Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Ποια η σχέση σας με τα μικρά βιβλιοπωλεία; Τα επισκέπτεστε; Τα γνωρίζετε; Και, το κυριότερο, αναγνωρίζετε πως συμβάλουν κι αυτά στην προώθηση της φιλαναγνωσίας; Η Ντέμη Κουτσοσταμάτη είχε την ιδέα να αναδείξει τα μικρά βιβλιοπωλεία, να τα φέρει κοντά σε μικρούς και μεγάλους και να προβάλλει τη σημασία τους για την τοπική κοινωνία, την παιδεία και τον πολιτισμό μας. Και το έκανε μέσα από το LITTLE BOOKSTORES που μπήκε στην… τροχιά του διαδικτύου από τον Φλεβάρη του 2017, παρουσιάζοντας κάθε μήνα ένα ξεχωριστό μικρό βιβλιοπωλείο.
«Είναι μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στα μικρά βιβλιοπωλεία της Ελλάδας και σε προσκαλεί να τ' ανακαλύψεις, είτε βρίσκονται στη γειτονιά σου είτε όχι», μάς είπε η ίδια απαντώντας σε ερωτήσεις μας, προσθέτοντας πως «το ίντερνετ μπορεί να είναι σύμμαχος των μικρών βιβλιοπωλείων» και προαναγγέλλοντας την καθιέρωση «Ημέρας Μικρών Βιβλιοπωλείων» κάθε τελευταίο Σάββατο του Απριλίου.
Ακυβέρνητες Πολιτείες συνεργατικό βιβλιοπωλείο-καφέ στη Θεσσαλονίκη
-Τι είναι το LITTLE BOOKSTORES;
-Το LITTLE BOOKSTORES είναι ένας τρόπος να γνωρίσεις τα μικρά βιβλιοπωλεία της Ελλάδας. Μια ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη σ΄αυτά και σε προσκαλεί να τ' ανακαλύψεις, είτε βρίσκονται στη γειτονιά σου είτε όχι. Κάθε μήνα το LITTLE BOOKSTORES ταξιδεύει σ' ένα ξεχωριστό μικρό βιβλιοπωλείο, σκαλίζει τα ράφια του και συζητά με τους βιβλιοπώλες που συναντά για να μοιραστεί την ιστορία και να μεταφέρει κάτι απ' την ατμόσφαιρα του καθενός.
Βιβλιοπωλείο Book and Art στη Μυτιλήνη
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία αυτής της πρωτοβουλίας;
-Σημαντικό ρόλο έπαιξε η γνωριμία μου με τους βιβλιοπώλες επτά μικρών βιβλιοπωλείων στη Θεσσαλονίκη. Μαζί με την Ιωάννα Σεραφειμίδου από τις Πυγολαμπίδες (Οδηγός εκδηλώσεων & ελεύθερου Χρόνου για τα παιδιά και την οικογένεια) εμπνεύστηκαν ένα ετήσιο φεστιβάλ για το παιδικό βιβλίο, το BOOKPOINTS. Σ΄αυτό το φεστιβάλ κάθε μήνα συγγραφείς αλλά και δημιουργικοί άνθρωποι της πόλης συναντούν τους μικρούς αναγνώστες στα βιβλιοπωλεία. Η ομάδα αυτή, στην οποία έχω τη χαρά να συμμετέχω, είναι η απόδειξη πως τα μικρά βιβλιοπωλεία δεν είναι μόνο μαγαζιά, είναι δημιουργικοί πυρήνες της γειτονιάς, πολύ σημαντικοί για τη διάδοση της φιλαναγνωσίας, κομμάτι της καθημερινότητας όσων αγαπούν το βιβλίο.
Βιβλιοπωλείο Book and Art στη Μυτιλήνη
-Πώς ανταποκρίθηκαν οι ιδιοκτήτες των μικρών βιβλιοπωλείων και ποιες δυσκολίες συναντήσατε;
-Οι βιβλιοπώλες είδαν το LITTLE BOOKSTORES σαν μια προσπάθεια που έρχεται να αναδείξει αυτό που υπάρχει ήδη όμως δεν είχε μέχρι τώρα συνδεθεί, μια κοινότητα με κοινά χαρακτηριστικά, στόχους κι ανησυχίες. Σαν ένα ηθικό αντίβαρο στον ασύμμετρο ανταγωνισμό, ένα βήμα διαλόγου για τις ωραίες στιγμές αλλά και τα προβλήματα στο χώρο του βιβλίου. Το εγχείρημα αγκάλιασαν και πολλοί συγγραφείς, κάποιοι συνειδητοποιημένοι εκδότες και φυσικά αναγνώστες. Γενικά, αυτό που ξεκίνησε σαν μια προσωπική χαρτογράφηση των μικρών βιβλιοπωλείων, ένας τρόπος να τα επισκεφτώ και να τα μοιραστώ με έναν κύκλο ανθρώπων είδα να βρίσκει μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερους υποστηρικτές. Οι δυσκολίες ήταν και είναι βέβαια αρκετές, όμως είναι όλες μέρος της δημιουργικής διαδικασίας.
