Το φαγητό είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη, αλλά έχουμε επιλογές όπως τι είδους τρόφιμα θα αγοράσουμε, από πού θα τα πάρουμε και σε τι τιμή. Κάποιες από αυτές τις επιλογές γίνονται από τον ίδιο τον καταναλωτή, ωστόσο πολλές φορές γίνονται από τους παραγωγούς και τα καταστήματα.
Οι επιλογές αυτές και η ποικιλία των προϊόντων έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία τρία χρόνια. Τι συμβαίνει, λοιπόν, όταν η σοκολάτα με αλατισμένη καραμέλα που απολαμβάνετε μια φορά την εβδομάδα εξαφανιστεί από όλα τα ράφια;
Στην αρχή της πανδημίας, παρατηρήθηκαν ελλείψεις σε στοκ προϊόντων (ειδικά στο χαρτί τουαλέτας, το αλεύρι και τα αντισηπτικά) λόγω του κύματος αγορών πανικού. Το κύμα αυτό μπορεί να μην είχε μεγάλη διάρκεια ζωής, αλλά οι ελλείψεις σε στοκ φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν. Δύο χρόνια μετά την αρχής της πανδημία, είναι πιο κοινές από ποτέ.
Πλέον, παρατηρείται περισσότερο ένα άλλο φαινόμενο. Δεν υπάρχουν τόσο πολύ ελλείψεις σε προϊόντα, αλλά υπάρχουν λιγότερες ποικιλίες. Για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε πολλές διαφορετικές μάρκες σοκολάτας γάλακτος, αλλά μόνο μία ή και καμία σοκολάτα με γέμιση μπανάνα.
Πρόκειται για αυτό που στα αγγλικά αποκαλείται SKU (stock-keeping unit) rationalization. Πρόκειται για τη χρυσή τομή ανάμεσα στα προϊόντα που θα ευχαριστήσουν τους καταναλωτές και θα αυξήσουν τις πωλήσεις, ενώ ταυτόχρονα θα περιορίζουν τα λειτουργικά έξοδα και τα προβλήματα με την εφοδιαστική αλυσίδα.
Είναι η πολύπλοκη απόφαση που πρέπει να πάρουν οι πωλητές λιανικού εμπορίου για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, ενώ οι παραγωγοί προσπαθούν να βρουν τρόπο να μειώσουν τις ελλείψεις λόγω της πανδημίας ή του πολέμου.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι επιλογές προϊόντων σε ένα κατάστημα δεν είναι πλέον απεριόριστες και ο αριθμός των μοναδικών προϊόντων μειώνεται.
Σύμφωνα με δεδομένα της 210 Αnalytics, ο αριθμός των ειδών των προϊόντων ψυγείου μειώνεται σταθερά από το 2019. Ωστόσο, ο αριθμός των επιλογών που έχει ένας καταναλωτής μπροστά του διαφέρει ανά κατηγορία προϊόντος – και η πανδημία έχει βάλει το λιθαράκι της εδώ.
Για παράδειγμα, πλέον υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές για παγωμένα τσάγια και ποτά με καφέ, λόγω του γεγονότος ότι ο κόσμος έμενε και δούλευε περισσότερο στο σπίτι και δεν έβγαινε έξω για να πάρει καφέ. Το ίδιο συμβαίνει με τα γλυκά και το τυρί, καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκε η κατανάλωση junk food.
Από την άλλη, δεν φταίει η πανδημία για όλα. Το γιαούρτι γνώρισε μια έκρηξη όταν το περίφημο ελληνικό γιαούρτι εισήλθε στην αμερικανική αγορά γύρω στο 2008. Από τότε, όμως, τα προϊόντα γιαουρτιών έχουν αρχίσει να μειώνονται λόγω των τάσεων στην κοινωνία και την οικονομία. Πλέον, καθώς πολλοί καταναλωτές είναι vegan ή κάνουν διατροφή χωρίς γαλακτοκομικά, έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος προϊόντα χωρίς λακτόζη ή γάλα.
Εν ολίγοις, η λεπτή ισορροπία του τι θέλουν να βλέπουν οι καταναλωτές στα ράφια έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια – και θα συνεχίσει να αλλάζει καθώς οι ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ θέλουν να κρατούν χαρούμενους τους καταναλωτές τους, με μειωμένο για τους ίδιους κόστους.
Το πρόβλημα με τους παραγωγούς
Υπάρχει, όμως, και ένα άλλο πρόβλημα: όσο οι παραγωγοί δέχονται πλήγματα από πανδημία και γεωπολιτικές εξελίξεις, τόσο λιγότερο οι πωλητές λιανικού εμπορίου μπορούν να ελέγξουν ποια προϊόντα θα διαθέτουν – και αυτό είναι κάτι που αναμένεται να εδραιωθεί.
Η πανδημία έχει προκαλέσει διαταραχές που επηρεάζουν τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις παραγωγής. Καθώς οι εργάτες είτε αρρωσταίνουν πιο συχνά είτε χρειάζεται να είναι λιγότεροι λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης, λιγότερα άτομα βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και έτσι είναι πιο ακριβό να παράγεται η ίδια ποσότητα αγαθών.
Οι καταναλωτές μπορούν να θέλουν να δοκιμάζουν νέα προϊόντα, αλλά και αυτό είναι περίπλοκο: χρειάζεται διαφορετικός σχεδιασμός, συχνότερος καθαρισμός κατά τη διάρκεια της παραγωγής, πιο συχνές αλλαγές μηχανών.
Έτσι, λοιπόν, μια στρατηγική των παραγωγών για να αντέξουν την πολύπλοκη αυτή κατάσταση που έχει δημιουργήσει η πανδημία είναι να απλοποιήσουν τη ροή εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι μειώνονται οι ποικιλίες που παράγονται, για παράδειγμα είτε σε γεύσεις είτε σε επιλογές συσκευασίας. Θα έχετε την αγαπημένη σας κέτσαπ, αλλά δεν θα έχετε την έξτρα καυτερή κόκκινη σάλτσα με πιπεριές τσίλι.
Συμπερασματικά, τα άδεια ράφια και οι λιγότερες επιλογές ανάμεσα σε προϊόντα αποτελούν το χαρακτηριστικό της οικονομίας της πανδημίας και φαίνεται πως οι παράγοντες που το προκάλεσαν θα παραμείνουν, ακόμα και όταν η απειλή του κορωνοϊού σταματήσει να είναι τόσο άμεση.
Δυστυχώς, οι προκλήσεις της πανδημίας στους παραγωγούς και τα logistics θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αυτό που είναι δυνατό, όχι μόνο αυτό που είναι επιθυμητό. Η εποχή της αφθονίας και των ατέλειωτων επιλογών στο σούπερ μάρκετ μάλλον έφτασε στο τέλος της.
Πηγή: moneyreview.gr, με πληροφορίες από Business Insider
«Κανονικό» το φετινό Πάσχα: Μειωμένη πίεση από κορωνοϊό - Φόβοι για την ακρίβεια
Θεσσαλονίκη: Γύρος και σουβλάκι «από χρυσό» - Έρχονται νέες αυξήσεις (VIDEO)
