Το αδιέξοδο δεν ήρθη τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα στις συνομιλίες των αρχηγών των κρατών και των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπειτα από τρεις ημέρες συνομιλιών για το σχέδιο ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών, που έχουν υποστεί βαριά χτυπήματα εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, να απευθύνει έκκληση να επιτευχθεί συμβιβασμός έστω την ύστατη στιγμή της Συνόδου Κορυφής που κοντεύει να καταρρίψει ρεκόρ διάρκειας.
Ο Μισέλ, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπενθύμισε στους 27 ηγέτες ότι πάνω από 600.000 άνθρωποι είναι νεκροί εξαιτίας της πανδημίας σε όλο τον κόσμο και ότι επαφίεται σε αυτούς να επιδείξουν ενότητα, να σταθούν πλάι-πλάι μπροστά σε αυτή την κρίση χωρίς προηγούμενο. «Η ελπίδα μου είναι ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία και ότι ο τίτλος (...) αύριο θα είναι πως η ΕΕ ολοκλήρωσε επιτυχώς αυτήν την Mission impossible», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια του τρίτου συνεχόμενου δείπνου των ηγετών στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι η ολόψυχη ελπίδα μου (...) έπειτα από τρεις ημέρες ασταμάτητης δουλειάς».
Έπειτα από μία νύχτα διαβουλεύσεων, περίπου στις 05:30 το πρωί ξεκίνησε η ολομέλεια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μισή ώρα αργότερα, ενημέρωσε μέσω twitter ότι ολοκληρώθηκε η Ολομέλεια και οι αρχηγοί των κρατών-μελών θα συναντηθούν και πάλι στις 17:00 ώρα Ελλάδος.
Οι ηγέτες της ΕΕ διαφωνούν όσον αφορά τον καταμερισμό των κεφαλαίων του ταμείου ανάκαμψης, το οποίο έχει σκοπό να βγάλει την Ευρώπη από τη βαθύτερη ύφεση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το ποιοι θα είναι οι όροι για τις χώρες που θα ωφεληθούν. Διπλωματικές πηγές λένε ότι δεν αποκλείεται η Σύνοδος Κορυφής να τερματιστεί χωρίς συμφωνία και να δοθεί νέο ραντεβού τον επόμενο μήνα, ωστόσο καθώς συνέχιζαν τις διαπραγματεύσεις ως τα ξημερώματα, φαινόταν ακόμη πιθανή η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.
Στο τραπέζι βρίσκονται το πακέτο 1,8 τρισ. ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα 750 δισ. ευρώ που προτείνεται να διαθέτει το ταμείο ανάκαμψης θα συγκεντρωθούν, εξ ονόματος όλων των χωρών μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αγορές κεφαλαίων. Θα πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς τη στενότερη ολοκλήρωση. Κατόπιν, το ποσό αναμένεται να διατεθεί κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ιταλία, Ισπανία...) που υπέστησαν τα βαρύτερα χτυπήματα από την πανδημία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ θα προτιμούσε οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε ένα «φιλόδοξο» πακέτο βοήθειας, παρά να κλείσουν μια συμφωνία με βιάση και με οποιοδήποτε κόστος. «Το ιδανικό θα ήταν η συμφωνία των ηγετών να είναι φιλόδοξη σε όρους μεγέθους και σύνθεσης του πακέτου (...) έστω κι αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος», εξήγησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς. Το σχόλιο αυτό της Λαγκάρντ αφήνει να εννοηθεί ότι αντιμετωπίζει χαλαρά την πιθανότητα αρνητικής αντίδρασης των χρηματαγορών σε περίπτωση αποτυχίας της συνόδου, αφού η ΕΚΤ διαθέτει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για να προσθέσει κρατικά χρέη στο χαρτοφυλάκιό της από τη δευτερογενή αγορά.
Μια ομάδα «φειδωλών» χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το ποσό που θα διατεθεί υπό μορφή δωρεών ή επιχορηγήσεων να είναι μικρότερο και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου του ταμείου να διατεθεί υπό τη μορφή δανείων. Οι τεταμένες συνομιλίες, που κοντεύουν να φθάσουν σε διάρκεια τη Σύνοδο Κορυφής στη Νίκαια (Γαλλία) πριν από 20 χρόνια, υπογραμμίζουν το χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου στην Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε κατηγόρησε την Ολλανδία και τους συμμάχους της - Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία - για «εκβιασμό». Η θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε αντανακλά πολιτικές πραγματικότητες στην πατρίδα του, όπου οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη δυσαρέσκεια το γεγονός πως η χώρα αυτή, αναλογικά, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καθαρούς χρηματοδότες του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ο Ρούτε και το συντηρητικό κόμμα του, το VVD, έχουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των ευρωσκεπτικιστικών ακροδεξιών κομμάτων στις εκλογές του Μαρτίου.
Η απόπειρα εξεύρεσης συμβιβασμού απέτυχε χθες. Η εισήγηση να διατεθούν 400 δισ. ευρώ ως δωρεές, ενισχύσεις και επιχορηγήσεις (από 500 δισ. που προέβλεπε η αρχική πρόταση) απορρίφθηκε από το μπλοκ του Βορρά, που θέλει το ποσό να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια. Υπάρχουν επίσης διαφωνίες για την πρόταση να υπάρχει ρήτρα με βάση την οποία θα παγώνει η βοήθεια σε χώρες που κρίνεται ότι καταπατούν τις δημοκρατικές αρχές. Η Ουγγαρία, με τη στήριξη της Πολωνίας, απειλεί να ασκήσει βέτο εάν συμπεριληφθεί τέτοια ρήτρα.
Για αρκετούς αναλυτές, αυτή η σύνοδος αποτελεί κρίσιμη στιγμή τα σχεδόν 70 χρόνια του σχεδίου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εάν οι ηγέτες δεν μπορέσουν καταλήξουν σε συμφωνία, πιθανόν θα προκαλέσουν αναταραχή στις κεφαλαιαγορές και θα δώσουν τροφή στη σεναριολογία και στις αμφιβολίες για το μέλλον της ΕΕ.
Ικανοποίηση εκφράζει ο Κουρτς
Ο συντηρητικός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς εξέφρασε ικανοποίηση σήμερα για την πορεία των δύσκολων, μαραθώνιων διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κρίνοντας ότι σημειώνεται πρόοδος. «Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μόλις έφθασαν στο τέλος τους και μπορούμε να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι για το σημερινό αποτέλεσμα. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα», ανέφερε ο Κουρτς σε ανάρτησή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter.
Για πρόοδο μιλά ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας
Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, ο συντηρητικός Μαρκ Ρούτε, έκρινε σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους ότι σημειώνεται πρόοδος μετά τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας η οποία υπέστη βαρύ πλήγμα από την πανδημία του κορωνοϊού και τον αντίκτυπό της, αλλά προειδοποίησε πως δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη η επίτευξη συμφωνίας. «Υπήρξαν στιγμές που τα πράγματα δεν έμοιαζαν καλά χθες βράδυ, αλλά η αίσθησή μου είναι ότι συνολικά κάνουμε πρόοδο», είπε ο Ρούτε.
Δήλωσε ακόμη πως είναι ευτυχής με τις τρέχουσες προτάσεις πάνω στο τραπέζι για το ταμείο ανάκαμψης και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Ρούτε, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ετοιμάζει τη νέα συμβιβαστική πρόταση.
