Προσανατολισμένη στην ελεύθερη-ανεμπόδιστη πρόσβαση στις πόλεις από άτομα με κινητικές δυσκολίες, από ηλικιωμένους και από ειδικές ομάδες κατοίκων είναι η πανελλαδική εκστρατεία FREEMOBILITY που διεξάγεται φέτος για πρώτη φορά, παράλληλα με αυτήν του ECOMOBILITY που διανύει τον 12ο της χρόνο.
Όπως εξήγησε σε συνέντευξη που μας παραχώρησε η Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης, συντονίστρια του Freemobility στην Μακεδονία-Θράκη κα Αντωνία Δαρδιώτη, με αφορμή την παρουσίαση των συμμετοχών των σχολείων από την πόλη μας*: «Πρόκειται για ένα ελπιδοφόρο πρόγραμμα που ξεκίνησε φέτος, μέσα από την Εκστρατεία ECOMOBILITY που υλοποιεί το ECOCITY στα τελευταία 12 χρόνια, με την συστράτευση αξιόλογων Επιστημονικών Ιδρυμάτων και Κοινωνικών Οργανώσεων από όλη την χώρα. Λειτούργησε πιλοτικά σε ειδικά σχολεία τα προηγούμενα χρόνια και μετά από κατάλληλη έρευνα διευρύνθηκε επίσημα ως πανελλήνια εκστρατεία FREEMOBILITY για πρώτη φορά φέτος.
Στόχος είναι η πρόκληση διαλόγου στις τοπικές κοινωνίες και η αλλαγή συμπεριφορών, για να δοθεί λύση στο πρόβλημα εγκλωβισμού συνανθρώπων μας που έχουν δυσκολίες ελεύθερης πρόσβασης στο κέντρο και στα δημόσια κτήρια των πόλεων, εκπαιδεύοντας τους νέους με την Αρχή της Ισότητας και Ελευθερίας».
-Υπάρχουν κοινές αναφορές στις συμμετοχές των σχολείων στο Freemobility σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με κινητικές δυσκολίες στη μετακίνησή τους στις πόλεις; Γενικότερα ποια είναι τα προβλήματα με τα οποία έρχονται συνήθως αντιμέτωπα τα παιδιά;
-Αυτό που συνήθως σκέφτεται κάποιος όταν μιλάμε για δυσκολία μετακίνησης ή προσβασιμότητας είναι κινητικά προβλήματα. Όμως δυσκολίες μετακίνησης και λειτουργικής προσβασιμότητας σε χώρους έχουν και τα άτομα με λειτουργικές δυσκολίες (μειωμένη όραση, ακοή, αυτισμό και νοητική υστέρηση). Και επιπλέον δεν αρκεί κάποιος να εισέλθει σε ένα χώρο ή να μπορεί να περπατήσει ανεμπόδιστα σε ένα πεζοδρόμιο, που ούτε αυτό φυσικά έχουμε κατακτήσει…, αλλά και να μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τουαλέτες του, να ανοίγει τις πόρτες μόνος του και να έχει πρόσβαση σε κάθε λειτουργία του χώρου. Βλέπουμε συχνά εργασίες μαθητών που περιγράφουν τα απίστευτα εμπόδια που συναντούν στη μετακίνησή τους μέσα σε ένα μόλις οικοδομικό τετράγωνο (έλλειψη ραμπών, παρκαρισμένα μηχανάκια πάνω στο πεζοδρόμια, στύλοι και άλλα εμπόδια ακριβώς πάνω στις ράγες καθοδήγησης τυφλών, αδιέξοδες ράγες καθοδήγησης τυφλών, τραπεζοκαθίσματα, κούτες, εμπορικά είδη καταστημάτων κ.α.).
