Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Στο κατώφλι του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου ένα μικρό κορίτσι με αναπηρία που έχει για φίλους της τα αγάλματα του Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα θα πάρει μέρος σε μιαν άλλη Αντίσταση: αυτήν της προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Παράλληλα θα βοηθήσει και τον μοναδικό σάρκινο φίλο της, τον Τίκο, στη δική του μάχη.
Αυτά συμβαίνουν στο νέο βιβλίο της Αγγελικής Δαρλάση με τίτλο «Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα» που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 18/4 στη Δανιηλίδειο Παιδική Βιβλιοθήκη. Σε ένα μυθιστόρημα που όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Άλκη Ζέη στον πρόλογο του βιβλίου: «Η συγγραφέας μαθαίνει στα παιδιά, χωρίς διδακτισμό, πως η Αντίσταση δεν είναι μόνο τα όπλα…». Και συμπληρώνει πως είναι «ένα βιβλίο για την προσπάθεια και τη δύναμη των καθημερινών ανθρώπων που χάρη σε αυτούς γράφτηκε και συνεχίζει να γράφεται η Ιστορία».Και σε ένα βιβλίο που είναι βασισμένο στην πραγματική ιστορία απόκρυψης των αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Από μια φωτογραφία. Ήταν μια φωτογραφία με τον Κούρο του Σουνίου δεμένο από το ξύλινο ικρίωμα να ετοιμάζεται να θαφτεί για μία ακόμα φορά στο χώμα, μέσα στο όρυγμα που είχε ανοιχτεί γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό στο πάτωμα του Αρχαιολογικού Μουσείου. Γύρω του εργάτες του μουσείου να συγκρατούν τα σκοινιά. Η φωτογραφία συνόδευε ένα άρθρο του φίλου αρχαιολόγου Κώστα Πασχαλίδη που αναφερόταν στο συγκεκριμένο θέμα της απόκρυψης των αρχαιοτήτων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτή η φωτογραφία με συγκλόνισε και θέλησα να δω και να διηγηθώ αυτή την ιστορία κατά κάποιο τρόπο από τη δική τους ματιά, από τη ματιά των απλών ανθρώπων που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη επιχείρηση και πιο συγκεκριμένα μέσα από τα μάτια ενός κοριτσιού που μεγάλωσε σχεδόν μέσα στο μουσείο, επειδή οι γονείς του δούλευαν εκεί.
-Έχουν έρθει στο «φως» όλα τα θαμμένα αγάλματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου;
-Απ’ όσο ξέρω ναι. Αλλά νομίζω πως οι πλέον ειδικοί να απαντήσουν σε αυτή ην ερώτηση είναι οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές του συγκεκριμένου θέματος.
-Στο μυθιστόρημά σας θίγετε και το θέμα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τι θέλετε να πείτε για αυτήν μέσα από την ιστορία της Αγγελίνας; Και πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά να γνωρίζουν την πολιτιστική κληρονομιά τους;
-Νομίζω πως θέλησα να πω το αυτονόητο. Δηλαδή το πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε, αλλά και να προστατεύουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ίσως επειδή αυτή η κληρονομιά είναι και κληρονομιά «μου», για τον καθένα από μας, δηλαδή μας αφορά και προσωπικά είναι και δική μας περιουσία, με έναν τρόπο που πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε συνειδητά, αλλά τελικά τη φέρουμε μέσα μας. Επειδή πάντα υπάρχει εκείνο το μικρό κομμάτι της μεγάλης πολιτιστικής κληρονομιάς που μιλάει, που αγγίζει, που ορίζει τον καθένα μας ξεχωριστά. Είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας.
Υπό αυτό το πρίσμα είναι σημαντικό να γνωρίζουν, όσο περισσότερα γίνεται, όχι μόνο τα παιδιά αλλά και όλοι μας. Άλλωστε οι μεγάλοι είμαστε που θα βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να γνωρίσουν και να συνδεθούν όσο περισσότερο γίνεται με τον πολιτισμό μας. Τα παιδιά είναι η συνέχεια όλων μας.
