ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με το τι θα ισχύσει με την είσοδο σε κλειστούς χώρους ενόψει χειμώνα αναμένει η αγορά της Θεσσαλονίκης, την ώρα που μετρά ήδη «λουκέτα» και με μειωμένη την αγοραστική κίνηση την περίοδο του καλοκαιριού.
Με εξαίρεση κάποιους πολύ κεντρικούς δρόμους, οι υπόλοιποι μετρούν αρκετά κλειστά μαγαζιά με τα ενοικιαστήρια μάλιστα να ξεθωριάζουν στις βιτρίνες, καθώς δεν υπάρχει ενδιαφέρον για νέα επιχειρηματικά ξεκινήματα, δεδομένης της ρευστής κατάστασης και των περιοριστικών μέτρων.
Στην οδό Τσιμισκή, τον εμπορικότερο και ακριβότερο δρόμο της Θεσσαλονίκης, τα καταστήματα αλλάζουν συνεχώς «χέρια». Κάποια κίνηση παρατηρείται και στην Μητροπόλεως και σε κάποιες άλλες περιοχές της πόλης, όπως η Τούμπα, η Καλαμαριά και ο Εύοσμος, αλλά αυτή περιορίζεται στους κεντρικούς μόνο δρόμους κάθε περιοχής. Πάντως, η γενικότερη εικόνα στο επαγγελματικό ακίνητο αυτήν την στιγμή και σε σύγκριση με το προηγούμενο διάστημα είναι αρκετά υποτονική, όπως τονίζουν οι γνωρίζοντες μιλώντας στο TyposThes. Προσαρμογές φαίνεται πως γίνονται και στα μισθώματα
Εν αναμονή των ανακοινώσεων η αγορά – «Καταστροφικός» ο διαχωρισμός
Ειδικότερα, εν αναμονή των κυβερνητικών ανακοινώσεων για τα μέτρα που θα ισχύσουν από το Φθινόπωρο σχετικά με την πρόσβαση εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων σε κλειστούς χώρους, βρίσκεται η αγορά, θεωρώντας πάντως «καταστροφικό» το ενδεχόμενο να υπάρξει διαχωρισμός και να επιτρέπεται η είσοδος στα εμπορικά καταστήματα μόνο σε εμβολιασμένους. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, απαντώντας στο ερώτημα σχετικά με το ενδεχόμενο να μην είναι ελεύθερη η πρόσβαση στα εμπορικά καταστήματα για τους ανεμβολίαστους, είπε πως «την επόμενη εβδομάδα θα υπάρξει μια συνολική τοποθέτηση από την πλευρά της κυβέρνησης για όλο το πλαίσιο διαχείρισης της πανδημίας ενόψει του φθινοπώρου και του χειμώνα».
«Η Ελλάδα όλο αυτό το χρονικό διάστημα έχει επιλέξει δυστυχώς για όλους μας τη μέθοδο των διαχωρισμών. Αυτό δεν βοηθάει κανέναν αυτήν την στιγμή. Αυτήν την στιγμή ο τζίρος είναι τόσο χαμηλά που κάνουμε προσπάθειες να τον αυξήσουμε. Σκεφτείτε να διαχωρίζουμε τους πελάτες, ποιοι θα μπουν και δεν θα μπουν μέσα, όταν το 50% σχεδόν είναι ανεμβολίαστοι σύμφωνα με τα όσα μας λένε», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Παντελής Φιλιππίδης στο TyposThes, θεωρώντας «καταστροφικό το ενδεχόμενο να υπάρχουν περιορισμοί για μη εμβολιασμένους. Σχολιάζοντας δε όσα λέγονται ότι όσοι δεν είναι εμβολιασμένοι θα ψωνίζουν με τη μέθοδο του click away, οι έμποροι τονίζουν ότι ήταν μια μέθοδος που δεν «περπάτησε» και δεν είχε αποτέλεσμα.
Σε ότι αφορά τους υπαλλήλους, δεν είναι όλοι εμβολιασμένοι, ενώ ένα ζήτημα που εγείρεται είναι αν θα αντέχουν οικονομικά να πληρώνουν τα τεστ που θα υποχρεούνται να κάνουν.
«Δεν κουνιέται φύλλο στην αγορά»
Σκιαγραφώντας την εικόνα που επικρατεί αυτό το διάστημα στην αγορά, ο κ. Φιλιππίδης τονίζει στο TyposThes ότι «δεν κουνιέται φύλλο», και αυτό είναι κάτι που, όπως λέει, μπορεί να το καταλάβει ο καθένας με μια βόλτα στην πόλη. Σε σύγκριση με άλλες χρονιές ο τουρισμός στην πόλη ήταν μειωμένος, με τον εμπορικό κόσμο να τονίζει ότι αυτό ήταν και αναμενόμενο γιατί δεν ήμασταν και στα καλύτερά μας σαν τουριστική περιοχή με όλους τους περιοριστικούς όρους.
