Της Λεμονιάς Βασβάνη
«Η ζωή και το έργο του ζωγράφου Κώστα Γούναρη» θα βρεθούν στο επίκεντρο της online εκδήλωσης που θα γίνει την Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2020, και ώρα 19.00 από τον Σύλλογο Αποφοίτων Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ Φιλόλογος.
Η Αν. Καθηγήτρια, στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κυρία Σταυρούλα Μαυρογένη που έχει προσκληθεί να μιλήσει, θα αναφερθεί στον δημιουργό, αλλά και στην ζωγραφική του.
Η ίδια λίγο πριν την ομιλία της παρουσιάζει στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» μερικές πτυχές από το πώς ο Γούναρης ασχολήθηκε με την ζωγραφική, καθώς και σημαντικούς σταθμούς της καριέρας του.
«Ο Κώστας Γούναρης γεννήθηκε το 1929 στη Θεσσαλονίκη. Από πολύ μικρός άρχισε να ζωγραφίζει. Δυστυχώς, ο πατέρας του, ένας άνθρωπος αυστηρός και πρακτικός τον έστειλε στην Εμπορική Σχολή, έτσι ώστε να συνεχίσει την δουλεία του. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι Γερμανοί επέταξαν το σπίτι τους και η οικογένεια, μετακόμισε σε ένα άλλο σπίτι, όπου στο υπόγειό του ζούσε ένας αγιογράφος. Ο νεαρός Γούναρης πήρε από αυτόν τις πρώτες γνώσεις σχετικά με τα χρώματα, τις μίξεις που έπρεπε να κάνει και τον τρόπο επεξεργασίας τους. Άρχισε να μαζεύει χρήματα για να αγοράζει λινέλαιο και στεγνωτικά, ενώ πήγαινε στα παλιατζίδικα και μάζευε τα πεταμένα ξύλα για να ζωγραφίσει πάνω τους.
Σημαντικό ρόλο στην ζωγραφική του πορεία έπαιξε ένας συγγενής του, ο Αντώνης Μυστακίδης, γνωστός στα λογοτεχνικά γράμματα ως Μεσεβρινός. Ήταν ο άνθρωπος που του έμαθε να χρησιμοποιεί τις ακουαρέλες. Την ίδια εποχή τον φέρνει σε επαφή με τον κύκλο του φωτογραφείου του Λυκίδη, στον οποίο μαζεύονταν αρκετοί ζωγράφοι. Εκεί, γνώρισε τον Μεσαρέ Κενάν Μπέη. Ο Γούναρης πολύ γρήγορα κέρδισε την εμπιστοσύνη του Λυκίδη και ζωγράφιζε σε αυτές τις κάρτες. Μετά την ολοκλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων ο Κώστας θα φύγει στην Ελβετία, όπου εργάστηκε στο τμήμα σχεδίασης ενός εργοστασίου επίπλων».
Η φιλία με τον Χριστιανόπουλο
Σημαντική υπήρξε η φιλία του Γούναρη με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Η κυρία Μαυρογένη εξηγεί: « Το 1963 ο Γούναρης επιστρέφει στην Ελλάδα. Κάποια στιγμή περνά από τον χώρο στο οποίο εργάζεται ο γνωστός ζωγράφος Μαυρομάτης και εκείνος μένει έκπληκτος με τη δουλεία, που του δείχνει ο Γούναρης. Του προτείνει να την δείξει στο συνεργάτη του Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον γνωστό λόγιο της πόλης. Ο καλλιτέχνης δέχεται τους δύο άνδρες στο σπίτι του και από εκεί ξεκινά μια μακρά και δημιουργική φιλιά. Ο Χριστιανόπουλος κατάλαβε αμέσως ότι πρόκειται για μια ξεχωριστή δουλειά. Χαρακτηρίζει τη δουλειά του καλλιτέχνη ως την καλλιτεχνική δικαίωση της “Άνω Πόλης”. Η ομορφιά του έργου του, αναφέρει σε ένα εισαγωγικό σημείωμα σχετικά με το έργο του Γούναρη, επιτυγχάνεται με τα απλά χρώματα που χρησιμοποιεί στις ακουαρέλες του, μαζί με την ιδιαίτερη τεχνική του».
Οι εκθέσεις
Έπειτα ακολουθεί μια σειρά από εκθέσεις, ατομικές και ομαδικές. «Η πρώτη συμμετοχή του σε ομαδική έκθεση έγινε το 1974, χρονολογία που συμπίπτει με την πρώτη του συνεργασία με τη “Μικρή Πινακοθήκη” της “Διαγωνίου”. Το 1979 θα κάνει την πρώτη του ατομική έκθεση. Ο Κώστας Γούναρης από την πρώτη του ατομική έκθεση προσηλώνεται στην αποτύπωση του οικιστικού τοπίου με ένα μοναδικό τρόπο. Στα έργα του ανακαλύπτουμε μια γνήσια καλλιτεχνική προσωπικότητα που ζωγραφίζει με περισσή ακρίβεια και λεπτομέρεια, το οικείο καθημερινό περιβάλλον, λαϊκά σπίτια εγκαταλειμμένα αρχοντικά και ιστορικά μνημεία, μοναστήρια και αστικές γειτονιές. Η διαχείριση της μνήμης μέσα από την αρχιτεκτονική αναπαράσταση ενός κόσμου που έφυγε, αποδίδεται με ειλικρίνεια και βαθιά αγάπη μέσα στο έργο του», αναφέρει η κυρία Μαυρογένη.
