Ένταση δημιουργήθηκε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος μετά την επιστολή του σκηνοθέτη και καθηγητή της Δραματικής Σχολής ΚΘΒΕ Γιάννη Μαργαρίτη προς τον υπουργό Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά, στην οποία καταγγέλλει τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΚΘΒΕ Γιάννη Αναστασάκη για νεποτισμό στη δεύτερη κρατική σκηνή της χώρας. Αφορμή στάθηκε η απομάκρυνση του κ. Μαργαρίτη από τη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ προκειμένου, όπως ισχυρίζεται, να πάρει τη θέση του η αν. διευθύντρια του ΚΘΒΕ Μαρία Τσιμά.
Στην επιστολή ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει ότι ενημερώθηκε πως η σύμβασή του ως βασικού καθηγητή υποκριτικής, δεν θα ανανεωθεί, στις 5/9/2016, και έπειτα από δικό του τηλεφώνημα στο διευθυντή σπουδών της Δραματικής σχολής του ΚΘΒΕ κ. Γιάννη Ρήγα.
Συμπληρώνει πως χάνει την αμοιβή των 50 ωρών το μήνα και αναφέρει πως επί των ημερών του «η σχολή για πρώτη φορά το 2014, έλαβε μέρος στα «Δημήτρια» με το έργο του Μπ. Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν» σε δική μου διδασκαλία και σκηνοθεσία».
Σχολιάζει πως ο κ. Αναστασάκης αποφάσισε ανανέωση της σχολής, απομακρύνοντας μόνο τον ίδιο, και δίνοντας τη θέση στην αναπληρώτρια διευθύντρια του θεάτρου, ηθοποιό κυρία Μαρία Τσιμά η οποία εκτός των άλλων θα πρωταγωνιστήσει και σε παράσταση της επόμενης θεατρικής περιόδου. Αναφέρει: «Η απομάκρυνσή μου είναι αντιδεοντολογική και αντισυναδελφική γιατί δεν είναι δυνατόν να μου ανακοινώνεται μετά από δικό μου τηλεφώνημα η απομάκρυνσή μου 25 ημέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων. Είναι ανάλγητη αφού ήταν γνωστό τουλάχιστον στο διευθυντή σπουδών το σοβαρότατο πρόβλημα υγείας που αντιμετώπισε η ηθοποιός σύζυγός μου που την υποχρεώνει να μείνει εκτός εργασίας μέχρι και τον Ιανουάριο, και φυσικά αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση νεποτισμού. Φαίνεται πως οι κύριοι Γιάννης Αναστασάκης και Γιάννης Ρήγας όσο και η κυρία Μαρία Τσιμά δεν έχουν αντιληφθεί ότι οι θέσεις τους είναι δημοσίου συμφέροντος και δεν μπορούν να λειτουργούν με τις αρχές της παρεοκρατίας και της αλληλοεξυπηρέτησης που πιθανώς έχουν συνηθίσει από το παρελθόν, τότε που ο κύριος Αναστασάκης ήταν ηθοποιός και βοηθός του κυρίου Ρήγα και η κυρία Τσιμά ήταν ηθοποιός στην ομάδα του κυρίου Αναστασάκη».
Τι απάντησε ο κ. Ρήγας
Επιστολή απέστειλε στον Υπουργό Πολιτισμού κ. Μπαλτά ο Διευθυντής Σπουδών Δραματικής Σχολής ΚΘΒΕ, κ. Γιάννης Ρήγας, ως απάντηση στις καταγγελίες που απηύθυνε δημόσια ο κ. Μαργαρίτης. Σε αυτήν τονίζει μεταξύ άλλων: «Έτσι κι αλλιώς θα τον ειδοποιούσα για να τον ενημερώσω, και μάλιστα μέσα στο χρόνο που ορίζει η τρέχουσα πρακτική όταν πρόκειται για διακοπή συνεργασίας. Κατά τη διάρκεια του τηλεφωνήματος μου αντέτεινε ότι κακώς ειδοποιείται τόσο αργά και ότι έπρεπε να ειδοποιηθεί από το τέλος Ιουνίου ή έστω αρχές Ιουλίου. Του εξήγησα ότι λυπάμαι και ότι τα μαθήματα δεν θα αρχίσουν πριν τις 10 Οκτωβρίου, άρα καλώς ειδοποιείται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή».
