Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Στο Κουλιέντσικοφ της Ουκρανίας, έχει πέσει μια κατάρα… ηλιθιότητας που βασανίζει την περιοχή για 200 χρόνια. Όταν φτάνει στο χωριό ο δάσκαλος Λεόν Τολτσίνσκι θα δει πως οι κάτοικοι του χωριού δεν είναι και τόσο ευφυείς. Θα γνωρίσει τον νέο του εργοδότη, Ζουμπρίτσκι, τη σύζυγό του Λένια, και θα ερωτευτεί παράφορα την κόρη τους Σοφία. Κι ας δυσκολεύεται αυτή να μάθει αριθμητική ή του ζητά να της μάθει να μιλάει καναρινίστικα! Πώς θα λύσει την κατάρα; Θα κινδυνεύσει να πέσει και ο ίδιος θύμα της; Περισσότερα θα μάθετε στην ρομαντική κωμωδία «Οι Ηλίθιοι» του Νηλ Σάιμον που ανεβαίνει από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε διάφορες σκηνές της πόλης, σε ένα άνοιγμα της δεύτερης κρατικής σκηνής στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης. «Ο Σάιμον μιλάει για πικρά πράγματα με ένα χαμόγελο» μάς είπε ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος σε μια τηλεφωνική μας συνομιλία απαντώντας στις ερωτήσεις μας. Ο καλλιτέχνης μίλησε για τη δική του ματιά στο έργο, για το πώς ήταν η πρώτη του σκηνοθεσία στο ΚΘΒΕ, ενώ μοιράστηκε μαζί μας και τα όνειρά του.
-Τι σας τράβηξε στο έργο αυτού του Νηλ Σάιμον όταν το πρωτοδιαβάσατε;
-Μου άρεσε πάρα πολύ το χιούμορ του, αν και στην αρχή το βρήκα λίγο παρωχημένο. Μου θύμισε τα εφηβικά μου χρόνια που δεν υπήρχε τίποτα ασχολίαστο, όλα ήταν στο πρώτο επίπεδο, είχαμε την ανάγκη να ανατρέψουμε τα νοήματα των λέξεων. Και αυτό ακριβώς γίνεται και στο έργο, αλλά τους ήρωες ο Σάιμον τους καθιστά ανόητους.
-Τελικά είναι καλύτερο κάποιος να γνωρίζει ή να παραμένει στην άγνοια;
-Η μία θέση έχει ανάγκη την άλλη. Δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα, να είμαστε παντοδύναμοι, και δεν μπορούμε να έχουμε την άγνοια ως άλλοθι. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση οι γνώσεις ήρθαν σαν βόμβα στο κεφάλι του ανθρώπου, οι εξελίξεις ήταν γρήγορες. Οπότε δεν γίνεται ούτε να τις αγνοούμε, αλλά ούτε και να μην σεβόμαστε και το παρελθόν. Νομίζω πάνω –κάτω το ίδιο λέει και ο Σάιμον. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε και την βιολογική μας ανάγκη που είναι να επικοινωνήσουμε με τον συνάνθρωπό μας. Στο έργο ο συγγραφέας βάζει τις δύο θέσεις να συγκρούονται: αν είναι καλό να είμαστε στην άγνοια ή αν η γνώση είναι η μεγαλύτερη αξία του κόσμου. Κάπου στη μέση λέει και ο Σάιμον και εγώ αυτό πιστεύω και το μεταφέρω στη σκηνή.
-Σε σημείωμά σας για το έργο αναφέρετε πώς είναι ένα παραμύθι για την πίστη. Πώς λειτουργεί η πίστη στους ήρωες;
-Ότι πιστεύουν σε μια μεγάλη κατάρα που τους έχει ρίξει κάποιος. Ο καθένας μπορεί να σε καταραστεί. Το θέμα είναι εσύ αν τον πιστεύεις…
-Λειτουργεί λοιπόν ως αυθυποβολή;
-Αυτό ακριβώς. Το έργο θίγει το θέμα της πίστης στο ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τίποτα ή την πίστη ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πάντα. Και τα δύο έχουν ένα όριο. Είναι τα όριά μας και η διάθεσή μας να τα ξεπεράσουμε ή η διάθεσή μας να μην αισθανόμαστε παντοδύναμοι.
