Ο Γιόζεφ Μένγκελε περιφέρεται στην Αργεντινή
Αξιολόγηση: ***
Σκηνοθεσία: Λουσία Πουένσο
Παίζουν: Φλορένσια Μπάντο, Άλεξ Μπρέντεμουλ, Νατάλια Ορέιρο
Διάρκεια: 93΄
Του ΣΩΤΗΡΗ ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΜΟΠΟΥΛΟΥ
Στη δεκαετία του 60 στην Παταγονία της Αργεντινής ένας πολύ ευγενικός μοναχικός Γερμανός με γλυκά χαρακτηριστικά θα συναντήσει και θα αναπτύξει σχέσεις με μια οικογένεια. Οι ιατρικές του γνώσεις είναι πλούσιες και θα δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανήλικη κόρη της οικογένειας, την Λίλιθ, η οποία εξαιτίας μιας ορμονικής διαταραχής φαίνεται μικρότερη από την ηλικία της. Ο Γερμανός θα εισβάλει σιγά σιγά στις αποφάσεις της οικογένειας, θα χειραγωγήσει τα μέλη της και θα χρησιμοποιήσει τις ιατρικές του γνώσεις για να διορθώσει το ορμονικό πρόβλημα του κοριτσιού. Κι όλα αυτά θα φαινόντουσαν πολύ πιο ανώδυνα, αν ο Γερμανός γιατρός του τίτλου δεν ήταν ο περιβόητος Γιόζεφ Μένγκελε, ο οποίος κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου και επί σειρά ετών χρησιμοποιούσε τους κρατουμένους για πειράματα. Μετά το πέρας του πολέμου ο Μένγκελε δραπέτευσε όπως και πολλοί άλλοι Ναζί οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν εγκληματίες πολέμου στη Λατινική Αμερική. Υπήρξαν προσπάθειες να εντοπιστούν, κυρίως από τη Μοσάντ, μερικοί όντως εντοπίστηκαν, αλλά πολλοί έζησαν και πέθαναν στην αφάνεια αλλάζοντας το όνομά τους. Ένας από αυτούς ήταν και ο Μένγκελε ο οποίος τελικά απεβίωσε το 1979. Η αληθινή του ταυτότητα επιβεβαιώθηκε αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του.
H Λουσία Πουένσο είναι συγγραφέας και σκηνοθέτης από την Αργεντινή (η ταινία της «ΧΧΥ»προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προκαλώντας αίσθηση) και η ταινία βασίζεται σε δική της διασκευή του δικού της μυθιστορήματος «Wakolda» (έτσι αποκαλούν τη μικρή Λίλιθ). Κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας δεν είναι ο Μένγκελε, αλλά η μικρή Λίλιθ η οποία μαθαίνει να μεγαλώνει και μετατρέπεται σε εμμονή του γιατρού. Μάλιστα στο έργο της Λουσία Πουένσο οι γυναίκες έχουν την τιμητική τους. Είναι σπάνιο (αλλά όχι τόσο για τον κινηματογράφο της Αργεντινής) να υπάρχουν ενδιαφέροντες γυναικείοι χαρακτήρες, οι οποίοι ξεφεύγουν από το παθητικό πρότυπο του δυτικού εμπορικού (τουλάχιστον) κινηματογράφου, αναπνέουν, ζουν, εξελίσσονται και έχουν άποψη.
Από εκεί και πέρα έχοντας παρακολουθήσει ήδη αρκετά δείγματα του κινηματογράφου της Αργεντινής, μπορώ να πω πως η ταινία διέπεται από κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός μεγάλου ρεύματος της χώρας. Μουντή φωτογραφία που δίνει μια αίσθηση νοσταλγίας και μελαγχολίας, πολλά κοντινά πλάνα στα πρόσωπα, αργός ρυθμός ο οποίος συμβάλλει στη δημιουργία ατμόσφαιρας, όμορφα και άγρια τοπία και μεγάλη έμφαση στους χαρακτήρες, τα προβλήματά τους, τα αδιέξοδά τους, τα συναισθήματά τους και πάει λέγοντας. H εξέλιξη της αφήγησης πηγάζει τις περισσότερες φορές όχι από τη δράση, αλλά από τις διακυμάνσεις των σχέσεων μεταξύ των χαρακτήρων, ακόμα και σε μια ταινία η οποία φέρει έντονα την αύρα του θρίλερ.
Συνολικά, λοιπόν, δημιουργείται μια ιδιαίτερη αίσθηση η οποία σε συνδυασμό με τη μουσική της γλώσσας είτε θα αγγίξει το κοινό είτε θα το αφήσει κάπως αμήχανο. Προσωπικά θεωρώ πως πρόκειται για μια άκρως ευπρόσδεκτη οπτική η οποία έχει τη σαγήνη της και προσθέτει το δικό της τίμιο λιθαράκι στην παγκόσμια κινηματογραφία.
