Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι μεταρρυθμίσεις που προτείνει θα διασφαλίζουν ότι τα άτομα που έχουν πραγματική ανάγκη διεθνούς προστασίας θα υπάγονται γρήγορα στις σχετικές διαδικασίες, ενώ τα άτομα που δεν δικαιούνται προστασίας θα επιστρέφουν στις χώρες προέλευσης το ταχύτερο δυνατό. Αυτό θα διασφαλιστεί με τη δημιουργία μιας κοινής διαδικασίας παροχής διεθνούς προστασίας, ενιαία πρότυπα για την προστασία και τα δικαιώματα των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, καθώς και την περαιτέρω εναρμόνιση των συνθηκών υποδοχής στην ΕΕ. Στόχος είναι να μειωθούν οι διαφορές στα ποσοστά αναγνώρισης δικαιούχων ασύλου από το ένα κράτος μέλος στο άλλο και να αποτραπούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις.
Ο Δ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι προτείνεται να καθιερωθεί μια “πραγματικά κοινή διαδικασία χορήγησης ασύλου” που θα διασφαλίζει ότι οι αιτούντες άσυλο θα αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο τρόπο χωρίς διακρίσεις, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο υποβάλλουν την σχετική αίτηση. “Ταυτόχρονα, επιβάλλουμε σαφείς υποχρεώσεις και καθήκοντα στους αιτούντες άσυλο, ώστε να αποτρέπονται οι δευτερογενείς μετακινήσεις και η καταχρηστική εφαρμογή των διαδικασιών. Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα κοινό σύστημα, γρήγορο και αποτελεσματικό, που να βασίζεται σε εναρμονισμένους κανόνες και αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών», ανέφερε ο Έλληνας επίτροπος.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής:
Απλουστεύονται και συντομεύονται οι διαδικασίες χορήγησης ασύλου, καθώς οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται εντός έξι μηνών το πολύ.
Τα άτομα που ζητούν άσυλο θα έχουν δικαίωμα σε προσωπική συνέντευξη και δωρεάν νομική συνδρομή και εκπροσώπηση, ήδη από το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας. Προβλέπονται ενισχυμένες εγγυήσεις για τους αιτούντες άσυλο με ειδικές ανάγκες καθώς και για τους ασυνόδευτους ανηλίκους, για τους οποίους πρέπει να ορίζεται κηδεμόνας το αργότερο πέντε ημέρες μετά την υποβολή της αίτησης.
Θεσπίζονται αυστηρότεροι κανόνες και κυρώσεις σε περίπτωση κατάχρησης της διαδικασίας, έλλειψης συνεργασίας και δευτερογενών μετακινήσεων που περιλαμβάνουν την απόρριψη της αίτησης.
Εναρμονίζονται οι κανόνες για τις ασφαλείς χώρες. Η Επιτροπή προτείνει να αντικατασταθούν πλήρως οι εθνικοί χαρακτηρισμοί ασφαλών χωρών καταγωγής και ασφαλών τρίτων χωρών από ευρωπαϊκούς καταλόγους ή χαρακτηρισμούς σε επίπεδο ΕΕ εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού.
Προτείνεται η εναρμόνιση των προτύπων προστασίας, έτσι ώστε οι αιτούντες άσυλο να έχουν την ίδια προστασία ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο υποβάλλουν αίτηση και για όσο χρονικό διάστημα τη χρειάζονται.
Τέλος, η Επιτροπή προτείνει τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αιτούντες άσυλο θα μπορούν να επωφελούνται από εναρμονισμένους και αξιοπρεπείς κανόνες υποδοχής σε όλες τις χώρες της ΕΕ, και να περιοριστούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις. Μεταξύ άλλων, προτείνεται η ταχύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Ερωτηθείς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου αν η Επιτροπή σκοπεύει να επιβάλει κυρώσεις σε κράτη-μέλη που δεν εφαρμόζουν τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί από κοινού, ο Δ. Αβραμόπουλος απάντησε πως «δεν είμαστε ακόμη εκεί». «Έχουμε πολλά κατά νου αλλά δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι για ανακοινώσεις» ανέφερε, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση ότι όλα τα κράτη-μέλη τελικα θα εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και θα έχει αλλάξει η κατάσταση μέσα στο επόμενο δίμηνο. «Δεν είμαστε εδώ για να τιμωρήσουμε αλλά για να πείσουμε όλα τα κράτη-μέλη να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους. Οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού και είναι υποχρεωτικές, παρόλο που έχουμε τα μέσα, δεν είμαστε ακόμη σε θέση να προχωρήσουμε», είπε χαρακτηριστικά
Κληθείς να σχολιάσει τις προτάσεις κάποιων χωρών κυρίως του Βίζεγκραντ για «ευέλικτη αλληλεγγύη», δηλαδή αντί να δεχθούν πρόσφυγες σύμφωνα με τις ποσοστώσεις της μετεγκατάστασης, να παράσχουν οικονομική ή άλλη βοήθεια, τόνισε πως «η μετεγκατάσταση είναι μετεγκατάσταση» και πως τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να αποδέχονται την αλληλεγγύη λίγοτερο ή περισσότερο. «Ή την αποδέχεσαι ή δεν την αποδέχεσαι» ανέφερε, υπογραμμίζοντας πως η αλληλεγγύη αποτελεί μια από τις «βασικές αρχές πάνω στις οποίες λειτουργεί η ΕΕ».
Συνεχίζοντας, ο Δ. Αβραμόπουλος υπογράμμισε τις “μεγάλες προσπάθειες” της Ελλάδας, η οποία όπως είπε έχει καταφέρει να βελτιώσει σημαντικά τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. "Θα ήθελα να εκφράσω δημόσια τη βαθιά ικανοποίηση της Επιτροπής για τις προσπάθειες της Ελλάδας και του ελληνικού λαού για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν το προσφυγικό ζήτημα", δήλωσε ο Δ. Αβραμόπουλος. Ο έλληνας επίτροπος τόνισε ότι τα πράγματα έχουν σαφώς βελτιωθεί και ότι το ποσοστό εκείνων που καταγράφονται στα hotspots έχει φθάσει το 100%. "Αριθμοι και εξελίξεις δείχνουν ότι είμαστε σε καλό δρόμο", δήλωσε ο Δ. Αβραμόπουλος και πρόσθεσε ότι προτίθεται να επισκεφθεί πάλι καποια hotspots ώστε σε συνεργασία με την task force που βρίσκεται επιτόπου και τις ελληνικές αρχές να ρυθμισθούν τα όποια προβλήματα υπάρχουν.
Αναφορικά με τη νέα τραγωδία στη Λέσβο, ο Δ. Αβραμόπουλος ανέφερε πως έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος σε ό,τι αφορά την προστασία ανθρώπινων ζωών και πως όλο και λιγότεροι άνθρωποι επιλέγουν να έρθουν στην Ευρώπη με αυτόν τον επικίνδυνο τρόπο. «Θυμηθείτε που ήμασταν πέρυσι» είπε ο Δ. Αβραμόπουλος και τόνισε πως η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας εφαρμόζεται με «εντυπωσιακά αποτελέσματα». «Ωστόσο δεν έχουμε φτάσει στο τελικό στόχο» είπε ο ίδιος.
