Μετά από δεκαέξι χρόνια βίας, άγχους και απομόνωσης, η Νίκη μια γυναίκα από την Αλεξανδρούπολη, κατάφερε σήμερα να μοιραστεί τα οδυνηρά βιώματά της, δημόσια.
«Θέλω να πω σε όλες τις γυναίκες: Δεν ειναι ντροπή να είσαι θύμα ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βιας. Τα στερεότυπα της κοινωνίας δεν ευσταθούν στις δικαστικές αίθουσες ή στα αστυνομικά τμήματα. Να μην φοβούνται να μιλήσουν» είπε σε διαδικτυακή συζήτηση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών. «Σήμερα σας μιλώ από το δικό μου σπιτικό το οποίο είναι ασφαλές. Το διαχειρίζομαι μόνη μου. Ζω χωρίς βία πλέον και μεγαλώνω τα παιδιά μου» περιγράφει με τρεμάμενη φωνή αλλά και θάρρος και υπερηφάνεια.
Πολλές γυναίκες, ειδικά το διάστημα των περιορισμών λόγω της πανδημίας, ήρθαν αντιμέτωπες με το ίδιο πρόβλημα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ήταν και είναι σε επιφυλακή και μάλιστα έχουν σκιαγραφήσει το προφίλ του θύματος και του δράστη. Τα θύματα είναι συνήθως γυναίκες 38 εως 39 ετών, παντρεμένες και κατά μέσο όρο με δύο παιδιά. Οι τέσσερις στις δέκα κατέχουν πτυχίο, μεταπτυχιακό και διδακτορικό. Είναι επίσης κάτοικοι των αστικών κέντρων. Οι οχτώ στους δέκα δράστες είναι άνδρες με ηλικία 45 ετών, μεσοσταθμικά. Οι τέσσερις στους δέκα είναι πτυχιούχοι, εργάζονται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης και δεν έχουν καταγεγραμμένο ιστορικό βίας.
Τα στοιχεία αυτά είναι αποτέλεσμα έρευνας η οποία διεξήχθη διαδικτυακά στην Ελλάδα από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο, με αφορμή την αύξηση των καταγγελιών εν μέσω της πρώτης καραντίνας. Την εντολή για την έρευνα έδωσε το υπουργείο Προτασίας του Πολίτη και το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας.
Σε ένα δείγμα 750 ατόμων που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, το 36% είχε υποστεί βία το προηγούμενο διάστημα. Δηλαδή περισσότερες από τρεις στις δέκα γυναίκες, μεσαίων και ανώτερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων. «Το προφίλ των θυμάτων σε ότι αφορά τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά δεν αποκλίνει στατιστικά και σημαντικά από την εικόνα του γενικού δείγματος» ανέφερε στη διάρκεια της διαδικτυακής παρουσίασης των στοιχείων η καθηγήτρια εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Βασιλική Αρτινοπούλου.
Η Εύη Λεζγή, ψυχολόγος και στέλεχος γραμμής SOS 15900 καλείται καθημερινά να διαχειριστεί τέτοιου είδους περιστατικά. «Μόνο κατά το διάστημα του πρώτου lockdown, είχαμε 3000 κλήσεις και 500 email (...) Παιδιά και έφηβοι καλούσαν όσο διαδραματιζόταν ένα βίαιο περιστατικό στο σπίτι και η μητέρα δεν είχε τη δυνατότητα να καλέσει» αναφέρει.
«Η βία κατά των γυναικών δεν αποτελεί εποχική ίωση» υπογραμμίζει ο Δημήτρης Στεφανίδης, κοινωνιολόγος και στέλεχος του Συμβουλευτικού Κέντρου Αλεξανδρούπολης. «Την άνοδο αυτής της βίας την επιβεβαιώνουμε κι εμείς καθημερινά μεσα από τα πολλά περιστατικά που καλούμαστε να διαχειριστούμε στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Τα έμφυλα στερεότυπα είναι πιο ανθεκτικά εδώ και είναι πιο δύσκολο να τα αποδομήσεις», προσθέτει.
Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνει και η μαρτύρια της Νίκης, η οποία όπως είπε, δεν αντιμετώπιζε μόνο τη βίαιη συμπεριφορά του θύτη αλλά και της οικογένειάς του που την έψεγε για...λανθασμένη συμπεριφορά. «Ο θύτης είχε μπολιάσει βαθιά μέσα μου, ότι είχα την αποκλειστική ευθύνη και προκαλώ εγώ την βίαιη συμπεριφορά. Με είχε κάνει να πιστεψω ότι όσα βήματα και αν κάνω μακριά του, πάντα όπου και αν πάω θα προκαλώ τη βίαιη συμπεριφορά των αθρώπων απέναντί μου. Φοβόμουν τους ανθρώπους και φοβόμουν να φύγω και να μείνω μόνη» είπε χαρακτηριστικά.
Ενδεικτική του ακραίου φόβου που βιώνουν αυτές οι γυναίκες είναι η αναφορά της Ειρήνης Σιώζου, η οποία είναι νομικό στέλεχος του Συμβουλευτικού Κέντρου Αθήνας: «Οι γυναίκες είχαν απορίες ακόμα για το αν μπορούν να βγουν από το κέντρο και να πάνε να υποβάλουν μήνυση ή να ζητήσουν προστασία. Το μεγάλο τους άγχος είναι η ασφάλειά τους την επόμενη μέρα και αν θα μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωη τους φυσιολογικά - και κυρίως να μην χάσουν την επιμέλεια των παιδιών τους» λέει η κ. Σιώζου.