Ο κ. Ρήγας συμπληρώνει πως αντιλαμβάνεται και σέβεται το πρόβλημα υγείας της συζύγου του κ. Μαργαρίτη και διευκρινίζει πως: «Η εργασία του κάθε καθηγητή κρίνεται όχι με όρους προσωπικής φιλίας, σχέσης και οικογενειακών προβλημάτων αλλά αποδοτικότητας και ανταποδοτικότητας σε σχέση με την εξέλιξη των σπουδαστών».
Σχολιάζει πως ο ίδιος δεν έχει ευεργετηθεί εξαιτίας της γνωριμίας του με τον κ. Αναστασάκη και προσθέτει πως «Τα “κατορθώματα” της Σχολής δεν είναι αποτέλεσμα των μαθημάτων του κ. Μαργαρίτη αλλά του συνόλου των καθηγητών της Σχολής». Τέλος κατηγορεί τον κ. Μαργαρίτη για φυσική απουσία από τις διπλωματικές εξετάσεις και για ελλιπή ενημέρωση σχετικά με τις δράσεις και την ιστορία της.
Όσο για την πρόταση που έγινε στον κ. Μαργαρίτη να διδάξει σε κάποια σεμινάρια του ΚΘΒΕ, την οποία και απέρριψε ο σκηνοθέτης και καθηγητής, ο κ. Ρήγας σημειώνει πως πολλοί «Έλληνες και ξένοι θεωρούν τιμή και υποχρέωσή τους να κάνουν σεμινάρια απανταχού της γης και να μιλήσουν για την εργασία τους στους νεότερους» και ότι «έτσι παραμένει στη μεγάλη οικογένεια του Κρατικού ως ενεργό μέλος».
Ακολουθει η Επιστολή Γιάννη Μαργαρίτη προς τον υπουργό Πολιτισμού.
Κύριε Υπουργέ,
Στις 5 Σεπτεμβρίου, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων, μετά από δικό μου τηλεφώνημα στον διευθυντή σπουδών της Δραματικής σχολής του Κρατικού θεάτρου Βόρειας Ελλάδας κύριο Γιάννη Ρήγα, έμαθα ότι η σύμβασή μου, βασικού καθηγητή υποκριτικής, δεν θα ανανεωθεί. Έμαθα δηλαδή ότι μετά από διάστημα μικρότερο του ενός μήνα, θα έμενα χωρίς την αμοιβή των 50 ωρών τον μήνα, αφού σαν βασικός καθηγητής δίδασκα και στα τρία έτη της σχολής.
Διδάσκω 29 χρόνια στην Σχολή Βεάκη, 8 χρόνια στην σχολή του Εθνικού Θεάτρου και τα τελευταία 3 χρόνια και στην σχολή του Κρατικού Θεάτρου στην Θεσσαλονίκη.
Αυτό σημαίνει ότι 3 ημέρες κάθε εβδομάδας βρισκόμουν στην Θεσσαλονίκη, ταξιδεύοντας πάντα με τραίνο και πάντα βρίσκοντας μέσω διαδικτύου τα φθηνά εισιτήρια των 9 ευρώ, έτσι ώστε να μην επιβαρύνω το Κρατικό θέατρο. Όσο ήμουν καθηγητής, η σχολή για πρώτη φορά το 2014, έλαβε μέρος στα «Δημήτρια» με το έργο του Μπ. Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν» σε δική μου διδασκαλία και σκηνοθεσία. Διεκδίκησε μάλιστα το βραβείο κοινού για την καλύτερη παράσταση του Φεστιβάλ. Επίσης με δική μου πρωτοβουλία και επειδή ήμουν καθηγητής και στην σχολή του Εθνικού, οργάνωσα ανταλλαγές ανάμεσα στους φοιτητές του τρίτου έτους των δύο σχολών Εθνικού και Κρατικού. Οι φοιτητές των δύο θεάτρων συνεργάζονταν, έκαναν από κοινού κάποια μαθήματα και έδειχναν την δουλειά τους οι μεν, στους δε.
