Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Ένα μυθιστόρημα για τις ημέρες αίγλης και δόξας της Σμύρνης πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή είναι η «Γέρση. Είσαι το κόκκινο στο αίμα μου» (εκδ. Ψυχογιός) που έγραψε η Αργυρώ Μαργαρίτη. Η ίδια τόνισε πως από μικρή άκουγε για την ιστορία αυτής της γυναίκας και θέλησε να την αφηγηθεί. Μιλώντας για τη μνήμη και τη γνώση τόνισε πως δεν είναι ταυτόσημες έννοιες. Πως η πρώτη δύσκολα κρατιέται ζωντανή και πως η δεύτερη χρειάζεται ενδελεχή μελέτη.
Όσο για τη Μικρασιατική Καταστροφή σχολίασε πως τη συναντούμε συχνά στη λογοτεχνία γιατί είναι «ένα ιστορικό γεγονός ομιχλώδες», ενώ απαντώντας σε ερώτησή μας για το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας τόνισε πως «Η εκπαίδευση της χώρας μας είναι για χρόνια ο μεγάλος ασθενής» Περισσότερα θα πει η ίδια την Πέμπτη 23 Νοέμβρη και ώρα 19.00 στο πατάρι του Ιανού (Αριστοτέλους 7) όπου και θα παρουσιάσει το μυθιστόρημά της.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτό το βιβλίο;
-Από μικρή άκουγα να μιλούν για τη Γέρση οι γιαγιάδες στην αυλή, κοιτάζοντας μια ξεθωριασμένη φωτογραφία. Η ζωή και η ομορφιά της μοιάζανε με παραμύθι, σαν και την πόλη που μεγάλωσε, τη Σμύρνη. Ήταν αναπόφευκτο να θελήσω να μάθω γι' αυτό το πανέμορφο κορίτσι που μαστίγωνε, λέει, τις δούλες της για να τις κάνει φιλενάδες. Κι όταν έμαθα πως την αγάπησαν δυο φίλοι καρδιακοί, Ο Γιώργης και ο Σελίμ, ο ένας Έλληνας, ο άλλος Τούρκος, σκέφτηκα πως έπρεπε να ανασύρω τα μυστικά, μόνο που δεν ήξερα τι θα συναντούσα. Θαύμασα, έφριξα και πόνεσα. Αποφάσισα να το μοιραστώ.
-Έχετε ρίζες προσφυγικές. Πώς λειτούργησε αυτό στο πώς προσεγγίσατε το θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής;
-Μνήμες, ακούσματα, γεύσεις, μυρωδιές, τραγούδια και οργή για την πατρίδα που ξεχερσώθηκε. Η Ιστορία διεκδικεί και απαιτεί. Πήρα στα χέρια μου ένα τραχύ πανί, γεμάτο κόμπους, λεκέδες και αγκάθα, την Καταστροφή δηλαδή, και κέντησα πάνω του με κόκκινη μεταξωτή κλωστή ένα ερωτικό παραμύθι. Θέλω να πιστεύω πως με τον τρόπο αυτό η Ιστορία, τα γεγονότα, ο πολιτισμός μια εποχής γίνονται προσιτά και κατανοούνται ευκολότερα.
-Πόσο η μνήμη υπάρχει και τι γίνεται για να μεταλαμπαδευτεί η γνώση στις επόμενες γενιές;
-Μνήμη και Γνώση δεν είναι πάντα ταυτόσημες έννοιες. Στον καιρό μας, όπου ένα γεγονός γίνεται ήδη παρελθόν πριν στεγνώσει το μελάνι που το κατέγραψε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρατήσεις ζωντανή την Ιερή Μνήμη. Αλλά με ευχάριστο ξάφνιασμα διαπιστώνω πως οι προσπάθειες που γίνονται από ευαίσθητους ανθρώπους, βρίσκουν ανταπόκριση σε νέα παιδιά που ψάχνουν το αντίβαρο στις ρίζες τους.
Όσο για τη Γνώση, μόνο η ενδελεχής μελέτη είναι αυτό που απαιτείται, έστω και για σφαιρική προσέγγιση.
-Γιατί η Μικρασιατική Καταστροφή είναι ένα θέμα που συναντούμε συχνά στη λογοτεχνία;
-Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός ομιχλώδες. Οι απαντήσεις δεν έχουν δοθεί και οι Ιστορικοί ερευνητές δεν συμφωνούν. Το μυστήριο είναι ελκυστικό αλλά όταν μάθουμε την αλήθεια για το παρελθόν, θα ξέρουμε γιατί υποφέρουμε σήμερα.
-Έχετε εργαστεί ως εκπαιδευτικός στο Πειραματικό Λύκειο Αναβρύτων και στο Ελληνικό Σχολείο των Βρυξελλών. Ποια η άποψή σας για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρα μας και τι γίνεται στις Βρυξέλλες;
-Η εκπαίδευση της χώρας μας είναι για χρόνια ο μεγάλος ασθενής. Θα ήταν αφελές να εκφράσω άποψη σε λίγες γραμμές. Θα χαιρόμουν αν θα συζητούσαμε κάποια άλλη στιγμή εκτενώς. Με 40 χρόνια διδακτικής εμπειρίας, φυσικά και έχω γνώμη και θέση.
Όσο για το Ελληνικό Σχολείο Βρυξελλών, ακολουθούμε και εκεί το ίδιο σύστημα. Όμως τα ευρωπαϊκά σχολεία θα είχαν πολλά να μας διδάξουν. Στη διάθεσή σας να τα πούμε εκτενώς!
-Ποιοι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς και τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Το διάβασμα είναι τρόπος ζωής, ταξίδι, αέρας, ύπαρξη. Διαβάζω από τότε που έμαθα την αλφαβήτα. Λόγω σπουδών, οι βασικές μου μελέτες αφορούν Έλληνες κυρίως κλασσικούς. Όμως τα τελευταία χρόνια μελετώ πολιτισμούς, θρησκείες και μυστήρια αρχαίων λαών. Από σύγχρονη λογοτεχνία, προτιμώ του Έλληνες συγγραφείς και από τους ξένους ξεχωρίζω τον Ζοζέ Σαραμάγκου και τον Ουμπέρτο Έκο. Και, φυσικά, λατρεύω τα παραμύθια!