Τα προβλήματα είναι κοινά για όλα τα παιδιά και λίγο πολύ σε αυτά εστιάζουν. Η πρωτοτυπία όμως κάθε εργασίας και κάθε προσέγγισης των προβλημάτων είναι κάθε φορά μία έκπληξη. Στο FREEMOBILITY συμμετέχουν έφηβοι από τα ΕΕΕΕΚ (εργαστήρια ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης-κατάρτισης) και τα ΤΕΕ (Τεχνικά επαγγελματικά εκπαιδευτήρια)Ειδικής Αγωγής Α και Β Βαθμίδας της χώρας. Η διαφορετικότητα κάθε ομάδας μαθητών που συμμετέχει και η διαφορά στο βαθμό κατανόησης του προβλήματος και στη δυνατότητα υποβολής λύσεων – προτάσεων από τους μαθητές είναι μεγάλη. Εδώ, η παρέμβαση και η βοήθεια των εκπαιδευτικών είναι καθοριστική. Πολλές φορές δεν υπάρχει καν δυνατότητα ομιλίας από τους μαθητές ή χρειάζεται αποκωδικοποίηση από τους εκπαιδευτικούς στη διάρκεια της παρουσίασης. Δεν είναι εύκολο για αυτά τα παιδιά να εκτίθενται στο κοινό και όταν το κάνουν είναι πολύ συγκινητικό για όλους τους παρευρισκόμενους. Η αλήθεια τους είναι τόσο άμεση και τα «θέλω» τους τόσο δυνατά που αγγίζουν βαθιά το συναίσθημα όλων. Και πιστεύω ότι η αλλαγή συμπεριφοράς τελικά, που είναι το ζητούμενο, μπορεί να προκληθεί μόνο με διέγερση συναισθήματος.
-Πού θα βοηθήσει η εκστρατεία;
-Η συζήτηση που προκαλείται στις εκδηλώσεις παρουσίασης των εργασιών των σχολείων που συμμετέχουν έχει έναν κυρίαρχο στόχο: την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για αλλαγή συμπεριφοράς των κατοίκων της και την ενεργοποίηση των αρμόδιων φορέων για λήψη μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος.
Επιπρόσθετα, οι ίδιες οι προτάσεις των μαθητών υποδεικνύουν στους αρμόδιους φορείς λύσεις πολλές φορές απλές στην υιοθέτηση και την εφαρμογή τους ή λύσεις πρωτότυπες που το μυαλό των ενηλίκων δεν τις έχει σκεφτεί.
Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν τη διαδικασία της έρευνας, συνεργάζονται, εμβαθύνουν στα περιβαλλοντικά ζητήματα, και έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν την εμπειρία της έκθεσης στο κοινό και της παρουσίασης. Όμως ειδικά για το Freemobility υπάρχει και ένα «κρυφό» κέρδος. Έχει παρατηρηθεί ότι στα σχολεία που συνυπάρχουν ή γειτονεύουν με ειδικά σχολεία, οι μαθητές είναι πιο ευαισθητοποιημένοι στα προβλήματα αυτών των παιδιών και αποδέχονται τη διαφορετικότητα. Οι κοινές εκδηλώσεις σε πολλές πόλεις και η ανάμιξη των παρουσιάσεων των ειδικών σχολείων με τα γυμνάσια της χώρας έχει και αυτό το όφελος.
-Τι μπορεί να κάνει η πολιτεία και τι οι πολίτες για να βελτιωθεί η κατάσταση;
-To αυτονόητο. Να τηρήσει σωστά και χωρίς παρεκκλίσεις τον Νόμο. Τα εμποδιζόμενα άτομα, στη χώρα μας, αγγίζουν το 50% του πληθυσμού, αφού εμποδιζόμενο άτομο δεν είναι μόνο τα ΑμΕΑ, αλλά και οι γυναίκες με το καροτσάκι του μωρού τους, οι ηλικιωμένοι, οι έχοντες προσωρινό πρόβλημα μετακίνησης λόγω τραυματισμού και πολλές άλλες κατηγορίες.
Η τήρηση των αποφάσεων και ο σεβασμός στους κανονισμούς είναι ένδειξη σεβασμού και κυρίως ευνομίας.
Το αποτέλεσμα που βλέπουμε καθαρά μέσα από την εκστρατεία, είναι πως έφτασε ο καιρός να συσπειρωθούμε για λύσεις. Λύσεις που είναι απαραίτητες για την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας και απαραίτητες για την απόλαυση της καθημερινότητας από όλους. Πιστεύω πως η εκστρατεία ECOMOBILITY και η παράλληλη Free Mobility είναι ένα φυτώριο που θα βγάλει σύντομα καρπούς τοπικής και εθνικής διαχείρισης.
*Στις 11 και 12/3.
