Της Λεμονιάς Βασβάνη
Παραδοσιακά γλέντια με άφθονο χορό, κρασί, κεράσματα, χορό και μουσική θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον των πολιτών, αλλά και επισκεπτών στη Θεσσαλονίκη στις επόμενες μέρες, ενόψει των γιορτών.
Μεγάλα καζάνια με χοιρινό, κρασί και άφθονος χορός θα περιμένουν όλους όσους επισκεφθούν την Δεύτερη μέρα Χριστουγέννων την πλατεία Μετεώρων στην Πολίχνη.
Εκεί θα αναβιώσει η γιορτή της «Γουρουνοχαράς».
«Το έθιμο έχει ξεκινήσει από παλιά τα χρόνια. Εποχές που οι άνθρωποι είχαν οικόσιτα γουρούνια και δεν έτρωγαν συχνά κρέας. Οπότε κοντά στα Χριστούγεννα έσφαζαν ένα γουρούνι και κάθονταν όλοι σε ένα τραπέζι για να φάνε μαζί και χαίρονταν. Κάπως έτσι πήρε το όνομα της η γουρουνοχαρά. Η γιορτή αυτή συναντάται συχνά σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας», ανέφερε σε τηλεφωνική μας επικοινωνία ο δάσκαλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μετεώρων Πολίχνης «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος» κ. Γιώργος Πολακτσίδης. Ο ίδιος εξήγησε πως «το έθιμο γίνεται κοντά στα Χριστούγεννα και ο σύλλογός τους το αναβιώνει από το 2017, προσελκύοντας κάθε χρονιά πλήθος κόσμου».
«Εμείς απευθύνουμε το κάλεσμα στον κόσμο για την Τρίτη 26 Δεκεμβρίου 2023, στις 11:00πμ. Τα καζάνια με το χοιρινό θα βράζουν από νωρίς το πρωί στην πλατεία και μαζί με το φαγητό θα σερβίρονται παραδοσιακοί μεζέδες και κρασί. Παράλληλα θα υπάρχει ζωντανή μουσική και χορευτικά συγκροτήματα», σημείωσε.
Στο κλαρίνο θα είναι ο Αλέκος Ζώρας, στο ακορντεόν ο Γιώργος Νταβλιάκος, στο βιολί και στο τραγούδι ο Θανάσης Αξενόπουλος, στην ποντιακή λύρα και στα κρουστά ο Γιάννης Μπουλουκας.
Την εκδήλωση πλαισιώνουν ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Ευόσμου «Το Γαϊτάνι» και ο Σύνδεσμος Κων/πολιτών Πυλαίας. Η είσοδος είναι φυσικά ελεύθερη!
Μωμόγεροι στους δρόμους των Αμπελοκήπων
Για πρώτη φορά ο σύλλογος Ένωση Ποντίων Αμπελοκήπων αναβιώνει το έθιμο των Μωμόγερων στις 30/12/2023 και ώρα εκκίνησης 11:30 π.μ. από τις εγκαταστάσεις του συλλόγου, Εθνικής Αντιστάσεως 57 (Αμπελόκηποι), υποδεχόμενος τον πολιτιστικό σύλλογο Αγ. Δημητρίου-Ρυακίου Κοζάνης.
«Πρόκειται για ένα έθιμο που κρατάει από τα Προχριστιανικά χρόνια και οι πρόγονοι μας στον Πόντο του έδωσαν Χριστιανικό χαρακτήρα και πραγματοποιείται το 12ήμερο από παραμονή Χριστουγέννων έως και τα Φώτα. Κατά μία εκδοχή “μώμος” είναι αναφορά στον θεό της σάτιρας και της ειρωνείας στην αρχαία Ελλάδα. Στον Πόντο όμως δόθηκε άλλη ερμηνεία: το “μώμος” σχετίζεται με το μιμούμαι και μετά υπάρχει η λέξη γέρος. Τι γίνεται πρακτικά; Μια πατινάδα με 11 χορευτές, μαζί με τον αρχηγό ο οποίος δίνει τα παραγγέλματα για τις χορευτικές κινήσεις. Ένας είναι ο γέρος που συμβολίζει το παλιό που φεύγει και ένας ο νέος που συμβολίζει κάτι το νέο. Γίνεται σύγκρουση μεταξύ τους για τη νύφη που συμβολίζει τη γονιμότητα. Τελικά την κερδίζει ο νέος, ενώ ο υπάρχει και ένας αστυφύλακας που τηρεί την τάξη», ανέφερε στο «ΤyposThes» ο αντιπρόεδρος του συλλόγου κ. Παναγιώτης Βερβέρης.
Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά που ο σύλλογός τους φέρνει με δικά του έξοδα, χορευτές από την Κοζάνη, και συγκεκριμένα από τον πολιτιστικό σύλλογο Αγ. Δημητρίου-Ρυακίου Κοζάνης,.
«Όλο το δρώμενο στόχο έχει να δώσει χαρά στον κόσμο. Θα περάσουμε από μαγαζιά κεντρικών δρόμων στους Αμπελόκηπους, και θα κερνάνε τους χορευτές, θα ανταλλάσσουν ευχές. Στο τέλος θα καταλήξουμε στο σημείο εκκίνησης, στην έδρα του συλλόγου μας, όπου θα στηθεί ένα γλέντι με φαγητό και κρασί! Θέλουμε να γίνει θεσμός αυτή η πρωτοβουλία μας και να γνωρίσουμε το έθιμο και να κρατήσουμε τις μνήμες των προγόνων μας. Μην ξεχνάτε πως από το 2016 το έθιμο είναι καταχωρημένο ως έθιμο στο ευρετήριο της Πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας στην OUNESCO», πρόσθεσε ο κ. Βερβέρης.
Αναβιώνουν και φέτος το «γρουνάδκου» στα Βασιλικά
και «τα Τσιγαρίδια» στην Περιστερά
Ο Λαογραφικός Χορευτικός Σύλλογος Βασιλικών για μια ακόμη χρονιά αναβιώνει το έθιμο του Γρουνάδικου. Πρόκειται για ένα έθιμο των Χριστουγέννων, όπου στα Βασιλικά οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των χρόνων. Πέρα από τον ουσιαστικό χαρακτήρα που είχε το έθιμο αυτό, δηλαδή της εξασφάλισης κρέατος για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι την Κυριακή της Αποκριάς, είχε και θρησκευτικό αλλά και συμβολικό χαρακτήρα αφού η σφαγή των χοίρων γινότανε την 3η μέρα των Χριστουγέννων στις 27 Δεκεμβρίου όπου εορτάζεται η γιορτή του Αγίου Στεφάνου του πρωτομάρτυρα συμβολίζοντας έτσι το αίμα του Αγίου που χύθηκε στο όνομα του Ιησού Χριστού.
Επικράτησε δε να λέγεται “γρουνάδκου” γιατί ήταν κάτι που όλοι περιμένανε με μεγάλη χαρά αφού εκτός από το κρέας και το λίπος που λάμβανε η οικογένεια για το υπόλοιπο της χρονιάς, εξασφάλιζε το παιχνίδι για τα παιδιά (κάνανε το στομάχι μπάλα) καθώς και τσαρούχια για όλους από το δέρμα του γουρουνιού. Μιλάμε για οικιακή οικονομία σε όλο της το μεγαλείο αφού τίποτα δεν πάει χαμένο.
Το φετινό λοιπόν “γρουνάδκου” θα αναβιώσει και πάλι την Τρίτη 26/12/2023, στον αύλειο χώρο του Συλλόγου -Κινηματοθέατρο άλσος Φώφης Πατίκα και ώρα 12:00 , όπου ο επισκέπτης θα γευτεί άφθονες τσιγαρίδες, κρασί και φυσικά πολύ κέφι, τραγούδι και χορό παρέα με τα Χάλκινα της Γουμένισσας του Στέφανου Γιάντση και θα “διώξει το κακό” συντροφιά με τα μέλη του Λαογραφικού Χορευτικού Συλλόγου Βασιλικών και διοργανωτές της γιορτής, ώστε να υποδεχτεί στη συνέχεια, κατά το έθιμο, τη νέα χρονιά με ευχές χορό και τραγούδια (τηλέφωνο κρατήσεων: 6977285558).
«Τα Τσιγαρίδια» έρχονται στην αυλή της Κοινότητα Περιστεράς την Τρίτη 26 Δεκεμβρίου, στις 12:00, με ψησταριές και σχάρες… Τσιγαρίδες και δωρεάν κρασί για όλους και ζωντανή μουσική. Στο τραγούδι θα είναι η Ευτυχία Κωστίκα.
