Ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα στην 28η Οκτωβρίου και την Κατοχή με πέντε ελληνικές ταινίες.
Ας τις δούμε.
Το ξυπόλητο τάγμα (1954), του Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρη Θαλασσινού)
Η αληθινή ιστορία (ή τέλος πάντων, μια κάπως εξωραϊσμένη της εκδοχή) 160 παιδιών που εκδιώχθηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης στα χρόνια της Κατοχής και συγκρότησαν μία άτυπη καλοκάγαθη συμμορία που έκλεβε από μαυραγορίτες για να επιβιώσει. Ιστορικής αξίας πλάνα της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης και ένα ατόφιο δείγμα νεορεαλιστικού εν Ελλάδι σινεμά. Η πρώτη ελληνική ταινία που βραβεύτηκε σε διεθνές φεστιβάλ και η πρώτη ταινία για την οποία έγραψε μουσική ο Μίκης Θεοδωράκης.
Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; (1971), του Ντίνου Κατσουρίδη
Ο Θανάσης Βέγγος υπήρξε μέγιστος ηθοποιός. Όχι μόνο επειδή ήταν ένα ατόφιο και γνήσιο κωμικό ταλέντο που όμοιό του δεν έχει δει το ελληνικό σινεμά, αλλά γιατί μπορούσε ερμηνεύσει και πολύ πιο σύνθετους ρόλους από τον «Θου-Βου». Αφόρητα μελαγχολική και σφόδρα αντί-ηρωική, η υπέροχη αυτή ταινία του μάστορα Ντίνου Κατσουρίδη.
Οι Γερμανοί ξανάρχονται (1948), του Αλέκου Σακελλάριου
Κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου θεατρικού έργου που έγραψαν οι Σακελλάριος και Γιαννακόπουλος, το οποίο είχε γραφτεί δύο χρόνια νωρίτερα. Σχεδόν αδυνατώ να πιστέψω ότι γυρίστηκε μία τέτοια ταινία με τόσο νωπές τις μνήμες της Κατοχής και του Εμφυλίου.
Η χαραυγή της νίκης (1971), του Ντίμη Δαδήρα
Μια ταινία – θρύλος, με μία από τις πιο αναγνωρίσιμες ατάκες στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. «Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας», αναφώνησε ο Δήμος Σταρένιος και μάλλον δεν μπορούσε να υποθέσει πως η φράση του θα μείνει αθάνατη. Η ταινία είχε προβληθεί στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1971, εισπράττοντας άγριες αποδοκιμασίες και γιουχαρίσματα.
Υπολοχαγός Νατάσσα (1970), του Νίκου Φώσκολου
Μια ταινία – υπερπαραγωγή για τα δεδομένα της εποχής και η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού σινεμά για 29 συναπτά έτη, μέχρι το «Safe Sex» των Ρέππα και Παπαθανασίου, το οποίο με τη σειρά του έχασε την πρωτιά από την «Πολίτικη κουζίνα», του Τάσου Μπουλμέτη. Η Αλίκη βασανίζεται με αψεγάδιαστο make up, κατακόκκινα από το κραγιόν χείλη και περιποιημένες βλεφαρίδες και φυσικά, δεν λυγίζει γιατί είναι μία αδάμαστη ψυχή.
Γιώργος Παπαδημητρίου