-Η ηρωίδα σας αντιμετωπίζει μια μορφή αναπηρίας και ο καλύτερός της φίλος φοράει γυαλιά με μεγάλους φακούς. Και οι δύο ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα παιδιά και γι’ αυτό απομονώνονται κατά κάποιο τρόπο. Η διαφορετικότητα γιατί αντιμετωπίζεται με την απομόνωση;
-Η διαφορετικότητα δυστυχώς ακόμη και σήμερα αντιμετωπίζεται, αρκετές φορές, ανάλογα. Μας ξενίζει το διαφορετικό, ενώ αποτελεί κοινή παραδοχή και αξίωμα σχεδόν το ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί. Οπότε φυσιολογικά δεν θα έπρεπε να μας ξενίζει. Κι όμως συμβαίνει. Να μην αποδεχόμαστε, να απορρίπτουμε, να απομονώνουμε ό,τι στα μάτια μας ή στο μυαλό μας φαίνεται περισσότερο διαφορετικό. Κι αν αυτό μπορούμε να το δικαιολογήσουμε εν μέρει για παλιότερες εποχές, στη σημερινή το να αναπαράγουμε τα ίδια μικρόνοα κοινωνικά στερεότυπα μου φαίνεται τουλάχιστον παράλογο και άδικο. Προφανώς πολλές φορές οι κοινωνίες δεν είναι αρκετά ώριμες συναισθηματικά και διανοητικά για να το αποδεχτούν – κάτι που συμβαίνει και στο βιβλίο μου. Κι έτσι, οι δυο ήρωές μου δεν μπορούν παρά να επιλέξουν κι εκείνοι την απομόνωσή τους από τους άλλους, εκείνους που πρώτοι θέλησαν να τους απομονώσουν. Άλλοτε, λοιπόν, η απομόνωση μοιάζει με τρόπο επίθεσης κι άλλοτε με τρόπο άμυνας.
-Τι θα διδάξει η Ιστορία στους μικρούς ήρωες του βιβλίου και τι στους αναγνώστες;
-Νομίζω πως αν και η Ιστορία προχωράει και γράφεται πολλές φορές ερήμην μας, ταυτόχρονα είμαστε κι εμείς ένα κομμάτι της και συχνά είναι και οι δικές μας πράξεις που μπορούν να «γράψουν Ιστορία» – η ιστορία της απόκρυψης των αρχαιολογικών ευρημάτων είναι ένα παράδειγμα αυτού. Φυσικά αυτό δεν το συνειδητοποιούν οι ήρωές μου, όπως άλλωστε νομίζω πως πάντα συμβαίνει όταν οι άνθρωποι ζουν ανάλογα μεγάλα και σημαντικά ιστορικά συμβάντα.
Σεμινάριο για εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Ο IANOS και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ διοργανώνουν ενημερωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τη διδακτική αξιοποίηση στην τάξη του νέου βιβλίου της Αγγελικής Δαρλάση «Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα» την Τετάρτη, 20 Απριλίου 2016, στις 19.00, στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟS (Αριστοτέλους 7).
Θα μιλήσουν ο Καθηγητής Παιδαγωγικής Σχολής ΑΠΘ Ανδρέας Καρακίτσιος, η φιλόλογος, MEd Δημιουργικής Γραφής Αλεξάνδρα Μαυρίδου και η Αγγελική Δαρλάση. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό. Συντονίζει η συγγραφέας και εκπαιδευτικός Έλενα Αρτζανίδου.
Για την συγγραφέα
Η Αγγελική Δαρλάση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Θεατρολογία (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Παραστατικές Τέχνες (Μ.Α. στο The Royal Central School of Speech and Drama) και δημιουργική γραφή (σε Αθήνα και Λονδίνο), σκηνοθέτησε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, performances, devised και promenade παραστάσεις. Δούλεψε επίσης σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 2000 με θεατρικά έργα αποσπώντας βραβεύσεις και διακρίσεις σε θεατρικούς διαγωνισμούς συγγραφής θεατρικών έργων. Λίγα χρόνια αργότερα (2004) ήρθε και το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά και νέους «Ονειροφύλακες» που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο. Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία κι άλλα θεατρικά έργα που έφεραν μαζί τους διακρίσεις, βραβεύσεις και πολλή αγάπη από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες (και θεατές).
Διδάσκει θέατρο και δημιουργική γραφή (σε μικρούς και μεγάλους) και φυσικά… γράφει.
