Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Η Καρμέλα και ο Παουλίνο είναι δύο περιοδεύοντες ηθοποιοί που, εν μέσω του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, διασκεδάζουν τα δημοκρατικά στρατεύματα με τα επιθεωρησιακά τους σκετς. Από ένα λάθος, περνούν στην περιοχή που ελέγχουν οι εθνικιστές τού Φράνκο και αιχμαλωτίζονται. Εκείνοι τούς διατάζουν να παρουσιάσουν, σε αντάλλαγμα την ελευθερία τους, μια παράσταση για τα στρατεύματά τους και να συμπεριλάβουν μια παρωδία κατά της Δημοκρατίας, με σκοπό να χλευάσουν τα αιχμάλωτα μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών που πρόκειται να εκτελεστούν την επομένη.
Η Καρμέλα, επιχειρεί να ανατρέψει αυτήν την παρωδία παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του λιγόψυχου Παουλίνο... Αυτά συμβαίνουν στην παράσταση «Ay, Carmela!» θα ανεβεί για δύο βραδιές και στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Αυλαία στις 24 και 25 Μάη ώρα 21.15.
«Πρόκειται για ένα αντιπολεμικό έργο, ένα έργο κατά των αδελφοκτόνων εμφυλίων πολέμων, μα πάνω από όλα πρόκειται για ένα έργο αντιφασιστικό» ανέφερε στο TyposThes o Κωνσταντίνος Κυριακού που υπογράφει τη σκηνοθεσία. Και συμπλήρωσε ότι «το κείμενο προχωράει πολύ παραπέρα και τα μηνύματά του έχουν προεκτάσεις και σε άλλες χώρες που μαστίζονταν ή και μαστίζονται από κάποιον Εμφύλιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας». Μίλησε για τους δύο ήρωες του έργου λέγοντας πως «προσπαθούν να επιβιώσουν, κρατώντας μια ουδέτερη πολιτική στάση, εν μέσω ενός εμφυλίου πολέμου», ενώ αναφερόμενος στην μνήμη είπε πως «Δεν πρέπει να ξεχνάμε! Ο κίνδυνος της ιστορικής αμνησίας είναι τεράστια μάστιγα για όλους τους λαούς! Λησμονάμε γρήγορα· και τα καλά αλλά και τα κακά». Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
- Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο; Τι θέλετε να μεταφέρετε στο κοινό;
-Η Κατερίνα Μπιλάλη και εγώ επιλέξαμε, ως THEARTES, να παρουσιάσουμε το πολυβραβευμένο θεατρικό έργο Ay, Carmela! του Χοσέ Σάντσις Σινιστέρρα, διότι πρόκειται για ένα αντιπολεμικό έργο, ένα έργο κατά των αδελφοκτόνων εμφυλίων πολέμων, μα πάνω από όλα πρόκειται για ένα έργο αντιφασιστικό που με όχημά του το χιούμορ, την ευαισθησία και την ποίηση, αναφέρεται σε ζητήματα δημοκρατικών αγώνων, αλληλεγγύης, αλληλοσεβασμού, αγάπης, ελευθερίας, αξιοπρέπειας, ηθικής, ισότητας, θάρρους και δικαιοσύνης.
Αυτά είναι και τα μηνύματα που επιδιώκουμε να μεταφέρουμε στο κοινό της παράστασής μας. Μολαταύτα, επιχειρούμε συγχρόνως να θέσουμε σε λειτουργία τη συλλογική ιστορική μνήμη, προκειμένου να μην περάσουν στη σφαίρα της λήθης γεγονότα και καταστάσεις που στιγμάτισαν την ανθρωπότητα. Κατά αυτόν τον τρόπο, το έργο αυτό είναι και μία έκκληση υπέρ της μνήμης, της θύμησης.