-Πώς σκεφτήκατε την αλλαγή στο τέλος του έργου; Και πού εστιάσατε τη ματιά σας;
-Διαβάζοντας το έργο αυτό που έκανα ήταν να αφαιρέσω τον τελευταίο μονόλογο και πρόσθεσα έναν μονόλογο του Σαίξπηρ. Ο τελευταίος μονόλογος είχε να κάνει με το μέλλον των ατόμων αυτών. Ουσιαστικά ο Σάιμον ήθελε να αναλογιστούμε εμείς ποιο θα είναι το δικό μας μέλλον και με αυτό κλείνει έναν κύκλο. Υπάρχει μια απαισιοδοξία. Η δική μου η άποψη και ματιά είναι ότι όσο και να φωνάζουμε, έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Έχει μια γλυκιά ματαιότητα η ζωή μας. Αυτό ήθελα να τονίσω μέσα από τη σκηνοθεσία μου.
-Το ότι το έγραψε τους «Ηλίθιους» όταν έπαιρνε το διαζύγιό του με τη σύζυγό του πιστεύετε πως παίζει κάποιο ρόλο;
-Νομίζω πως ναι. Ουσιαστικά μιλάει για τις οικογένειες, για το πόσο στενές είναι οι παραδόσεις και για το πόσο ψάχνουμε κάτι άλλο από αυτό που έχουμε μπροστά μας και γι’ αυτό βάζει ως συγκολλητική ουσία τον έρωτα. Μας λέει «ωραία η γνώση, ωραία η άγνοια και η προσκόλληση στις παραδόσεις, αλλά στο τέλος ας βρεθούμε κάπου στη μέση». Οπότε ναι, μπορεί να έκλεινε και το μάτι του στην πρώην γυναίκα του, την οποία, αν δεν κάνω λάθος, την ξαναπαντρεύτηκε λίγο μετά.
Πάντως, αυτό που ξέρουμε, και αυτό που αναφέρουν και στις κριτικές τους ο κ. Σπύρος Παγιατάκης και ο κ. Σάββας Πατσαλίδης μελετώντας το έργο του συγκεκριμένου δημιουργού, είναι πως υπήρχε και ένα σχόλιο για την εσωστρέφεια και την εμμονή προς την παράδοση που έχουν οι Εβραίοι της Ρωσίας. Αυτό εντοπίζεται όχι τόσο στο κείμενο, όσο στα παράλληλα γραπτά του. Ο Σάιμον σχολιάζει την εσωστρέφεια αυτών των οικογενειών και την δυσκολία τους προς την εξέλιξη.
-Έχουμε δει σκηνοθεσίες σας σε άλλες σκηνές, όμως αυτή είναι η πρώτη συνεργασία ως σκηνοθέτης στο ΚΘΒΕ. Πώς ήταν το όλο εγχείρημα;
- Χαίρομαι για την τιμή που μου έγινε! Ομολογώ πως ήταν σχεδόν ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει, γιατί συνεργαζόμουν με κάποιους συναδέρφους μου. Το ΚΘΒΕ δεν είναι απαραίτητα θίασος, υπάρχουν προσωπικότητες, διαφορετικές αντιλήψεις και υποκριτικές αισθητικές. Κάποιοι είχαν ισχυρές απόψεις για το κείμενο. Το θέμα ήταν να μπορέσουν όλοι να έρθουν στο πλοίο που οδηγώ εγώ. Τα καταφέραμε στο τέλος, και μέσα από ευγένεια.
-Παράλληλα είναι και ένα έργο που δεν έχει σταθερή σκηνή. Αυτό πώς λειτούργησε;
-Έπρεπε να κινηθώ βάσει αυτής της ιδέας. Και επίσης έπρεπε να γίνει από όλους μας αντιληπτό πως δεν επρόκειτο για μια απλή κωμωδία, φάρσα ή μπουλβάρ, και ότι στο κείμενο υπάρχει σκληρή κριτική στους ανθρώπους, αλλά με γλυκό ύφος. Ο Σάιμον , μιλάει για πικρά πράγματα με ένα χαμόγελο. Όταν το συνειδητοποίησαν αυτό οι ηθοποιοί άρχισε να κυλάει η πρόβα και φτάσαμε στο τελικό αποτέλεσμα που είδατε επί σκηνής.
