Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Ήταν 2 Σεπτεμβρίου του 1944 όταν Γερμανοί στρατιώτες και άντρες του Αποσπάσματος Καταδίωξης Ανταρτών του Φριτς Σούμπερτ, αφού συγκέντρωσαν στην κεντρική πλατεία του Χορτιάτη τους κατοίκους που βρήκαν, άρχισαν να λεηλατούν και να πυρπολούν τα σπίτια. Στη συνέχεια οδήγησαν όσους είχαν μαζέψει από την πλατεία, στο σπίτι του Ευάγγελου Νταμπούδη, όπου και τους έκαψαν ζωντανούς, ενώ όσους βρίσκονταν μπροστά στο καφενείο της πλατείας, τους έκλεισαν στο φούρνο του Στέφανου Γκουραμάνη. Στη συνέχεια οι άντρες του Σούμπερτ έστησαν ένα πολυβόλο και άρχισαν να τους πυροβολούν από ένα μικρό παραθυράκι της πόρτας. Κατόπιν έβαλαν φωτιά για να κάψουν ζωντανούς όσους δεν είχαν σκοτωθεί από τις ριπές του πολυβόλου…. Συνολικά 149 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Ανάμεσά τους ήταν και 51 ανήλικοι.
Τιμώντας τη μνήμη όσων μαρτύρησαν τότε, αλλά και όσους κατάφεραν να επιζήσουν, το ΚΘΒΕ ανεβάζει την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, ώρα 9μμ στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη την παράσταση «Μετράει μέσα μου η ζωή» σε κείμενο Ροδής Στεφανίδου και σκηνοθεσία Ελευθερίας Τέτουλα.
Όπως αναφέρει η Ροδή Στεφανίδου «Η μνήμη θρέφει και θρέφεται από τις προσωπικές μαρτυρίες των παιδιών που γλύτωσαν από το Ολοκαύτωμα και μας εξιστόρησαν όλα όσα συνέβησαν. Μέσα από την έρευνα, τα ντοκιμαντέρ, τις προηγούμενες παραστάσεις αλλά και τις προσωπικές μαρτυρίες προέκυψε το κείμενο που εμπλουτίστηκε με στοιχεία μυθοπλασίας σε μια προσπάθεια να οδηγηθεί ο θεατής στα δικά του συμπεράσματα». Από την πλευρά της η Ελευθερία Τέτουλα δήλωσε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ότι προσέγγισε με σεβασμό το ευαίσθητο θέμα του Ολοκαυτώματος, αλλά και με την ευθύνη να πλάσει «μια παράσταση μνήμης, καταγγελίας, αλλά και ελπίδας για τον άνθρωπο». Μίλησε για την σκηνοθεσία της αλλά και για την σημασία διατήρησης της μνήμης, καθώς για το ελπιδοφόρο τέλος του έργου που ανεβάζουν.
-Πώς προσεγγίσατε το θέμα του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη;
-Με σεβασμό στους μάρτυρες του Ολοκαυτώματος, με συγκίνηση και προβληματισμό για αυτή την ανθρώπινη τραγωδία αλλά και με ευθύνη να δημιουργήσω μια παράσταση μνήμης, καταγγελίας αλλά και ελπίδας για τον άνθρωπο.
-Πόσο δύσκολο ήταν να σκηνοθετήσετε μια παράσταση που βασίζεται σε τόσο τραγικά γεγονότα;
-Κάθε παράσταση που διαπραγματεύεται πραγματικά γεγονότα απαιτεί ένα διαφορετικό πνευματικό και συναισθηματικό χειρισμό τόσο από τη πλευρά του σκηνοθέτη όσο και των ηθοποιών. Προϋποθέτει γνώση, εν συναίσθηση αλλά ταυτόχρονα και μια αποστασιοποίηση για να αναδειχθούν οι αιτίες και τα κίνητρα αυτών πράξεων δίχως να υπερφορτιστούν συναισθηματικά.
-Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Πόσο σημαντική είναι η διατήρηση της μνήμης και πώς βοηθάει σε αυτό η παράσταση;
-Η μνήμη μπορεί να διατηρηθεί με πολλούς τρόπους. Το θέατρο όμως έχει το προνόμιο να δημιουργεί μια ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα σε αυτούς που μαρτύρησαν και στους ανθρώπους του σήμερα. Είναι πολύ δυνατό να βλέπεις επάνω στη σκηνή έναν ηθοποιό να ενσαρκώνει έναν μάρτυρα, μπορείς πολύ πιο εύκολα να ταυτιστείς και να μπεις στη θέση του.
-Η πρώτη παράσταση θα ανεβεί στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη, Πώς έγινε η επιλογή του χώρου;
-Για εμάς ήταν σημαντικό να δοθεί η παράσταση στο χωριό του μαρτυρικού Χορτιάτη. Τα φρικιαστικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος συνέβησαν σε πολλά μέρη του χωριού και κυρίως στον φούρνο του Γκουραμάνη. Εμείς εντέλει επιλέξαμε εντέλει τον Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου γιατί είναι μία βολική τοποθεσία για μία παράσταση.
-Ο τίτλος έχει μέσα του την λέξη «ζωή». Τι αίσθηση αφήνει το έργο στον θεατή;
-Τα γεγονότα που αφηγούμαστε κατά τη διάρκεια της παράστασης είναι πολύ σκληρά, απάνθρωπα θα έλεγα. Η απογοήτευση, η απαισιοδοξία για το ανθρώπινο είδος είναι μία αναπόφευκτη αρχική αντίδραση. Ερωτήματα όπως: «πώς είναι δυνατόν συνάνθρωποι μας και μάλιστα Έλληνες να έκαναν τέτοιες φρικαλέες πράξεις;» ή «Θα μπορέσει ποτέ το ανθρώπινο είδος να ξεφύγει από τη βία και τον πόλεμο;» μας βασάνιζαν και μας βασανίζουν. Όμως η συγγραφέας του κειμένου Ροδή Στεφανίδη στο τέλος επιλέγει την αισιοδοξία και την πίστη στον άνθρωπο και στη ζωή. Από αυτό το ελπιδοφόρο τέλος του έργου προέκυψε υποθέτω και ο τίτλος του. Η συγγραφέας κ. Ροδή Στεφανίδου χρησιμοποίησε μία σκληρή γλώσσα για να περιγράψει τα γεγονότα. Στο τέλος της παράστασης όμως επιλέγει την πίστη στο μέλλον και στην νέα γενιά.
Εύχομαι ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση να νιώσει την ανάγκη να πληροφορηθεί και να αναζητήσει ο ίδιος το τι συνέβη τότε.
Συντελεστές
Κείμενο: Ροδή Στεφανίδου, Σκηνοθεσία: Ελευθερία Τέτουλα, Σκηνογραφική και Ενδυματολογική επιμέλεια: Δανάη Πανά, Μουσική: Παναγιώτης Ανδρέογλου, Επιμέλεια κίνησης: Νάντια Κουτζιάμπαση, Φωτισμοί: Ανδρέας Τερζόπουλος, Σκηνοθεσία βίντεο: Ελευθερία Τέτουλα, Κάμερα: Άντα Λιάκου, Μοντάζ: Βαλλεντίνα Κόπτη, Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου, Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud).
Διανομή: Μαριάννα Αβραμάκη, Μάνος Γαλανής, Δημήτρης Καρτόκης, Χριστίνα Κωνσταντινίδου, Νίκος Τσολερίδης
*Μουσικός επί σκηνής: Παναγιώτης Ανδρέογλου.
Πληροφορίες
Διάρκεια: 60 λεπτά. Είσοδος: ελεύθερη. Θα τηρηθεί σειρά προσέλευσης. Πληροφορίες: Τ. 2315 200 200 & ntng.gr.
