*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Οι πρόσφατες εικόνες από το μπλακ άουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο υπογράμμισαν πως η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να συνδέεται με επενδύσεις σε δίκτυα. Και υπενθύμισαν πως το ρεύμα αφορά σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς μας όπως η εργασία, οι συναλλαγές, η υγιεινή, η περίθαλψη.
Πόσο όμως είναι πιθανό να ζήσει η χώρα μας ένα ενεργειακό μπλακ άουτ;
Ο πρώην κοσμήτορας Πολυτεχνικής του ΑΠΘ κ. Γρηγόρης Παπαγιάννης μιλώντας στο «ΤyposThes» είπε πως «η μεγάλη διείσδυση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) δημιουργεί ιδιάζουσες συνθήκες στα δίκτυα που δεν ήταν φτιαγμένα για να έχουν τόσο μεγάλα ποσοστά ΑΠΕ.
Αυτό ίσως ένας από λόγους που ξεκίνησε μια διαταραχή σε Ιβηρική Χερσόνησο που σε συνδυασμό με άλλα τεχνικά γεγονότα οδήγησαν στο μπλακ άουτ. Αυτό το ρίσκο δεν μπορεί να αποκλειστεί από κανένα δίκτυο. Πόσο μάλλον σε ένα περιφερειακό όπως είναι το δικό μας γιατί βρισκόμαστε στα άκρα. Όσοι είναι στις άκρες κινδυνεύουν, ενώ πχ η Αυστρία που είναι στο κέντρο δεν διατρέχει μεγάλο κίνδυνο. Ήδη ο ΔΕΔΔΗΕ και εταιρείες παραγωγής ενέργειας κάνουν συσκέψεις και σχεδιασμούς ώστε να αποφευκτεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο».
Σύμφωνα με τον πρώην Κοσμήτορα, στη χώρα μας έχουμε εγκατεστημένο μεγάλο ποσοστό ΑΠΕ. «Σήμερα υπάρχουν μέρες που η παραγωγή στην Ελλάδα ξεπερνά το 70% για κάποιες ώρες. Δεν δουλεύουν όμως όλες οι ΑΠΕ ταυτόχρονα. Σκεφτείτε πως σε ένα φωτοβολταϊκό αν υπάρχει πάνω του ένα σύννεφο, σταματάει η παραγωγή ενέργειας και τότε κάποιο άλλο που είναι σε ετοιμότητα ή κάποιος συμβατικός σταθμός θα δώσει ενέργεια», εξήγησε.
Ο κ. Παπαγιάννης συμπλήρωσε πως «Στην ηλεκτρική ενέργεια ό,τι παράγεται πρέπει να καταναλώνεται. Αν παράγεται μεγάλο ποσοστό ενέργειας και το φορτίο είναι χαμηλό, όπως πχ συμβαίνει τα Σαββατοκύριακα που πολλές εταιρείες δεν δουλεύουν και ο κόσμος βγαίνει έξω από το σπίτι του, τότε υπάρχει πρόβλημα, γιατί έχουμε περίσσευμα ενέργειας. Από την στιγμή που θα αρχίσουν να λειτουργούν και τα κλιματιστικά θα απορροφάται περισσότερη ενέργεια».
Ωστόσο πρόσθεσε πως τα μπλακ άουτ δεν είναι συνηθισμένα.
Υπενθύμισε πως η χώρα μας έζησε ένα ενεργειακό μπλακ άουτ το 2004. «Είχε κοπεί το ρεύμα στη νότια Ελλάδα. Αιτία ήταν ένα τεχνικό πρόβλημα. Τότε δεν είχαμε τόσες πολλές ΑΠΕ. Μια μονάδα παραγωγής κατέρρευσε στο Λαύριο και αυτό οδήγησε στο να καταρρεύσει το δίκτυο στην Νότια Ελλάδα για 5-6 ώρες».
Επιστρέφοντας στο θέμα της Ιβηρικής Χερσονήσου σημείωσε πως «Δεν ξέρουμε ακριβώς σε ποιον μηχανισμό οφείλεται. Ξαφνικά συνέβη κάτι που σταδιακά οδήγησε στο να διακοπεί η σύνδεση Γαλλίας και Ισπανίας. Σκεφτείτε πως όπως πχ στην ορειβασία αν πέσει ένας ορειβάτης στο κενό κάποιος άλλος θα κόψει το σχοινί για να μην πέσουν όλοι. Το ίδιο συμβαίνει και στα δίκτυα. Η Γαλλία άνοιξε τους διακόπτες και η Ιβηρική Χερσόνησο έμεινε μόνη της και βούλιαξε στο σκοτάδι. Η Ισπανία έδινε ισχύ στην Γαλλία και ξαφνικά της περίσσεψε. Οπότε με το φαινόμενο ντόμινο οι μονάδες παραγωγής έβγαιναν μία μία εκτός λειτουργίας για να μην καταστραφούν. Και οι σταθμοί χρειάζονται ρεύμα. Αν αυτό δεν υπάρχει, πρέπει να ξεκινήσει πρώτα η λειτουργία ένας σταθμός, μετά ο δεύτερος κλπ».
Αναγκαία η ενίσχυση των δικτύων
Σε κάθε περίπτωση σημείωσε πως για την χώρα μας είναι σημαντικό να ενισχυθούν τα δίκτυα ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά.
«Πρόκειται για ένα σύνθετο θέμα. Γνωρίζουμε πως το σύστημα μεταφοράς και διανομής ενέργειας είναι περίπλοκο. Προσπαθούμε να κάνουμε τα δίκτυα μας πιο ανθεκτικά για να αντέχουν. Χρειάζονται και επενδύσεις. Να γίνουν νέες γραμμές και επεκτάσεις υπαρχουσών γραμμών. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.
Γιατί σκεφτείτε πως αν μια γραμμή περάσει από ένα μέρος οι κάτοικοι της περιοχής μπορεί να μην την θέλουν, και το έργο αντί να γίνει σύντομα να χρειαστεί περισσότερο χρόνο. Επίσης οι υπεύθυνοι για την διαχείριση συστημάτων προσπαθούν να ενισχύσουν δίκτυα για να αποτρέψουν τυχόν ενεργειακά μπλακ άουτ. Και υπάρχουν σενάρια για να κρατήσουν την μεταφορά ενέργειας σε λειτουργία όμως η φύση μάς ξεπερνά. Στο πρόσφατο παράδειγμα της Ιβηρικής Χερσονήσου διαπιστώσαμε πως διαταράσσεται η ζωή σε μια μεγάλη περιοχή όταν κόβεται το ρεύμα. Γιατί έχει να κάνει με την επικοινωνία, την υγιεινή, τα νοσοκομεία, τις μεταφορές, τα πάντα».