-Ένας ηθοποιός γίνεται καλύτερος σκηνοθέτης;
-Αυτό είναι πολύ σχετικό. Το δύσκολο για μένα που σκηνοθετώ αυτά τα χρόνια παράλληλα με την υποκριτική είναι να ξεπεράσω το coaching, την ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζεται ένας συνάδελφος, και να πάω στο αποτέλεσμα, γιατί μπορεί το αποτέλεσμα να καθυστερήσει προσπαθώντας να τονώσουμε τον ηθοποιό. Παρόλα αυτά αυτό μπορεί να λειτουργήσει και ανάποδα: έχω παραπάνω όπλα και μπορώ να συμμεριστώ την αγωνία τους και να μην είμαι τόσο τεχνοκράτης, αλλά και να γνωρίζω τις παγίδες που αισθάνεται ένας συνάδερφός που παίζει στη σκηνή.
-Έχετε κάποιο όνειρο για κάποιο ρόλο ή για το θέατρο εν γένει;
-Ως συνεργάτης του ΚΘΒΕ χαίρομαι που το Κρατικό Θέατρο πηγαίνει καλύτερα. Προσωπικά ευελπιστώ σε ωραίες συνεργασίες. Θα ήθελα να υπάρχει μεγαλύτερη αγάπη στον χώρο και να υπάρχουν οράματα, είτε από σκηνοθέτες, είτε από ηθοποιούς. Το όνειρό μου είναι να μην χαθεί το όνειρο και να προσπαθούμε να πούμε κάτι στον κόσμο από οποιαδήποτε θέση.
Συντελεστές
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Παπαδόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια: Χρύσα Σερδάρη
Μουσική: Κωστής Βοζίκης
Χορογραφία-Κίνηση: Κωνσταντίνος Γεράρδος
Φωτισμοί: Δήμητρα Αλουτζανίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Μπαγανά
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
Παίζουν: Έκτωρ Καλούδης (Δικαστής), Γιάννης Μαστρογιάννης (Γκρέγκορ Γιουσέκεβιτς - Κόμης), Γιολάντα Μπαλαούρα (Λένυα Ζουμπρίτσκυ), Κλειώ – Δανάη Οθωναίου (Σοφία Ζουμπρίτσκυ), Ρούλα Παντελίδου (Μίσκιν - ταχυδρόμος), Τάσος Πεζιρκιανίδης (Σνέτσκυ - βοσκός), Κωστής Ραμπαβίλας (Λέων Τολτσίνσκυ – νεαρός δάσκαλος), Βασίλης Σπυρόπουλος (Δρ. Ζουμπρίτσκυ), Πολυξένη Σπυροπούλου (Γιέντσνα - πωλήτρια ψαριών και λουλουδιών), Γιάννης Τσάτσαρης (Σλόβιτς - χασάπης)
Στην παράσταση συμμετείχαν στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης:
Η φοιτήτρια του ΙΕΚ ΑΚΜΗ Κωνσταντίνα Βαΐτση ως Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη και η φοιτήτρια του Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ Σοφία Πασιά ως Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγoυ.
Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του Ερρίκου Μπελιέ.
Είσοδος: 5 €. Προπώληση: Εκδοτήρια ΚΘΒΕ, www.ntng.gr,Τ. 2315 200 200 & Viva.gr/
Για τον Μάρτη η παράσταση θα παιχθεί:
- Δημοτικό Θέατρο Θέρμης : 8 & 9 Μαρτίου 2018, ώρα 21:00
- Θέατρο ΚΑΠΠΑ - Δήμου Θερμαϊκού: 15 & 16 Μαρτίου 2018, στις 21:00
-Θέατρο «Αλέξης Μινωτής» - Δήμος Αμπελοκήπων-Μενεμένης: 30 & 31 Μαρτίου 2018, στις 21:00.
Επίσης γίνονται Πρωινές παραστάσεις για σχολεία στο Δήμο Νεάπολης – Συκεών: Τετάρτη 21, Πέμπτη 22 Μαρτίου 2018, στις 11.00 (με δωρεάν είσοδο για τους μαθητές).
