Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Ανακάμπτει η αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα μετά μια πενταετία «ανυπαρξίας» που είχε σημαντικές επιπτώσεις στον κλάδο, τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε εργαζόμενους, όπως αναφέρθηκε στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποίησε το απόγευμα της Τρίτης στη Θεσσαλονίκη η εταιρεία ΚΑΥΚΑΣ ΑΕ για να ανακοινώσει την στρατηγική εμπορική συμφωνία της με τις εταιρίες-κολοσσούς στον κλάδο των φωτοβολταϊκών, Huawei και SKE και Jinko.
Η συγκεκριμένη αγορά σημείωσε ένα «boom» μέχρι το 2013. Είναι ενδεικτικό ότι το 2013 η Ελλάδα εγκατέστησε πάνω από 1 GW τη στιγμή που εκείνη την εποχή ήταν ελάχιστες οι χώρες διεθνώς που μπορούσαν να το κάνουν αυτό, όπως σημείωσε ο κ. Στέλιος Ψωμάς, σύμβουλος του ΣΕΦ. Το γεγονός αυτό είχε θετικές παρενέργειες στην οικονομία καθώς το πρώτο τρίμηνο του ‘13 η ελληνική αγορά συντηρούσε 58.000 θέσεις εργασίας, άμεσες, έμμεσες και συνεπαγόμενες. «Προφανώς όλα αυτά χάθηκαν. Περίπου το 97% των θέσεων εργασίας καταστράφηκε την επόμενη 5ετία», τόνισε ο ίδιος, παραθέτοντας στοιχεία που δείχνουν αλλαγή σιγά-σιγά, από πέρυσι κυρίως και εκτιμώντας ότι τα επόμενα 2-3 χρόνια θα έχουμε κοντά στο 1 GW εγκατεστημένων συστημάτων. Ο εθνικός σχεδιασμός –που είναι σε διαπραγμάτευση- προβλέπει ότι τα φ/β θα πετύχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ αρκετά μεγάλη και μέχρι το 2040 όπως είπε, ενώ πρόσθεσε ότι το 2030-33 θα πρέπει να αντικατασταθούν παλιά συστήματα κάτι που επίσης θα τροφοδοτήσει την αγορά. Θεωρητικά όπως τόνισε, θα έχουμε ένα μέλλον για την αγορά με σεβαστό όγκο έργων που θα μπορεί να συντηρήσει αυτήν την αγορά για πολλές δεκαετίες με ότι συνεπάγεται αυτό για την οικονομία και την απασχόληση.
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αγορά πρέπει να περιφρουρήσουν για να μην φτάσουμε στην στρέβλωση που οδήγησε στην καταστροφή της αγοράς το 2013» υπογράμμισε ο Δρ Σωτήρης Καπέλλος, πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), σημειώνοντας ότι θα πρέπει να υπάρχει σταθερή αύξηση της τάξης των 400 MW το χρόνο.
Οι θεσμικές εξελίξεις και προκλήσεις
Αναφέρθηκε ακόμη στις θεσμικές εξελίξεις που συνέβησαν το 2018. Όπως είπε κατατέθηκε το εθνικό σχέδιο για το κλίμα που βάζει ως στόχο για το 2030 6900 MW φ/β, δηλαδή ακόμη 4.500 περίπου από αυτά που έχουν ήδη εγκατασταθεί που αντιστοιχούν σε 350-400 MW για την ερχόμενη δεκαετία. Σε ότι αφορά τις ενεργειακές κοινότητες, για πρώτη φορά έχει τεθεί στόχος ότι μέχρι το 2030 θα έχουν εγκατασταθεί συνολικά 500 MW. Τέλος φέτος αναμένεται η εφαρμογή του μοντέλου-στόχου το οποίο θα θέσει σε λειτουργία ουσιαστικά το χρηματιστήριο της ενέργειας και αυτό σημαίνει νέες ευκαιρίες για επενδυτές. Επίσης, ένα πάγιο αίτημα του ΣΕΦ που έγινε πραγματικότητα φέτος ήταν ότι δόθηκαν εγγυημένες τιμές σε έργα κάτω από 500 ΚW. Αναφέρθηκε ακόμη σε σημαντικές θεσμικές προκλήσεις που πρέπει να προωθηθούν, όπως στην απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και θέσπιση ενός νέου σχήματος, στην αποσαφήνιση θεμάτων χωροθέτησης των φ/β σταθμών, στη βελτίωση του καθεστώτος αυτοπαραγωγής και στην προώθηση αποθήκευσης ενέργειας και άρση των σημερινών εμποδίων. Για το Net Metering είπε ότι δεν πάει τόσο καλά και χρειάζεται παρεμβάσεις ώστε να έχει μεγαλύτερη αποδοτικότητα.
Ο ίδιος ανέφερε εξάλλου, ότι τα φωτοβολταϊκα συνδυάζονται και με άλλες νέες τεχνολογίες όπως με το θέμα της αποθήκευσης που έστω δειλά έχει μπει στην τελευταία νομοθετική ρύθμιση, με την ηλεκτροκίνηση που έρχεται και τους αυτοματισμούς (έξυπνα σπίτια, έξυπνες συσκευές κλπ).
Οι επιλογές των επενδυτών
Για το επενδυτικό περιβάλλον ο κ. Ψωμάς είπε ότι σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια υπάρχουν για τους εν δυνάμει επενδυτές τρεις επιλογές σήμερα:
-Αυτοπαραγωγή με ενεργειακό συμψηφισμό (net metering)
-Αυτοπαραγωγή με πώληση έως 20% της παραγόμενης από φ/β ενέργειας προς το δίκτυο (αφορά κυρίως επιχειρήσεις που συνδέονται στη μέση τάση)
-Πώληση όλης της παραγόμενης ενέργειας προς το δίκτυο, που πλέον γίνεται με τελείως διαφορετικούς όρους σε ότι αφορά την αποζημίωση των παραγωγών.
Πριν έναν μήνα είχαν ήδη κατατεθεί στον ΔΕΔΔΗΕ αιτήσεις για πάνω από 300 ΜW συστημάτων μέχρι 500 ΚW. «Ουσιαστικά 500άρια ήταν σχεδόν όλα και τον τελευταίο μήνα αυτό το νούμερο έχει αυξηθεί […] Με σιγουριά μπορούμε να πούμε ότι αρκετές εκατοντάδες MW έχουν κατατεθεί στις κατά τόπους περιοχές του ΔΕΔΔΗΕ, τα περισσότερα από αυτά στη Β. Ελλάδα», τόνισε ο κ. Ψωμάς, επισημαίνοντας και τις μεγάλες καθυστερήσεις που υπάρχουν εξαιτίας του όγκου της δουλειάς.
Το πλαίσιο της κυπριακής αγοράς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στο θέμα των ΑΠΕ και των φ/β περιέγραψε από την πλευρά του ο κ. Καραντώνης Φάνος, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιριών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου. Όπως είπε, η Κύπρος είναι εξαρτώμενη πλήρως από πετρελαικά προϊόντα. Το 91% της καταναλισκώμενης ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από σταθμούς που ανήκουν στην αρχή Ηλεκτρισμού και 9% από ΑΠΕ, έναντι του δεσμευτικού στόχου να φτάσει στο 16% έως το 2020. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η φωτοβολταϊκή τεχνολογία θα πάρει τη μερίδα του λέοντος σε μια χώρα με τόσο ήλιο.