Ο διευθυντής του Κρατικού θεάτρου κύριος Γιάννης Αναστασάκης, αποφάσισε την ανανέωση της σχολής. Στο όνομα της ανανέωσης, από το σύνολο των βασικών καθηγητών, πιθανόν και γενικότερα από το σύνολο των καθηγητών, απομακρύνομαι μόνο εγώ και την θέση μου παίρνει η αναπληρώτρια διευθύντρια του θεάτρου, ηθοποιός κυρία Μαρία Τσιμά η οποία εκτός των άλλων θα πρωταγωνιστήσει και σε παράσταση της επόμενης θεατρικής περιόδου.
Η απομάκρυνσή μου είναι αντιδεοντολογική και αντισυναδελφική γιατί δεν είναι δυνατόν να μου ανακοινώνεται μετά από δικό μου τηλεφώνημα η απομάκρυνσή μου 25 ημέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων, είναι ανάλγητη αφού ήταν γνωστό τουλάχιστον στον διευθυντή σπουδών το σοβαρότατο πρόβλημα υγείας που αντιμετώπισε η ηθοποιός σύζυγός μου που την υποχρεώνει να μείνει εκτός εργασίας μέχρι και τον Ιανουάριο, και φυσικά αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση νεποτισμού.
Φαίνεται πως οι κύριοι Γιάννης Αναστασάκης και Γιάννης Ρήγας όσο και η κυρία Μαρία Τσιμά δεν έχουν αντιληφθεί ότι οι θέσεις τους είναι δημοσίου συμφέροντος και δεν μπορούν να λειτουργούν με τις αρχές της παρεοκρατίας και της αλληλοεξυπηρέτησης που πιθανώς έχουν συνηθίσει από το παρελθόν, τότε που ο κύριος Αναστασάκης ήταν ηθοποιός και βοηθός του κυρίου Ρήγα και η κυρία Τσιμά ήταν ηθοποιός στην ομάδα του κυρίου Αναστασάκη.
Η έννοια της παρέας στις μικρές ομάδες μπορεί να είναι απαραίτητη, ίσως και δημιουργική. Δεν μπορεί όμως να υπάρχει σε ένα από τα δύο μεγαλύτερα θέατρα δημοσίου συμφέροντος της χώρας, ιδιαίτερα στην Δραματική Σχολή που τα παραδείγματα ήθους και αξιοκρατικής λειτουργίας είναι περισσότερο από απαραίτητα.
Το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας έχει παρελθόν και ιστορία, έχει παρόν και μέλλον. Το μέλλον του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους φοιτητές που φοιτούν στην Σχολή του. Φέτος το μάθημα που παίρνουν είναι αυτό του νεποτισμού.
Γιάννης Μαργαρίτης
Υ.Γ Πριν από λίγες ώρες δέχτηκα τηλεφώνημα από τον διευθυντή σπουδών ο οποίος μου μετέφερε πρόταση του καλλιτεχνικού διευθυντή να διδάξω σε κάποια σεμινάρια. Θεώρησα την πρόταση άκρως προσβλητική και την απέρριψα.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ -ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΔΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΘΒΕ, ΓΙΑΝΝΗ ΡΗΓΑ
Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής που απέστειλε στον Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά ο Διευθυντής Σπουδών Δραματικής Σχολής ΚΘΒΕ, κ. Γιάννης Ρήγας, ως απάντηση στις καταγγελίες που απηύθυνε δημόσια ο κ. Γιάννης Μαργαρίτης.
