίζεται με βάση τις προβλέψεις τους για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, την πρόθεση αποταμίευσης και την πρόβλεψη για την ανεργία. Διευκρινίζεται, ότι οι προβλέψεις κινούνται στο διάστημα +100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν αύξηση) έως -100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν μείωση) και εμφανίζονται ως διαφορές μεταξύ θετικών – αρνητικών απαντήσεων. Πιο συγκεκριμένα, αρνητική διαφορά σημαίνει ότι το ποσοστό αυτών που προβλέπουν μείωση ενός μεγέθους, είναι υψηλότερο του ποσοστού εκείνων που προσδοκούν αύξηση και αντίστροφα.
Οι επιχειρήσεις
Την ίδια στιγμή, ο “Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία” στο Νομό Θεσσαλονίκης επανέρχεται σε ελαφρά αρνητικό έδαφος, εμφανίζοντας μικρή επιδείνωση σε σχέση με τον Μάρτιο του 2018. Το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών εκτιμήσεων του “Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας” βρίσκεται στις -3 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης (0 σε Εθνικό και +4 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο). Ο συγκεκριμένος δείκτης εμφανίζει ελαφρά μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο (Μάρτιο 2018) σε τοπικό επίπεδο (-3 από +4), σχεδόν σταθερότητα σε Εθνικό επίπεδο (0 από -3) αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (+4 από +6).
Σταθεροποιημένο εμφανίζεται το κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον Μάρτιο του 2018. Ο σχετικός δείκτης για τον τομέα των Υπηρεσιών βρίσκεται στις -2 μονάδες, έναντι +10 μονάδων σε Εθνικό επίπεδο και +13 μονάδων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε σχέση με τον προηγούμενο του Μαρτίου 2018 το κλίμα εμφανίζεται σταθερό σε τοπικό επίπεδο (-2 έναντι -1), με επιδείνωση σε Εθνικό επίπεδο (+10 έναντι +18) και σταθερό σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (+13 έναντι +15).
Σε ελαφρά αρνητικό επίπεδο παραμένει ο “Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο” στο Νομό Θεσσαλονίκης με μικρή επιδείνωση σε σχέση με τον Μάρτιο του 2018. Ο αντίστοιχος Εθνικός δείκτης ωστόσο εμφανίζει εντυπωσιακή βελτίωση, ενώ ο Ευρωπαϊκός δείκτης παραμένει σχεδόν σταθερός.
Στις κατασκευές καταγράφεται σημαντική επιδείνωση του κλίματος, σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2018. Έτσι, το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών εκτιμήσεων του “Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Κατασκευών” βρίσκεται στις -35 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης, -54 μονάδες σε Εθνικό επίπεδο και +5 μονάδες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην κατασκευαστική δραστηριότητα αποτυπώνεται τάση σταθεροποίησης των τιμών σε τοπικό επίπεδο, καθώς και τάση μείωσης της απασχόλησης το επόμενο εξάμηνο. Για τον συγκεκριμένο κλάδο, ο κ. Τεμεκενίδης σχολίασε ότι επηρεάστηκε από προγράμματα όπως το Εξοικονομώ αλλά και από το κύμα ανακαινίσεων για διάθεση κατοικιών για μίσθωση τύπο airbnb.
Σχετικά με την έρευνα
Η Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης (“Βαρόμετρο ΕΒΕΘ”) διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών). Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία –μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές).
Η έρευνα για το “Βαρόμετρο ΕΒΕΘ” διεξάγεται με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τους υπευθύνους των επιχειρήσεων (Γενικούς Διευθυντές ή Διευθυντές Οικονομικών ή Διευθυντές Πωλήσεων ή τους ιδιοκτήτες, αν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις) με τη χρήση των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιούνται από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε Εθνικό (ΙΟΒΕ) και Ευρωπαϊκό (DG ECFIN) επίπεδο.