Και ξετυλίγοντας το νήμα της δημιουργίας του ζωγράφου συμπληρώνει: «Το 1981 ο Γούναρης θα κάνει την δεύτερη ατομική του έκθεση και πάλι στη Διαγώνιο ενώ το 1983 θα κάνει την έκθεση με τίτλο Σιάτιστα και έργα ακουαρέλας από την περιοχή. Παρατηρούμε πως ενώ ο δημιουργός θα μπορούσε να χαθεί σε λαϊκότροπα και ναΐφ στοιχεία προτιμά να χρησιμοποιήσει την δύναμη της αυστηρής αποτύπωσης των εικόνων δίδοντας άρτια δείγματα τοπιογραφίας. Η νοσταλγία, η απόλυτη σιωπή που αναδύεται μέσα από την καθαρότητα των εικόνων, δημιουργεί έναν κόσμο υψηλής ποιότητας και μοναδικής ευαισθησίας.
Με τη δύσκολη τεχνική της ακουαρέλας, δημιούργησε, ένα νατουραλιστικό εικαστικό περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από τη χρωματική ευαισθησία, το λαμπρό πλάγιο φωτισμό και τη συνθετική ακρίβεια. Το 1984 στην ατομική έκθεση στη Διαγώνιο κι αυτή τη φορά, κύριο θέμα του είναι η απεικόνιση του Αγίου Όρους. Στις επόμενες δύο εκθέσεις του το 1987 και το 1991, ο Γούναρης περιορίζεται σε δυο περιοχές, την Θεσσαλονίκη και την Αρναία, αντίστοιχα. Η μαεστρία του ξεδιπλώνεται σε όλο το μεγαλείο της, σαν έγχρωμες φωτογραφίες. Ωστόσο έχουμε να κάνουμε με ακουαρέλες. Ένα υλικό πολύ δύσκολο που δεν επιδέχεται επιδιορθώσεις ή αλλαγές. Η σχεδιαστική και χρωματική ακρίβεια στην τοιχοποιία, στις γρίλιες των παραθυρόφυλλων, στα τελειώματα του οθωμανικού αετώματος στη Δημοτική Πινακοθήκη, αλλά και στα διακοσμητικά ακροκέραμα των υπολοίπων κτιρίων αναγνωρίζουμε τον ταλαντούχο καλλιτέχνη το 1997 στη ατομική του έκθεση στον “Ιανό” αυτή τη φορά μιας και η “Μικρή πινακοθήκη” έχει κλείσει το 1994.
Τα έργα είναι δουλεμένα με σινική μελάνη και έχουν ως θέμα τους και πάλι τη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό καθώς η μαεστρία της χρήσης του υλικού έδινε ένα υπέροχο δημιούργημα, θυμίζοντας από τη μια χαλκογραφία και από την άλλη αρχιτεκτονικό σχέδιο αποτυπώνοντας την αίσθηση του τρισδιάστατου σε σχέση με την υπόλοιπη εικαστική ατμόσφαιρα Ακολουθεί η ατομική του έκθεση το 2002 με τίτλο “Από τα ταξίδια μου στην Ελλάδα”. Λίγα χρόνια αργότερα το 2005, από την ατομική του έκθεση με ακουαρέλες από τη Θεσσαλονίκη που έφυγε, στον Ιανό θα κρατήσω τα λόγια του ίδιου του καλλιτέχνη: “Αυτό που πάντα βασάνιζε τη σκέψη μου ήταν η εικόνα της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ου αι....ήταν η πόλη των παιδικών μου χρόνων, ένα μίγμα αναμνήσεων αλλά και διηγήσεων μεγαλυτέρων μου ζωγραφισμένων με τα ωραιότερα χρώματα της φαντασίας τους.”. Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε βέβαια μέσα από την αναδρομική του έκθεση στην Δημοτική Πινακοθήκη το 2008. Μια μεγάλη έκθεση για έναν μεγάλο ζωγράφο.
Ενώ η τελευταία του έκθεση έγινε το 2013 στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης», σημείωσε η Αν. Καθηγήτρια.
«Μεγάλη αγάπη για την απόδοση της πραγματικότητας»
«Όλη η καλλιτεχνική του παραγωγή χαρακτηρίζεται από την μεγάλη του αγάπη για την απόδοση της πραγματικότητας. Ήταν ένας κοπιώδης αγώνας για τη ρεαλιστική αποτύπωση της λεπτομέρειας. Η εικαστική εκφραστική πληρότητα των εικόνων του παρελθόντος, μας οδηγούν σε μνήμες, που όλοι κρύβουμε μέσα μας δημιουργώντας μια σχέση έργου και θεατή βιωματική και αμφίδρομη», σημείωσε η κυρία Μαυρογένη.
*Για να παρακολουθήσετε την online εκδήλωση: https://authgr.zoom.us/j/97028290566.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
