Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Στην δημιουργική έκφραση ενός θρήνου, τη συναισθηματική εκδήλωση πόνου που αναδύεται από μία αληθινή απώλεια: την πρώιμη απώλεια της μητέρας, εστιάζει το νέο βιβλίο της Χριστίνας Σεραφείμ με τίτλο « Μαμά, έχω κάτι να σου πω…» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τσιτουρίδης. «Το βιβλίο αυτό είναι ο καρπός που ωρίμασε μέσα σε εικοσιένα χρόνια. Είναι η εικαστική έκφραση ενός θρήνου που αναδύεται μέσα από έναν αιφνίδιο θάνατο, μέσα από μία πρώιμη απώλεια: την απώλεια της μητέρας μου» ανέφερε η συγγραφέας στο TyposThes. Μίλησε για το πένθος που μας βρίσκει απροετοίμαστους όμως «λειτουργεί σαν λίπασμα για την ψυχή». Τέλος αναφέρθηκε στην εικονογράφηση του βιβλίου της που έγινε από την ίδια.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Το βιβλίο αυτό είναι ο καρπός που ωρίμασε μέσα σε εικοσιένα χρόνια. Είναι η εικαστική έκφραση ενός θρήνου που αναδύεται μέσα από έναν αιφνίδιο θάνατο, μέσα από μία πρώιμη απώλεια: την απώλεια της μητέρας μου.
-Το πένθος είναι κάτι που ο καθένας διαχειρίζεται διαφορετικά. Γιατί συμβαίνει αυτό;
-Ενώπιον μιας οποιασδήποτε απώλειας - από θάνατο μέχρι μετανάστευση ή και ανεργία - ενεργοποιείται μέσα μας μία διαδικασία πένθους. Αποτελείται από διάφορα στάδια. Μπορεί να διανύουμε τη φάση του θυμού ή της άρνησης, μέχρι και την κατάθλιψη. Μιας και συνήθως μία απώλεια, ένας θάνατος ή μία αρρώστια μας βρίσκει απροπαρασκεύαστους, απροετοίμαστους υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να μην ολοκληρώσουμε τη διεργασία του πένθους. Να μην φτάσουμε στην αποδοχή. Αντί τούτου βρίσκουμε τον εαυτό μας, ακόμα και πολλά χρόνια μετά το μοιραίο συμβάν, θυμωμένους, μπλοκαρισμένους και συχνά ανίκανους να αισθανθούμε χαρά και ελπίδα. Ενώπιον κάθε δυσκολίας ή απώλειας χρειαζόμαστε μία προοπτική ζωής, μία ελαστικότητα, μία ικανότητα για να επαναπροσδιορίσουμε την καθημερινότητά μας.
-Πώς βοηθάει το βιβλίο σας τον αναγνώστη;
-Αν και πρόκειται για μονάχα σαράντα σελίδες που εμπεριέχουν ελάχιστο κείμενο το οποίο συνοδεύεται από εικόνες, οι αντιδράσεις των αναγνωστών ως τώρα είναι έντονες. Φαίνεται ότι το βιβλίο αυτό βοηθάει στην έκφραση από τα καταπιεσμένα συναισθήματα και τις φοβίες που όλοι κρύβουμε στις καρδιές μας. Επίσης, από τα μηνύματα των αναγνωστών που λαμβάνω, συνειδητοποιώ πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει να μοιραστεί κάποιος τον πόνο του που προκλήθηκε από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Πιστεύω ότι μέσα από την ανάγνωση του βιβλίου αυτού ο αναγνώστης βγαίνει από την απομόνωση που του προκάλεσε η τραυματική εμπειρία της απώλειας και του θανάτου. Νιώθει μια γέφυρα, μια αγαπητική ένωση, συμφιλιώνεται λίγο περισσότερο με αυτό που του έχει συμβεί ή που κάποια στιγμή αναπόφευκτα θα συμβεί.
-Πώς μπορεί κανείς να ξεπεράσει την απώλεια; Ποιοι είναι οι πολυτιμότεροι σύμμαχοι σε αυτή τη μάχη;
-Υπάρχει ένας δρόμος που πρέπει να διανύσουμε. Άλλοτε αυτός ο δρόμος έχει και ανθρώπους που μας συνοδεύουν, άλλοτε βαδίζουμε χωρίς συνοδοιπόρους. Ένας μονάχα πιστεύω είναι ο κίνδυνος: να μείνει μία απώλεια, ένα πένθος, ένας θάνατος απένθητος· αθρήνητος. Είμαστε όλοι κάπως φυγόπονοι και έχουμε πολλά ταμπού. Μετά από τις πρώτες μέρες μιας μεγάλης απώλειας απαιτείται συχνά από μας να είμαστε ξανά λειτουργικοί. Σαν να μην συνέβη τίποτα… Πολλές φορές έχουμε και εμείς οι ίδιοι αυτήν την απαίτηση από τους εαυτούς μας. Η ψυχή όμως έχει τον δικό της ρυθμό και τρόπο να επεξεργάζεται τα πράγματα. Ας συλλογιστούμε μονάχα ότι τα ωραιότερα έργα τέχνης, τα ωραιότερα τραγούδια, οι ομορφότεροι στίχοι έχουν ανθίσει μέσα από τον πόνο. Το πένθος λειτουργεί σαν λίπασμα για την ψυχή. Μας δίνει βάθος να νιώσουμε· να συναισθανθούμε· να εκφραστούμε· να αναζητήσουμε πραγματικά και κάποιον άλλον, πέρα από τον δικό μας εαυτό.
-Σε αυτό το βιβλίο σας χρησιμοποιήθηκε στην έκδοση μια ιδιαίτερη τεχνική. Μιλήστε μας για αυτή την απόφαση…
-Αποφάσισα να εικονογραφήσω εγώ προσωπικά το κείμενο που έγραψα. Αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση για μένα αυτό και από συναισθηματικής άποψης, αλλά και από άποψη τεχνικής. Χρησιμοποίησα μαύρο μελάνι, άφθονα δάκρυα και χρόνο για την ολοκλήρωση. Η κάθε εικόνα είναι μοναδική και δημιουργήθηκε με μία μεικτή τεχνική: σχέδιο, ζωγραφική και κολάζ. Τα χρώματα που κυριαρχούν είναι το μαύρο και το ροζ σε όλες του τις αποχρώσεις. Είναι ξεκούραστη η εικόνα για τον αναγνώστη εξαιτίας του λευκού της σελίδας που δεν έχει υπερκαλυφθεί από τα σχέδια. Ο σκοπός μου ήταν η εικόνα να συνοδεύει αισθητικά και διακριτικά τον αναγνώστη στην ανάγνωσή του και να του δίνει αρκετό χώρο για τα δικά του συναισθήματα που αναδύονται μέσα του πιάνοντας το βιβλίο αυτό στα χέρια του.