Αναζητώντας τον τρόπο ελεύθερης μετακίνησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο Δήμο Θέρμης
Ο τρόπος ελεύθερης μετακίνησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο Δήμο Θέρμης βρέθηκε στο επίκεντρο της εργασίας του πρώτου εργαστηρίου ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.) του Δήμου Θέρμης, το οποίο συμμετείχε για πρώτη φορά στη δράση Eco Mobility & Free Mobility.
Η ομάδα που απαρτίζονταν από επτά μαθητές, με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών Ελένης Μαντρατζή (κοινωνιολόγος), Μαρίας Παπαδοπούλου (Εικαστικός) και Κατερίνας Σουλάκη (κοινωνική λειτουργός) και σε συνεργασία με την Σχολή Τυφλών Ήλιος, την Τροχαία Θέρμης και έναν πολιτικό μηχανικό της περιοχής μαζέψανε τα στοιχειά που χρειάζονταν ώστε να ενημερωθούν για τον ασφαλή τρόπο μετακίνησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Με την αρωγή του φυσιοθεραπευτή του σχολείου και το Ε.Β.Π. μάθανε να κινούνται με πατερίτσες και ειδικά αμαξίδια. Στη συνέχεια βγήκαν στην περιοχή του σχολείου και κατέγραψαν τα θετικά και τα αρνητικά στοιχειά της περιοχής. Έγραψαν τις προτάσεις τους επισκεφτήκανε τον Δήμαρχο της Θέρμης ο οποίος τους δέχτηκε και ακολούθησε μια παραγωγική συζήτηση.
Θα παρουσιάσουν τον καρπό της δουλειάς τους στις 12/3/2015 στις 12 μ.μ. στο Ελληνικό Κολέγιο το οποίο ανέλαβε και τη μετακίνηση των μαθητών.
Ο Γολγοθάς της μετακίνησης με ΜΜΜ στη Θεσσαλονίκη
Σε δράσεις στο κέντρο της πόλης (περιοχή Λ. Πύργου ), όπου μετακινήθηκαν με τα ΜΜΜ του ΟΑΣΘ, συμμετείχαν μαθητές και μαθήτριες με μαθησιακές, κινητικές και πολλαπλές δυσκολίες από το ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Β’ Βαθμίδας Ανατολικής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.). Διαπίστωσαν ότι η μετακίνηση προς και από το κέντρο της πόλης μας, για πολλούς απ’ αυτούς είναι πολύ δύσκολο να γίνει, μια και τα εμπόδια είναι πολλαπλά: λεωφορεία ψηλά , χωρίς ειδικούς χώρους για αναπηρικά αμαξίδια, πεζοδρόμια στενά , γεμάτα παρκαρισμένα αυτοκίνητα, μηχανάκια και ξεχειλισμένους κάδους σκουπιδιών, κτίρια χωρίς ράμπες, μια πόλη κυριολεκτικά απροσπέλαστη. Όπως αναφέρει η διευθύντρια του ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Β’ Βαθμίδας Ανατολικής Θεσσαλονίκης κα Νίκη Κουσουρέτα: «Πρόσφατα στη διάρκεια εξόδου στην άμεση γειτονιά του σχολείου (βιωματικό μονοπάτι), επιβεβαιώθηκαν οι αρχικές παρατηρήσεις σχετικά με τη μη προσπελασιμότητα των κατεστραμμένων και στενών δρόμων που το περιβάλλουν και που δεν έχουν πεζοδρόμια. Έτσι , όταν ενημερωθήκαμε από την Υπεύθυνη του γραφείου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αν. Θεσσαλονίκης για την εκστρατεία “FREE MOBILITY”, αποφασίσαμε να συμμετέχουμε ενεργά (με φωτογραφίες των ίδιων των μαθητών/τριών από διαδρομές στη γειτονιά του σχολείου και της πόλης) για να κοινοποιήσουμε στο ευρύτερο κοινό και την πολιτεία τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι μαθητές/τριες του ΤΕΕΕΑ Β’- και όχι μόνο - καθημερινά στη μετακίνησή τους μέσα στην ίδια τους την πόλη, τη Θεσσαλονίκη, και που τους αναγκάζουν να αισθάνονται ως “Παιδιά ενός κατώτερου θεού”».
Η παρουσίαση θα γίνει στις 11/3 και ώρα 19.30 στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης.