Στην αγορά της Θεσσαλονίκης βρέθηκαν κυρίως Βαλκάνιοι, ως επί το πλείστον οδικοί τουρίστες, Βούλγαροι, Σέρβοι και Σκοπιανοί.
Όσοι προσεγγίζουν τη Θεσσαλονίκη οδικώς μπορεί να αφιερώσουν 1-2 μέρες στην πόλη αλλά ακόμη και αν δεν διανυκτερεύσουν θα την επισκεφθούν για να ψωνίσουν, κάτι που δεν ισχύει με τους τουρίστες που έρχονται αεροπορικώς και οι οποίοι επιλέγουν τη Χαλκιδική ή κοντινούς νησιωτικούς προορισμούς.
Από τον Σεπτέμβριο του 2020 άρχισαν τα λουκέτα
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο εξάλλου ξεκίνησαν τα λουκέτα στην αγορά, με πολλές επιχειρήσεις να μην αντέχουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να κατεβάζουν ρολά. Τα καταστήματα όπως λέει ο πρόεδρος του ΕΣΘ αλλάζουν «χέρια» παντού, σε όλη την Ελλάδα. «Εδώ θα πρέπει να καταλάβει η κυβέρνηση τι πρέπει να κάνει», τονίζει στο TyposThes, ενώ σημειώνει ότι μόνο στην Τσιμισκή υπάρχουν 10 καταστήματα άδεια.
Όπως λένε οι έμποροι αυτήν την στιγμή, με τόσα περιοριστικά μέτρα, κανείς δεν αποτολμά να κάνει νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα. «Πωλούνται μαγαζιά τζάμπα, με 10.000 και με 5.000 ευρώ αυτήν την στιγμή στην Θεσσαλονίκη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Φιλιππίδης.
Ενόψει ΔΕΘ ο κ. Φιλιππίδης τονίζει ότι αυτό που θα ζητήσει από τον Πρωθυπουργό είναι καταρχάς «να αλλάξουν τη λογική τους» και να «καταλάβουν ότι με την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα μπορεί να κρατηθεί η πραγματική οικονομία».
Πολύ μειωμένη η ζήτηση για επαγγελματικά ακίνητα
«Στο επαγγελματικό ακίνητο η κατάσταση είναι αρκετά υποτονική ενώ υπήρχε μια κινητικότητα τα προηγούμενα χρόνια εδώ και δυο-τρεις μήνες γενικά έχει μειωθεί κατά πολύ η ζήτηση και σε μικρά και σε μεγάλα ακίνητα», αναφέρει εξάλλου, μιλώντας στο TyposThes ο κ. Κώστας Γεωργάκος, πιστοποιημένος εκτιμητής, μεσίτης «Parthenon Real Estate - Georgakos Properties» και Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών και Εκτιμήσεων Ακινήτων ΝΑ Ευρώπης.
Κίνηση υπάρχει αυτήν την στιγμή μόνο στην Τσιμισκή που «αλλάζει συνεχώς χέρια» με μαγαζιά να ανοίγουν και να κλείνουν και στην Μητροπόλεως μέχρι την οδό Κούσκουρα, δηλαδή στο πολύ εμπορικό κομμάτι της πόλης, όπως λέει. «Από εκεί και πέρα οι υπόλοιποι δρόμοι είναι δύσκολοι. Έχουν κλειστά μαγαζιά που νοικιάζονται καιρό», όπως αναφέρει.
Κίνηση παρατηρείται και στους κεντρικούς δρόμους κάποιων άλλων περιοχών, όπως στη Γρηγορίου Λαμπράκη στην Τούμπα, στο πεζόδρομο της Καλαμαριάς και στο κέντρο του Ευόσμου. Με άλλα λόγια το όποιο ενδιαφέρον περιορίζεται σε πολύ κεντρικά σημεία κάθε δήμου.
Τα μισθώματα
Αλλαγές παρατηρούνται και στα μισθώματα των καταστημάτων σε κεντρικούς δρόμους που είναι μειωμένα σύμφωνα με τον κ. Γεωργάκο καθώς γενικά δεν πάει καλά η κατάσταση. Σήμερα στην Τσιμισκή ένα κατάστημα διατίθεται κοντά στα 80-120 ευρώ το τ.μ. Δηλαδή για 50 τ.μ. ζητούν περίπου 5.000 ευρώ. Στην Μητροπόλεως είναι κοντά στα 20-30 ευρώ το τ.μ και μειώνεται κοντά στα 10 ευρώ όσο προχωράμε πιο πέρα.
Οι γραφειακοί χώροι είναι περίπου στα 5 ευρώ το τ/μ έως 8 ανάλογα με το σημείο και τις παροχές, αλλά γενικά δεν υπάρχει κίνηση ούτε για γραφειακούς χώρους.
