Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Για την θέση της ψυχανάλυσης και τη χρησιμότητά της συζήτησε ο ψυχίατρος Ματθαίος Γιωσαφάτ με την Βίκυ Φλέσσα σε πέντε συνομιλίες διάρκειας 15 περίπου ωρών. Το υλικό που προέκυψε αποτέλεσε την πρώτη ύλη για το βιβλίο της γνωστής δημοσιογράφου με τίτλο «Γιατί ψυχανάλυση κύριε Γιωσαφάτ;» (εκδόσεις Αρμός) και το οποίο θα παρουσιαστεί την Κυριακή 10 Ιουλίου και ώρα 21.00 στο πλαίσιο του 41ου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης, στο ύψος του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
«Ο κ. Γιωσαφάτ ρίχνει φως εκεί, όπου εμείς έχουμε σκοτάδι ή ημίφως», ανέφερε η κυρία Φλέσσα απαντώντας στις ερωτήσεις του TyposThes με αφορμή την βιβλιοπαρουσίαση .
Παράλληλα μίλησε για τα οφέλη της ψυχανάλυσης, ενώ υπογράμμισε και την ανάγκη «να ιδρυθούν δημόσιες δομές κοινωνικής προνοίας υποστηρικτικές προς την ελληνική οικογένεια, τα παιδιά, τα ζευγάρια, τους μοναχικούς ανθρώπους, όπου οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι ψυχίατροι, οι ψυχοθεραπευτές να παρέχουν δωρεάν ψυχική βοήθεια προς όσες και όσους προστρέχουν σε αυτούς».
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτό το βιβλίο;
-Η αγάπη όλων μας προς τον κ. Γιωσφάτ γέννησε στην πραγματικότητα αυτό το βιβλίο, κυρία Βασβάνη.
Αλλά και η ανάγκη να στρέψουμε πλέον την προσοχή μας στα εσωτερικά κίνητρα των πράξεων μας, καθώς όλο και περισσότερο αρχίζουμε πλέον να αντιλαμβανόμεθα ότι η αυτογνωσία είναι αυτή πού μάς οδηγεί προς την ευτυχία.
Ήταν ιδέα του εκδότη του Αρμού, κ. Γιώργου Χατζηιακώβου, ο οποίος μού ζήτησε να κάνουμε με τον ψυχίατρο κ. Ματθαίο Γιωσαφάτ μία συνἐντευξη πολλών ωρών ad hoc για την δημιουργία αυτού του βιβλίου. Δεν πρόκειται δηλαδή για απομαγνητοφωνημένες τις τρείς συνεντεύξεις του κ. Ματθαίου Γιωσαφάτ ΣΤΑ ΑΚΡΑ στην εκπομπή μου στην ΕΡΤ. Είναι πρωτογενές υλικό, αποκλειστικά για το συγκεκριμένο βιβλίο.
Συναντηθήκαμε πέντε φορές, συνομιλήσαμε συνολικά περίπου 15 ώρες και προέκυψε αυτό το βιβλίο «Γιατί ψυχανάλυση, κύριε Γιωσαφάτ», στο οποίο περιλαμβάνονται ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις με τους άλλους, με τον εαυτό μας, με τα παιδιά μας και τους γονείς μας, αλλά και τα τραύματα που κουβαλάμε μέσα μας από τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής μας, τα προβλήματα που υπάρχουν στην εφηβεία, στις κακοποιητικές σχέσεις και πλήθος θεμάτων, που μάς απασχολούν στην καθημερινότητά μας.
-Τι αντλήσατε από την συνομιλία με τον κ. Γιωσαφάτ; Πώς «φωτίζει» τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων; Πόσο μας επηρεάζει η οικογένεια;
-Ο κ. Γιωσαφάτ με τον απλό τρόπο που τον χαρακτηρίζει στην ανάλυση των προβλημάτων του ψυχικού βίου είναι πάντοτε ένας πολύ ωφέλιμος άνθρωπος. Ελπίζω και το βιβλίο αυτό, όπου μάς εξηγεί αναλυτικά πώς προκύπτουν τα προβλήματα στην συμπεριφορά μας, να είναι ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο για πολλές και πολλούς από εμάς. Και είμαι -σάς το ομολογώ—πολύ ευτυχής για αυτήν την συζήτηση με τον κορυφαίο μας ψυχίατρο.