Βιβλιοπωλείο Ατλαντίς στη Σαντορίνη
-Έχετε εργαστεί στον χώρο του βιβλίου. Τι είναι αυτό που αγαπάτε σε αυτόν και τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει;
-Ακριβώς, ξεκίνησα πουλώντας βιβλία, έπειτα διοργάνωνα εκδηλώσεις και ήμουν υπεύθυνη επικοινωνίας σε εκδοτικό οίκο. Γνωρίζω το χώρο αρκετά καλά και θα άλλαζα ουκ ολίγα. Την πολιτική ορισμένων εκδοτών, για παράδειγμα, ή την έλλειψη οποιουδήποτε κρατικού σχεδιασμού για την προώθηση του βιβλίου. Τώρα μπορώ να πω με σιγουριά πως εκείνο που αγαπώ στο χώρο το βρίσκω στα μικρά βιβλιοπωλεία. Εκεί μου ανοίγει η όρεξη για διάβασμα και βρίσκω τα βιβλία που θέλω να διαβάσω, εκεί θα μ' εξυπηρετήσει κάποιος που γνωρίζει από βιβλία και συχνά θα κάνουμε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα, εκεί συχνάζει ο κόσμος που στηρίζει συνειδητά τις τοπικές μικρές επιχειρήσεις και δημιουργεί γύρω απ’ αυτές μια πολύ ωραία και δραστήρια κοινότητα.
Ακυβέρνητες Πολιτείες συνεργατικό βιβλιοπωλείο-καφέ στη Θεσσαλονίκη
-Τι είναι αυτό που θα σας κάνει να αγαπήσετε/ξεχωρίσετε ένα βιβλιοπωλείο;
-Είναι, βέβαια, ο ίδιος ο χώρος. Μ' αρέσουν οι ακατάστατοι χώροι, εκείνοι που μοιάζουν με βιβλιοθήκες παλιού σπιτιού, που τους ανήκει μια χαοτική γωνιά του κόσμου. Το ίδιο μ’ αρέσουν οι φωτεινοί και περιποιημένοι χώροι που έχουν μια αναπαυτική καρέκλα για σένα και, γιατί όχι, ένα φλυτζάνι καφέ. Είτε είναι έτσι είτε αλλιώς, ο χώρος δείχνει τις προθέσεις αυτού που τον έφτιαξε, τη στάση του απέναντι στους αναγνώστες και τη σχέση του με το βιβλίο. Αυτά είναι που αναζητώ κάθε φορά και θα με κάνουν ν' αγαπήσω ένα βιβλιοπωλείο.
-Πώς μπορούν να επιβιώσουν τα μικρά βιβλιοπωλεία στην εποχή της κρίσης και του ίντερνετ; Σε ποια σημεία μπορούν να κερδίσουν;
-Το ίντερνετ μπορεί να είναι σύμμαχος των μικρών βιβλιοπωλείων. Το LITTLE BOOKSTORES, για παράδειγμα, που θέλει ν' αναδείξει τα μικρά βιβλιοπωλεία είναι παιδί του διαδικτύου, το ίδιο και πολλές βιβλιοφιλικές σελίδες. Ίντερνετ, εκτός από διαδικτυακές αγορές που ως επί το πλείστον πλήττουν τα μικρά βιβλιοπωλεία, σημαίνει και κοινωνική δικτύωση. Επομένως, σήμερα μαθαίνουμε γι' αυτά μέσα απ' τα social media, παρακολουθούμε τις βιβλιοπροτάσεις και τις εκδηλώσεις τους, ενώ παλιότερα ήταν θέμα τύχης. Η κρίση φυσικά επηρέασε κι επηρεάζει τα μικρά βιβλιοπωλεία. Αξίζει όμως να πούμε πως αρκετά άνοιξαν τα τελευταία χρόνια με νέα φιλοσοφία και στόχευση, επιβεβαιώνοντας τελικά και στη χώρα μας την τεράστια στροφή που έχει ξεκινήσει να καταγράφεται προς το τοπικό, εκείνο που δεν έχει μαζικό χαρακτήρα.
-Πώς ονειρεύεστε/ σχεδιάζετε το μέλλον του LITTLE BOOKSTORES;
-Ένα από τα όνειρα που έκανα όταν ξεκινούσα το LITTLE BOOKSTORES ήταν να καθιερωθεί η Ημέρα Μικρών Βιβλιοπωλείων, μια μέρα αφιερωμένη στα μικρά βιβλιοπωλεία όλης της χώρας. Τη φανταζόμουν σαν μια μεγάλη γιορτή που θα συμμετείχαν αναγνώστες, συγγραφείς, εικονογράφοι, μεταφραστές και εκδοτικοί οίκοι. Είμαι πολύ χαρούμενη που έχει κιόλας δρομολογηθεί σε συνεργασία με μια πολύ δραστήρια και αγαπημένη μου σελίδα για το βιβλίο, το “So little sleeping and so much reading” του Γιάννη Σαχανίδη. Θα πραγματοποιηθεί στις 28 Απριλίου 2018 και αισίως θα τη γιορτάζουμε κάθε τελευταίο Σάββατο του Απριλίου. Σύντομα θα ανακοινώσουμε πολλά περισσότερα από τα ωραία που θα συμβούν εκείνη τη μέρα.
-Ποια βιβλία θα διαβάσετε στο υπόλοιπο του καλοκαιριού;
-Διάβασα τις “Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας”, του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη από τις εκδόσεις Αντίποδες, τη “Δεξιά τσέπη του ράσου”, του Γιάννη Μακριδάκη από τις εκδόσεις Εστία και “Το μαύρο Αλγέρι”, του Μωρίς Αττιά από τις εκδόσεις Πόλις. Και τα τρία εξαιρετικά! Τώρα διαβάζω για τις “Ανακτημένες επιχειρήσεις της Αργεντινής”, του Αντρές Ρουτζέρι από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων και τις Ακυβέρνητες Πολιτείες και στα διαλείμματα μια συλλογή μικρών ιστοριών της Πατρίσια Χάισμιθ, το “Little tales of misogyny” από Penguin, που βρήκα σ΄ ένα μικρό βιβλιοπωλείο στο Βερολίνο.