«Δεν υπάρχει ανάπτυξη, κινητικότητα. Αυτό είναι το θέμα. Και αυτά που είναι ξενοίκιαστα δεν νοικιάζονται», επισημαίνει ο κ. Γεωργάκος, ο οποίος παρατηρεί μια καθίζηση το τελευταίο δίμηνο περίπου στο ενδιαφέρον για επαγγελματικά αλλά και βιοτεχνικά ακίνητα «ενώ υπήρχε έντονη κινητικότητα και για μεγάλα οικόπεδα για να γίνουν business centers και για μεγάλους γραφειακούς χώρους κλπ».
Ενδιαφέρον εξέφραζαν και αρκετοί ξένοι ωστόσο «αυτήν την στιγμή δεν βλέπουμε κινητικότητα ούτε και εκεί». Οι μόνοι που έχουν απομείνει είναι οι Ισραηλινοί οι οποίοι αναζητούν είτε βιοτεχνικούς χώρους είτε κτίρια το ανώτερο 700 ευρώ/τ.μ. για να τα μετατρέψουν σε κατοικίες και να τα διαθέσουν προς πώληση ή μίσθωση, όπως συμπληρώνει.
Υπήρχε μια έντονη κινητικότητα και σε χώρους logistics το προηγούμενο διάστημα καθώς μια τάση που δημιούργησε ή και επιτάχυνε ο κορωνοϊός ήταν μεγάλο μέρος του τζίρου να γίνεται πλέον μέσω διαδικτύου και να μη χρειάζονται γραφειακοί χώροι και καταστήματα, αλλά τους τελευταίους 2 μήνες περίπου και εκεί παρατηρείται μείωση.
Πώς κινείται η εστίαση στη Θεσσαλονίκη
Ο κλάδος της εστίασης στη Θεσσαλονίκη δεν αναμένει κάποια σημαντική αλλαγή αναφορικά με τα μέτρα που θα ισχύσουν από Σεπτέμβριο, σε σχέση με ό,τι ισχύει ήδη. «Έτσι κι αλλιώς στους εσωτερικούς χώρους είναι μόνο για εμβολιασμένους. Δεν περιμένουμε να αλλάξει κάτι», αναφέρει ο κ. Μιχάλης Επιτροπίδης γ.γ. της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών & Καφέ Μπαρ Ν. Θεσσαλονίκης, μιλώντας στο TyposThes.
Το πρόβλημα, όπως λένε θα δημιουργηθεί όταν θα επικρατήσει πολύ κρύο και άσχημες καιρικές συνθήκες καθώς μέχρι τώρα λειτουργούν καλά γιατί ακριβώς μπορούν να δουλεύουν στους εξωτερικούς χώρους.
Σε ότι αφορά την κίνηση που καταγράφεται τους καλοκαιρινούς μήνες, ο ίδιος αναφέρει:
Ξεκινήσαμε πολύ δυναμικά. Η κίνηση σταθεροποιήθηκε από τον Ιούλιο και μετά. Πολύ καλά συνεχίζουν να πηγαίνουν οι επιχειρήσεις εστίασης που λειτουργούν περιφερειακά, σε τουριστικούς προορισμούς της Θεσσαλονίκης, όπως σε Ν. Επιβάτες, Αγία Τριάδα, Περαία, Ν. Μηχανιώνα, Σταυρό και Ασπροβάλτα». Επισημαίνει ωστόσο ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, υπάρχει μείωση τζίρου κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με 2019 κατά 33% και αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο οφείλεται στα καταστήματα που δεν διαθέτουν εξωτερικούς χώρους για να αναπτύξουν τραπεζοκαθίσματα. Αν και δεν υπάρχει ακριβής εικόνα για τις επιχειρήσεις εστίασης που δεν άντεξαν και αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την ενεργό δράση, γεγονός είναι ότι κάποιες, τόσο παλιές όσο και νέες έβαλαν λουκέτο ενώ άλλες αλλάζουν χέρια. Όπως λέει ο κ. Επιτροπίδης, υπάρχουν και επιχειρήσεις που μπαίνουν στην εστίαση χωρίς να γνωρίζουν το χώρο, με αποτέλεσμα να λειτουργούν για έναν ή ενάμιση χρόνο και μετά να κλείνουν. Κατά τον ίδιο, τα μισθώματα έχουν σταθεροποιηθεί. Έχει διαπιστωθεί ωστόσο ότι υπάρχουν πιέσεις να αφήσουν τα μαγαζιά τους για να αλλάξουν χρήση από εστίαση σε κάποιο άλλο είδος επιχείρησης που δεν θα δημιουργεί πρόβλημα λόγω μέτρων όπως αυτά της απαλλαγής και μείωσης ενοικίου.