- Αν και αναφέρεται στον Ισπανικό Εμφύλιο υπάρχουν κοινά σημεία με παρόμοια καθεστώτα άλλων χωρών. Πώς ο εμφύλιος αφήνει τα σημάδια του στους ήρωες; Και πώς στους πολίτες της εκάστοτε χώρας που τον βιώνει;
-Θεματικά το έργο αναφέρεται στη συλλογική τραγωδία του ισπανικού λαού και τις συνέπειες αυτού του πολέμου, το συναισθηματικό χρονικό της δημοκρατικής μνήμης, αλλά και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης κατάστασης που έρχεται να βυθιστεί μέσα στον πόνο. Ωστόσο, το κείμενο προχωράει πολύ παραπέρα και τα μηνύματά του έχουν προεκτάσεις και σε άλλες χώρες που μαστίζονταν ή και μαστίζονται από κάποιον Εμφύλιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, η Σύγχρονη Ιστορία της οποίας σφραγίστηκε από μια τέτοια διαμάχη και μάλιστα μόλις δέκα χρόνια περίπου μετά από τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο έργο του Σάντσις Σινιστέρρα.
Σε αυτό το σημείο, επιστρέφοντας στο πρώτο ερώτημα που θέσατε, θα ήθελα να προσθέσω ότι, αυτή η αλληλεπίδραση, η αλληλεξάρτηση και η διαδοχή των αλληλοσπαραγμών των δύο λαών, του ισπανικού και του ελληνικού, είναι ένας ακόμη βασικός λόγος που μας ώθησε να επιλέξουμε το συγκεκριμένο έργο. Στόχος μας είναι να επισημανθεί από το κοινό ότι ένα γεγονός που συνέβη “αλλού”, σε κάποιους “άλλους”, δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι δεν μας αφορά και δεν μας ενδιαφέρει, ούτε και ότι δεν μπορεί να συμβεί και εδώ, σε εμάς.
Οι δύο ήρωες του έργου, είναι δύο άνθρωποι που προσπαθούν να επιβιώσουν, κρατώντας μια ουδέτερη πολιτική στάση, εν μέσω ενός εμφυλίου πολέμου. Ο Παουλίνο αντιπροσωπεύει όλους εκείνους που λένε: “κοίτα τη δουλίτσα σου”, είναι μετριοπαθής, έως δουλοπρεπής. Από την άλλη, η Καρμέλα είναι μια γυναίκα γεμάτη πάθος, που λειτουργεί ενστικτωδώς και υπερασπίζεται με τη ζωή της το δημοκρατικό ιδεώδες.
Τα σημάδια που αφήνει επάνω τους ο Εμφύλιος σκιαγραφούνται με αδρές γραμμές στο τέλος τού έργου. Είναι τα ίδια σημάδια με αυτά που έχουν επάνω τους, αλλά κυρίως μέσα τους, όλοι οι λαοί που βίωσαν έναν Εμφύλιο –συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας– ενός πολέμου δηλαδή τού ειδεχθέστερου είδους, καθώς σε αυτόν αλληλοσκοτώνονται αδέλφια, γονείς με τα παιδιά τους, κ.ο.κ.. Αυτά τα ανεξίτηλα σημάδια εντοπίζονται σε πολλές κοινωνικοπολιτικές συμπεριφορές, που έχουν την προέλευσή τους σε μια τέτοια αδελφοκτόνο σύγκρουση, και εξακολουθούν να απαντώνται και στις μέρες μας.
- Πόσο σημαντική είναι η μνήμη για έναν λαό;
-Γενικώς η μνήμη είναι σημαντική στον άνθρωπο, συνεπώς και κατ’ επέκταση είναι σημαντική και για έναν ολόκληρο λαό. Πόσο μάλλον όταν ένας λαός έχει ταλανιστεί και δεινοπαθήσει από μια εμφύλια διαμάχη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε! Ο κίνδυνος της ιστορικής αμνησίας είναι τεράστια μάστιγα για όλους τους λαούς! Λησμονάμε γρήγορα· και τα καλά αλλά και τα κακά.
Με τη χαύνωση και την τρομολαγνεία που “προσφέρονται” αφειδώς στον λαό μέσω της παραπληροφόρησης, τη μη-πληροφόρησης και της επιλεκτικής πληροφόρησης, ελλοχεύει ο κίνδυνος να νοσήσει ο λαός από “αμνησιακή αφασία”. Έτσι που να δυσκολεύεται να επαναφέρει στη μνήμη γεγονότα, καταστάσεις, ανθρώπους, συμπεριφορές, και γενικά να μην ερευνούν και πολύ τα πράγματα. Αυτή η αμνησία τού λαού κάνει το έργο να “συνομιλεί” με το σήμερα.