Σε απάντηση της επιστολής του κ. Μαργαρίτη έχω να σημειώσω τα παρακάτω:
1. Με τον κ. Μαργαρίτη μίλησα, πράγματι, στις 5 Σεπτεμβρίου 2016 και του ανήγγειλα ότι δεν θα συνεχιστεί η συνεργασία μας για το επόμενο εκπαιδευτικό έτος. Το γεγονός ότι εκείνος με κάλεσε και όχι εγώ είναι απλή σύμπτωση, αφού έτσι κι αλλιώς θα τον ειδοποιούσα για να τον ενημερώσω, και μάλιστα μέσα στο χρόνο που ορίζει η τρέχουσα πρακτική όταν πρόκειται για διακοπή συνεργασίας. Κατά τη διάρκεια του τηλεφωνήματος μου αντέτεινε ότι κακώς ειδοποιείται τόσο αργά και ότι έπρεπε να ειδοποιηθεί από το τέλος Ιουνίου ή έστω αρχές Ιουλίου. Του εξήγησα ότι λυπάμαι και ότι τα μαθήματα δεν θα αρχίσουν πριν τις 10 Οκτωβρίου, άρα καλώς ειδοποιείται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Για την ιστορία αναφέρω ότι η Δραματική Σχολή του Κ.Θ.Β.Ε. τελείωσε τις διπλωματικές της εξετάσεις στις 3 Ιουλίου και ολοκλήρωσε τις εργασίες της στο Φεστιβάλ Φιλίππων στις 10 Αυγούστου.
2. Διευκρινίζω ότι ο κ. Μαργαρίτης δεν ήταν ο μόνος που ταξίδευε με τραίνο και φθηνό εισιτήριο. Είναι πάγια τακτική η μετακίνηση των καθηγητών με φθηνά εισιτήρια, είτε σιδηροδρομικά είτε αεροπορικά, τα οποία αεροπορικά πολύ συχνά είναι φθηνότερα.
3. Γιατί χαρακτηρίζει τη διακοπή της συνεργασίας αντιδεοντολογική και αντισυναδελφική; Αντιλαμβάνομαι το πρόβλημα υγείας και το σέβομαι. Αλλά το καθηγητικό προσωπικό της Σχολής μας αποτελείται από τους καθηγητές που κάθε φορά η Διεύθυνση της Σχολής κρίνει – και η Διεύθυνση του Κρατικού εγκρίνει - ότι είναι απαραίτητοι για τη σωστή λειτουργία των μαθημάτων και φυσικά τις ανάγκες των σπουδαστών. Και όπως λέει και ο κ. Μαργαρίτης οφείλω να προασπίσω το δημόσιο συμφέρον, δηλαδή το συμφέρον των σπουδαστών της Σχολής. Η εργασία του κάθε καθηγητή κρίνεται όχι με όρους προσωπικής φιλίας, σχέσης και οικογενειακών προβλημάτων αλλά αποδοτικότητας και ανταποδοτικότητας σε σχέση με την εξέλιξη των σπουδαστών. Και καλώς, ή κακώς κατά τον κ. Μαργαρίτη, η ευθύνη της κρίσης βαραίνει εμένα.
