Την ανάγκη για την χάραξη ορθής στρατηγικής πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών επισημαίνει σε επιστολή που έστειλε στον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους Υπουργούς ο Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Α’ Αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος κ. Λάζαρος Κυρίζογλου.
Στην επιστολή του ο κ. Κυρίζογλου αναφέρεται "στην έλλειψη δασοπροστασίας μετά από την κατάργηση της αρμοδιότητας κατάσβεσης από την Δασική Υπηρεσία λόγος ο οποίος συνέβαλε και στην απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων αλλά και εκατοντάδων ζωών τα τελευταία 30 χρόνια με πιο πρόσφατη τη φωτιά στο Μάτι Αττικής". «Στη διάρκεια 20 και πλέον ετών (1998 – 2020) έχουμε 200 νεκρούς συνανθρώπους μας, περίπου 3.000 σπίτια και χιλιάδες στρέμματα δασών και αγροτικών εκτάσεων καμένα. Νούμερα ασύλληπτα με τεράστιο οικονομικό κόστος. Φυσικά οι ανθρώπινες ζωές δεν είναι δυνατόν να κοστολογηθούν,» σημειώνει στην επιστολή του ο Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης ο οποίος διετέλεσε τα έτη 1990-1993 Νομάρχης Ευβοίας καταλήγοντας «Τίθενται λοιπόν πολλά αμείλικτα ΓΙΑΤΙ; Γιατί χάθηκαν τόσοι πολλοί (200) άνθρωποι, όσοι ενδεχομένως δεν έχουν καεί σε δασικές πυρκαγιές από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους; Γιατί δεν μπορούμε να προστατεύσουμε όσα πλήρωσαν και δημιούργησαν οι προηγούμενες γενιές, για να ωφεληθούμε εμείς και οι επόμενες γενιές; Εδώ δεν μπορεί να γίνει δεκτή η δικαιολογία του «πολιτικού λάθους», ούτε αυτή της «ανάληψης της πολιτικής ευθύνης»…… Γιατί αφήσαμε τα δάση μας χωρίς επαρκή παρουσία, φύλαξη κι αστυνόμευση από μόνιμους δασικούς υπαλλήλους;»
Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής.
Σύμφωνα με το Ν. 998/79 «Περί προστασίας των δασών κλπ» την ευθύνη για την πρόληψη και κατάσβεση των πυρκαγιών στα δάση και τις δασικές εκτάσεις την είχαν οι Δασικές Υπηρεσίες και οι σ’ αυτές υπηρετούντες δασικοί υπάλληλοι. Την περίοδο 1991-1993 (Κυβέρνηση Κων/νου Μητσοτάκη) αναβαθμίσθηκαν οι Δασικές Υπηρεσίες και συστάθηκε η Γενική Γραμματεία Δασών. Το 1993 μάλιστα υπήρξε και το γνωστό ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων, το οποίο, δυστυχώς, δεν αξιοποιήθηκε.
Το 1998 (Κυβέρνηση Κ. Σημίτη) με νόμο αφαιρέθηκε η αρμοδιότητα κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών από τη Δασική Υπηρεσία και ανατέθηκε στην Πυροσβεστική. Μετά λοιπόν την παρέλευση δύο και πλέον δεκαετιών (1998-2008, 2008-2020) από την ανάληψη της αρμοδιότητας της κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, θα ήταν φρόνιμο, επιβεβλημένο και λίαν επωφελές να γίνει ένας καλόπιστος, καλοπροαίρετος απολογισμός για να διαπιστωθούν τα θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα, να εντοπισθούν τα αίτια που τα προκάλεσαν, να μελετηθούν οι διορθώσεις που επιβάλλεται να γίνουν, ώστε, στο μέλλον, να πορευθούμε ως χώρα καλύτερα.
Την πρώτη δεκαετία (1998-2008) εφαρμογής του νέου συστήματος, εν συντομία, τα αποτελέσματα ήταν τα εξής: Χάθηκαν εκατό (100) και πλέον ανθρώπινες ζωές. Πρόκειται για νέους ανθρώπους στην πλειοψηφία τους, οι οποίοι κατακάηκαν από τις πυρκαγιές. Ο αριθμός είναι απίστευτα μεγάλος για τα Ελληνικά δεδομένα. Χιλιάδες σπίτια και δεκάδες χωριά καταστράφηκαν. Τουλάχιστον το 10% των δασών που υπήρχαν το 1998 κάηκαν (Ταΰγετος, Μαίναλο, Πάρνηθα, Εύβοια, Χαλκιδική, Ηλεία, Αχαΐα, Κορινθία, Πήλιο, Ρόδος κλπ). Χιλιάδες στρέμματα αναδασώσεων της προ του 1998 πεντηκονταετίας κάηκαν. Το κόστος πυρόσβεσης δεκαπλασιάσθηκε τουλάχιστον σε σχέση με τις προηγούμενες του 1998 δεκαετίες. Ενδεικτικά, προκειμένου να προβληματίσω, αναφέρω το εξής: στο Μαίναλο την όλη αντιπυρική επιχείρηση συντόνιζε ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος όμως δεν είχε πάει ποτέ στο Μαίναλο, ούτε γνώριζε την περιοχή. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Η δεκαετία και πλέον (2008-2020) κλείνει με τις τραγικές συνέπειες και τις κραυγές των θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι Αττικής.
Είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι τα αεροπλάνα σβήνουν τις φωτιές. Η αλήθεια είναι ότι συμβαίνει το αντίθετο. Τα αεροπλάνα καταστέλλουν τις πυρκαγιές στα δάση και οι επίγειες δυνάμεις ενεργούν την κατάσβεση.
Στη διάρκεια 20 και πλέον ετών (1998 – 2020) έχουμε 200 νεκρούς συνανθρώπους μας, περίπου 3.000 σπίτια και χιλιάδες στρέμματα δασών και αγροτικών εκτάσεων καμένα. Νούμερα ασύλληπτα με τεράστιο οικονομικό κόστος. Φυσικά οι ανθρώπινες ζωές δεν είναι δυνατόν να κοστολογηθούν.
Τίθενται λοιπόν πολλά αμείλικτα ΓΙΑΤΙ; Γιατί χάθηκαν τόσοι πολλοί (200) άνθρωποι, όσοι ενδεχομένως δεν έχουν καεί σε δασικές πυρκαγιές από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους; Γιατί δεν μπορούμε να προστατεύσουμε όσα πλήρωσαν και δημιούργησαν οι προηγούμενες γενιές, για να ωφεληθούμε εμείς και οι επόμενες γενιές; Εδώ δεν μπορεί να γίνει δεκτή η δικαιολογία του «πολιτικού λάθους», ούτε αυτή της «ανάληψης της πολιτικής ευθύνης»…… Γιατί αφήσαμε τα δάση μας χωρίς επαρκή παρουσία, φύλαξη κι αστυνόμευση από μόνιμους δασικούς υπαλλήλους;
Είναι λοιπόν, εκ του αποτελέσματος, άμεση ανάγκη να αλλάξει η φιλοσοφία και ο σχεδιασμός της πρόληψης και της καταστολής των πυρκαγιών υπαίθρου.
Πρότασή μου λοιπόν, εκ του αποτελέσματος και όχι δογματικά, είναι: η επαναδιοργάνωση και επαναστελέχωση των αποδιοργανωμένων και υποστελεχωμένων Δασικών Υπηρεσιών και η ανάθεση σ’ αυτές της πρόληψης και κατάσβεσης των πυρκαγιών στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Στο χρονικό πλαίσιο της σύντομης μου τοποθέτησης αρκούμαι σ’ αυτά και διευκρινίζω ότι δεν ισχυρίζομαι ότι είναι δυνατόν σήμερα οι σχεδόν διαλυμένες δασικές υπηρεσίες να αναλάβουν την πρόληψη και κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Γι’ αυτό μίλησα για επαναδιοργάνωση και επαναστελέχωση των δασικών υπηρεσιών. Αυτή είναι η θεμελιώδης στρατηγική παραδοχή που πρέπει να υιοθετηθεί. Ταυτόχρονα απαιτείται εμπλοκή, για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών και των γεωργικών, δασικών και μελισσοκομικών συνεταιρισμών και των ριτινοκαλλιεργητών. Γιατί βγάλαμε την κοινωνία εκτός; Έξω από το πνεύμα της παλλαϊκής αντιμετώπισης ενός τόσο σοβαρού ζητήματος. Είμαι σε θέση να σας αναπτύξω ένα συγκεκριμένο πλήρες σχέδιο. Αυτό που όμως πρωτίστως πρέπει να γίνει, να επιλεγεί, είναι η ορθή στρατηγική πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Τις παραπάνω επισημάνσεις, προτάσεις και παρατηρήσεις μου απέστειλα εγγράφως στους πρώην Πρωθυπουργό, τους πρώην Υπουργούς Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και όλους τους Αρχηγούς των Κομμάτων στη Βουλή των Ελλήνων. Καμία απάντηση δεν έλαβα.
Λυπούμαι βαθύτατα αλλά είμαι υποχρεωμένος να πω, να γίνω μάντης κακών μελλόντων να συμβούν ξανά, αν δεν αλλάξουμε μυαλά. Σας ευχαριστώ.
Λάζαρος Κυρίζογλου
Δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης
Α΄ Αντιπρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος
π. Νομάρχης Ευβοίας (1.3.91 – 18.1.1993)
Δικηγόρος