- Οι δύο κεντρικοί ήρωες βιώνουν διαφορετικά τον κίνδυνο. Η Καρμέλα είναι τολμηρή και θέλει να διαμαρτυρηθεί ενώ ο Παουλίνο είναι λιγόψυχος. Αυτό πόσο αποτυπώνει παρόμοιες συμπεριφορές πολιτών σε καιρό πολέμου; Είναι εν τέλει πιο δύσκολο να αντιδράς ή να υπομένεις;
-Ο ιδεολογικός προβληματισμός στο Ay, Carmela! είναι πρόδηλος· η Καρμέλα δείχνει ξεκάθαρα και αυθόρμητα μεγαλύτερη πολιτική συνείδηση, ενώ ο Παουλίνο, που φοβάται τι μπορεί να τους συμβεί, κατακρίνει τη σύντροφό του για τη μαχητική της στάση. Έτσι, παρουσιάζεται ένα δίπολο συμπεριφορών, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές, αντανακλούν διαφορετικές στάσεις ζωής απέναντι στις δυσκολίες που προκύπτουν, προσφέροντας ένα μικρό εύρος πιθανών ανθρώπινων συμπεριφορών, υπό οριακές συνθήκες –όπως ένας πόλεμος–, και για τον ηρωισμό και για τον εξευτελισμό.
Ο Παουλίνο στο έργο, παρουσιαζόμενος συμβιβασμένος και με σκυμμένο το κεφάλι, συμβολίζει τον υποταγμένο λαό· ενώ η Καρμέλα, αντιστεκόμενη στην εξαθλίωση ενός κόσμου που αλληλοσκοτώνεται, παρουσιάζεται ως σύμβολο της Δημοκρατίας.
Όταν αναφερόμαστε σε άτομα που είναι γεννημένα να αντιδρούν, τους είναι δύσκολο να υπομένουν· ενώ όταν έχουμε να κάνουμε με άτομα που αρέσκονται να υπομένουν, τους είναι φυσικά δύσκολο να αντιδρούν. Συνεπώς, το εάν είναι δύσκολο ή όχι κάτι, εξαρτάται απολύτως από το σε τι είδος ανθρώπου αναφερόμαστε.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Κυριακού, Δραματουργία – Κινησιογραφία: Κατερίνα Μπιλάλη, Σκηνικά – Κοστούμια: Κατερίνα Τσακότα , Επιμέλεια Φωτισμών: Κωνσταντίνος Κυριακού, Πρωτότυπη μουσική: Άρτεμις Ματαφιά, Εκτέλεση μουσικής – Ενορχήστρωση – Κιθάρες: Γιώργος Πατσιώτης,Τραγούδι: Άρτεμις Ματαφιά, Συνεργάτης σκηνοθέτης: Λευτέρης Παπακώστας, Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Παρισσινού, Make-UpArtist:ΟξάναΠελιούχ (DataType – AtelierdeBeauté), Hair Stylist: Organic Hair Spa by Athanasios, Στρατιωτικές στολές: Khaki Depot, Φωτογραφίες promo – Trailer: Μαρία Χουρδάρη, Φωτογραφίες παράστασης: Φανή Τουμπουλίδου, Videoπαράστασης: Νικήτας Χάσκας, Σχεδιασμός αφίσας: [βιβλιοτεχνία], Προβολή και Επικοινωνία: Νίκος Κυριακού, Παραγωγή: «THEARTES» Α.Μ.Κ.Ε..
Διανομή: Κατερίνα Μπιλάλη, Κωνσταντίνος Κυριακού
Πού: Θέατρο Αυλαία, Τσιμισκή 136, Θεσσαλονίκη, (Πλατεία ΧΑΝΘ)
Πότε: Τετάρτη 24 Μαΐου και Πέμπτη 25 Μαΐου στις 21:15
Εισιτήρια: 15€ (γενική είσοδος), 12€ (φοιτητικό, ΑμεΑ, ανέργων, ομαδικό)
Διάρκεια: 90΄ (χωρίς διάλειμμα)
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/ay-carmela-theartes-thessaloniki/και στο ταμείο του θεάτρου Αυλαία
Πληροφορίες: 2310230013 και στο www.avlaiatheater.gr
Η παράσταση παρουσιάζεται υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Θερβάντες στην Αθήνα – Instituto Cervantes de Atenas.