4. Χαίρομαι που ο κ. Αναστασάκης είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Κρατικού γιατί θεωρώ πως έχει και την αποφασιστικότητα και το κουράγιο να ανταπεξέλθει των καθηκόντων του. Ως εκεί όμως. Δεν αντιλήφθηκα να ευεργετούμαι εξαιτίας της γνωριμίας μας. Αντίθετα, την επόμενη χειμερινή περίοδο για πρώτη φορά δεν θα σκηνοθετήσω καμιά παραγωγή του Κρατικού, όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια. Και δεν παραπονούμαι, ούτε οργίζομαι, ούτε αντιδρώ καθ’ οιονδήποτε τρόπο γιατί είναι αναφαίρετο δικαίωμα και υποχρέωσή του να καταρτίζει το ρεπερτόριο του Θεάτρου και να επιλέγει τους συνεργάτες του. Πάντως υπενθυμίζω ότι η τελευταία συνεργασία μας ήταν το καλοκαίρι του 2000. Αν η αλληλοεξυπηρέτηση, όπως πιστεύει ο κ. Μαργαρίτης, ανταποδίδεται 16 χρόνια αργότερα, τότε τα συμπεράσματά του αγγίζουν τα όρια της φαιδρότητας. Θα του πρότεινα, αντί της φθηνής συναισθηματικής λάσπης να εξετάσει και την περίπτωση της εκτίμησης του αποδιδόμενου έργου σε ότι αφορά στη Δραματική Σχολή.
5. Η Σχολή του Κρατικού είναι σπουδαία. Και δεν είναι μόνο τώρα. Και Σχολή νοείται ο λόγος των διδασκόντων προς τους διδασκόμενους και η κυρίαρχη άποψη της Διεύθυνσης της Σχολής και της Διεύθυνσης του Κρατικού. Τα “κατορθώματα” της Σχολής δεν είναι αποτέλεσμα των μαθημάτων του κ. Μαργαρίτη αλλά του συνόλου των καθηγητών της Σχολής.
6. Δεν θέλω να σχολιάσω τη διεκδίκηση του Πρώτου Βραβείου Κοινού για την υπέροχη παράσταση του κ. Μαργαρίτη “Ο καλός άνθρωπος του Σε - Τσουάν” με τους τότε τελειόφοιτους της Σχολής μας. Θα έπρεπε να γνωρίζει ότι όλες οι παραστάσεις διεκδικούν την πρώτη θέση. Ξεχνά όμως να αναφέρει την στήριξη που παρείχε η Σχολή και το Κ.Θ.Β.Ε. με τα αρμόδια τμήματά του. (Τεχνικό τομέα, Δημόσιες σχέσεις κλπ.)
7. Η συνεργασία με τη Σχολή του Εθνικού ήταν πραγματικά πρωτοβουλία του κ. Μαργαρίτη. Αλλά και στο παρελθόν έχει συμβεί. Τότε δεν είχαμε μάθει ακόμα, ή δεν υπήρχαν, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο για να το μάθουν περισσότεροι.
Διευκρινίζω ότι η ανταλλαγή ανάμεσα στις δυο Σχολές συνίστατο σε ένα τετραήμερο ταξίδι των σπουδαστών μας στην Αθήνα και η παρακολούθηση, βασικά, του αντίστοιχου μαθήματος του κ. Μαργαρίτη στη Σχολή του Εθνικού.
8. Ο κ. Μαργαρίτης ξεχνά ότι η Δραματική Σχολή του Κρατικού έχει καθιερώσει εδώ και καιρό ένα σύγχρονο σύστημα διπλωματικών εξετάσεων. Ο κάθε σπουδαστής οφείλει να συμμετάσχει σε τέσσερεις έως έξι παραστάσεις-εξετάσεις συνόλου: 2 ή 3 υποκριτική, 1 χορό, 1 κίνηση, 1 λυρικού θεάτρου και επιπλέον να επιλέξει, να σκηνοθετήσει, να ερμηνεύσει, και να κάνει την παραγωγή μιας εξ ολοκλήρου δικής του παράστασης με την αρωγή της Σχολής και του Κρατικού Θεάτρου.