Για τους γονείς, ξεχωριστά για τον πατέρα και ξεχωριστά για την μητέρα, για την σεξουαλικότητα και πώς αυτή μπλοκάρει και στους άνδρες και στις γυναίκες, για τις «κόντρες» με τους ομόφυλους γονείς μας, για την σχέση με τα αδέλφια μας, ο κ. Γιωσαφάτ ρίχνει φως εκεί, όπου εμείς έχουμε σκοτάδι ή ημίφως.
Και πράγματι, κυρία Βασβάνη, η οικογένειά μας επιδρά καθοριστικά στον μετέπειτα βίο μας. Στην πραγματικότητα όλες οι άλλες «οικογένειες» που δημιουργούμε στην ζωή μας μελλοντικά είτε με τους συντρόφους μας, είτε με τους φίλους μας είτε με την ψυχοθεραπευτική ομάδα έχουν αναφορά στην πρώτη μας οικογένεια. Ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η βαθειά επιρροή, αν δεν έχουμε αντιληφθεί τί μας έχει συμβεί κυρίως τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής μας είναι πολύ δύσκολο να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος στις σχέσεις μας.
Είναι σαν να παίρνουμε φόρα και να …κουτουλάμε πάντα στον ίδιο τοίχο, όσες, όσους συντρὀφους κι αν αλλάξουμε με την ελπίδα να βρούμε κάποια στιγμή τον ιδανικό, την ιδανική τον τέλειο, την τέλεια.
«Ἠ πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς τους ίδιους», όπως γράφει και ο μέγιστος Κωνσταντίνος Καβάφης.
-Γιατί στρέφεται κανείς στην ψυχανάλυση και πόσο μπορεί να βοηθήσει στο να γνωρίσουμε τον εαυτό μας;
-Παλιά λέγαμε ότι οι ΄Ελληνες δεν χρειαζόμαστε ψυχανάλυση, μάς αρκούν οι φίλοι μας και ένα ποτηράκι κρασί. Χρειάζονται και αυτά, αλλά η συζήτηση με κάποιον ειδικό, τον οποίο οφείλουμε να επιλέξουμε με πολύ μεγάλη προσοχή και κατόπιν ενδελεχούς έρευνα μάς βοηθά να αντιμετωπίσουμε εις βάθος τα αίτια των προβλημάτων του ψυχικού μας βίου και όχι μόνον τα συμπτώματα, όπως είναι η θλίψη, ο θυμός, η κατάθλιψη, ή οι κρίσεις πανικού.
-Υπάρχει ακόμη ταμπού σχετικά με την ψυχανάλυση;
-Φοβούμαι πως ναι, αλλά ευτυχώς όχι τόσο όσο κατά το παρελθόν και οφείλουμε σε επιστήμονες, όπως ο κ. Γιωσαφάτ, διότι μάς εξήγησαν ότι, όπως όταν πονάνε τα μάτια μας πηγαίνουμε στον οφθαλμίατρο, όταν πονάει η ψυχή μας πηγαίνουμε στον ψυχίατρο ή τον ψυχοθεραπευτή.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να ιδρυθούν δημόσιες δομές κοινωνικής προνοίας-το επισημαίνει αυτό και ο κ. Γιωσαφάτ- υποστηρικτικές προς την ελληνική οικογένεια, τα παιδιά, τα ζευγάρια, τους μοναχικούς ανθρώπους, όπου οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι ψυχίατροι, οι ψυχοθεραπευτές να παρέχουν δωρεάν—διότι κοστίζει αρκετά- ψυχική βοήθεια προς όσες και όσους προστρέχουν σε αυτούς.
Έχουμε ήδη καθυστερήσει, το αστυνομικό δελτίο βρίθει καθημερινά πλέον από εγκλήματα, περιστατικά βίας, κακοποιήσεις, των οποίων η ψυχή του δράστη είναι εκείνη, η οποία θέλει να αφανίσει τον άλλον, αυτό είναι το βασικό κίνητρο.
-Έχετε μια την μακροβιότερη εκπομπή συνεντεύξεων στην ελληνική τηλεόραση. Πώς προσεγγίζετε τους συνομιλητές σας; Ποιος ο κύριος στόχος της συζήτησης;
-Τόσο το κίνητρο της επιλογής του καλεσμένου, όσο και ο στόχος της εκπομπής ΣΤΑ ΑΚΡΑ, η οποία είναι πράγματι, κυρία Βασβάνη, η μακροβιότερη εκπομπή συνεντεύξεων στην ελληνική τηλεόραση, είναι ό,τι θα ειπωθεί να είναι χρήσιμο, να διαφωτίζει, να προβληματίζει και να προκαλεί μεταξύ μας άλλες συζητήσεις με καινούργια ερωτήματα.