Τη διαδικτυακή συζήτηση παρακολούθησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στην ιστορία της Νίκης, αναγνωρίζοντας πως η διαδρομή δεν είναι εύκολη για να φτάσει μια κακοποιημένη γυναίκα στο σημείο που βρίσκεται σήμερα εκείνη.
Μητσοτάκης: «όποιος γνωρίζει και σιωπά είναι συνένοχος να το πούμε ανοιχτά και καθαρά»
Το μήνυμα ότι πλέον υπάρχει βοήθεια, ένα συντονισμένο επαγγελματικό και εθελοντικό δίκτυο, που αποδεικνύει πως καμία γυναίκα δεν είναι καταδικασμένη να υφίσταται βία στο ενδοοικογενειακό της περιβάλλον εξέπεμψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην παρέμβαση του στο πλαίσιο της διαδικτυακής συζήτησης, που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων υπό τη Νατάσα Συρεγγέλα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. «Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα από την εποχή, που ιδρύθηκε η γραμμή υποστήριξης 15900, ώστε να φωτίσουμε το συγκεκριμένο φαινόμενο και να μιλήσουμε για έμφυλα στερεότυπα, που μέχρι πρότινος δεν τολμούσαμε να αναδείξουμε» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. Παρομοίασε, δε, την απόφαση μίας γυναίκας να μιλήσει ανοιχτά για την βία, που υφίσταται από το σύντροφο της με ένα μακρύ ταξίδι, που εκκινεί, όπως είπε, με το τηλεφώνημα στην γραμμή 15900. «Υπάρχει πλέον μεγαλύτερη αναγνώριση της δυνατότητας, που έχει μία γυναίκα, που πέφτει θύμα βίας να αντιδράσει, η πανδημία του κορονοϊού και εν προκειμένω ο εγκλεισμός στο σπίτι μας έδωσε την ευκαιρία να αναδειχθεί περισσότερο το συγκεκριμένο πρόβλημα» εκτίμησε ο κ. Μητσοτάκης, που δήλωσε ότι του προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη γυναίκες, που δεν γνωρίζουν για την διαδικασία μέσω της οποίας θα ξεφύγουν από αυτόν τον εφιάλτη. «Να μην αποποιούμαστε την ευθύνη να βαρέσουμε το καμπανάκι, όποιος γνωρίζει και σιωπά είναι συνένοχος να το πούμε ανοιχτά και καθαρά» επεσήμανε ο πρωθυπουργός χαρακτηρίζοντας πολύ σημαντικό το ρόλο των τρίτων προσώπων και όλων όσοι από την οικογένεια, τους φίλους και την γειτονιά γνωρίζουν αλλά δεν μιλούν.
Απαντώντας, εξάλλου, στην αγωνία της Νίκης, μιας γυναίκας, που έπεσε επί σειρά ετών θύμα ενδοοικογενειακής βίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαβεβαίωσε πως δεν θα κλείσει κάνενα κέντρο υποστήριξης γυναικών, που έχουν υποστεί βία, αντιθέτως, όπως δήλωσε, θα δημιουργηθούν και νέα, όπου αυτά είναι απαραίτητα, ενώ μετέφερε το ζωηρό ενδιαφέρον του ιδίου αλλά και της συζύγου του Μαρέβας για τις προσπάθειες εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Μολονότι αναγνώρισε πως ως χώρα έχουμε ακόμη πολλά βήματα να κάνουμε, ο πρωθυπουργός επέμεινε πως το νομικό οπλοστάσιο της χώρας είναι επαρκές, ωστόσο, διευκρίνισε πως μένει να διαπιστωθεί κατά πόσον οι νόμοι εφαρμόζονται με την ταχύτητα, αλλά και στο πνεύμα, που επέλεξε να τους θεσπίσει ο νομοθέτης. «Αναζητούμε τα πραγματικά δεδομένα, βλέπουμε ποιες πολιτικές αποδίδουν, μαζεύουμε όλα τα στοιχεία, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την πρώτη ετήσια έκθεση για την βία κατά την γυναικών, καθώς μας δίνει ερεθίσματα και χρήσιμα εργαλεία για το πως μπορούμε να κάνουμε την δουλειά μας αποτελεσματικότερη» τόνισε σχετικώς ο κ. Μητσοτάκης. Εν κατακλείδι, ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να δώσει συγχαρητήρια σε όλους τους εμπλεκομένους, τονίζοντας ότι κανείς δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα. «Συνεργάζεστε πάνω από όλα γιατί μοιράζεστε το ίδιο πάθος για την βελτίωση της ζωής των συνανθρώπων μας, που υποφέρουν και ζουν στο σκοτεινό κόσμο της βίας, της σιωπής, της ενοχής, του φόβου και της παράλυσης. Ας είναι η σημερινή ημέρα, που μας επιτρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό, αλλά και να καταρτίσουμε τις πολιτικές του μέλλοντος ακόμη μία αφορμή για μία νέα καμπάνια ευαισθητοποίησης» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