Σε πόσες από αυτές τις εξετάσεις ο κ. Μαργαρίτης ήταν παρών; Γνωρίζει ότι τα τελευταία 7 χρόνια από τη Σχολή αποφοίτησαν 84 σπουδαστές και ότι οι 67 βρίσκονται εν ενεργεία σε επαγγελματικούς θιάσους; δηλ. αμείβονται για την εργασία τους; Και μάλιστα σε μια πόλη χωρίς τηλεοπτικές παραγωγές ή έστω ραδιοφωνικές; Πιστεύει ότι όλο αυτό το έργο οφείλεται στην δική του εργασία;
Γνωρίζει ότι στο Φεστιβάλ των Δημητρίων η Σχολή δεν έχει πάρει μέρος μόνο μια φορά;
Γνωρίζει ότι η Σχολή συστηματικά συμμετέχει στο Φεστιβάλ Φιλίππων με 1 ή 2 ή και 3 παραγωγές της; Γνωρίζει ότι η Σχολή συμμετείχε στο φετινό φεστιβάλ με παραγωγή – παραγγελία;
Γνωρίζει ότι παρουσίασε παράσταση οπερέτας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και λόγω της μεγάλης προσέλευσης κοινού αναγκάστηκε να επαναλάβει την παράσταση;
Γνωρίζει ότι η Σχολή συμμετέχει συστηματικά σε εκδηλώσεις που αφορούν σε κοινωνικές δράσεις, όπως αυτή κατά του AIDS, υπέρ της Διεθνούς Διαφάνειας ή σε συνέδρια κλπ;
Σε πόσες από αυτές τις εκδηλώσεις ήταν παρών; Ποιά προετοίμασε; Πότε ήταν παρών σε διπλωματική παράσταση συνόλου ή διπλωματική εργασία – παράσταση εκτός από τη δική του βέβαια…
Δεν θέλω να επεκταθώ γιατί θα αναγκαστώ να μιλήσω για πράγματα που δεν αρμόζουν σε καλλιτέχνες της αξίας και της ευαισθησίας του κ. Μαργαρίτη. Αλλά αν μετρούν τα χρόνια προϋπηρεσίας θα του υπενθυμίσω ότι αν εκείνος διδάσκει 29 χρόνια ο υποφαινόμενος διδάσκει 40 και δεν είναι μέτρο σύγκρισης η ποσότητα αλλά η ποιότητα.
Το περιεχόμενο της επιστολής του προσβάλλει εμένα αλλά και τους υπόλοιπους συνεργάτες της Σχολής και κατ’ επέκταση το έργο μας, στο οποίο μέχρι πρόσφατα συμμετείχε ο κ. Μαργαρίτης χωρίς αντίρρηση και χωρίς κριτική απέναντι σε συναδέλφους μας που επέλεξα να διδάσκουν τους σπουδαστές.
Με ποιά κριτήρια ο κ. Μαργαρίτης θεωρεί ότι είναι καλύτερος από την κ. Τσιμά ή, ενδεχομένως, τον κ. Σιώνα, ή τον κ. Κολοβό για να μιλήσω για τους νεότερους καθηγητές της Σχολής; Πιστεύει ότι το μέλλον αυτής της χώρας στηρίζεται αποκλειστικά σε δοκιμασμένες συνταγές; Δηλαδή μέλλον δεν υπάρχει;
Και να ρωτήσω επίσης τον κ. Μαργαρίτη:
Θεωρεί προσβλητική την πρόταση του κ. Αναστασάκη να κάνει μια σειρά σεμιναρίων στη Σχολή; Γιατί; Σπουδαίοι καλλιτέχνες, Έλληνες και ξένοι θεωρούν τιμή και υποχρέωσή τους να κάνουν σεμινάρια απανταχού της γης και να μιλήσουν για την εργασία τους στους νεότερους. Δεν καταλαβαίνει ότι έτσι παραμένει στη μεγάλη οικογένεια του Κρατικού ως ενεργό μέλος;
Με τιμή
Γιάννης Ρήγας
Διευθυντής Σπουδών
Δραματικής Σχολής Κ.Θ.Β.Ε.
